پیشنهاد نگارش اطلس شیعه را رهبر انقلاب دادند

رسول جعفریان گفت: مقام معظم رهبری در یکی از نمایشگاه‌های کتاب در دهه 80، پس از تورق «اطلس تاریخ اسلام»، به مسئولان وقت سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح پیشنهاد دادند که چنین اطلسی برای شیعه هم نوشته شود.

به گزارش خبرگزاری فارس، رسول جعفریان درباره کتاب اطلس شیعه و ترجمه آن به زبان عربی گفت: مقام معظم رهبری در یکی از نمایشگاه های کتاب در دهه 80، پس از تورق «اطلس تاریخ اسلام»، به مسئولان وقت سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح پیشنهاد دادند که چنین اطلسی برای شیعه هم نوشته شود.

وی افزود: طرح تدوین «اطلس شیعه» در سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح کلید خورد و مراحل گردآوری نقشه و فعالیت های فنی آن آغاز اما بعد از مدتی متوقف شد. ادامه طرح به من پیشنهاد شد و آن را پذیرفتم. گروهی از دانشجویانم را جمع کردم و کار را با هم پیش بردیم. هفته‌ای یک بار هم به سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح می‌رفتم و با طراحان سازمان، نقشه‌ها و جداول هر فصل را تنظیم می‌کردیم.

این روحانی پژوهشگر در ادامه، تاکید کرد: پیش از این، کتاب «جغرافیای استانی شیعه» را تدوین و منتشر کرده بودم و به همین دلیل، تصویر روشنی از پروژه اطلس شیعه در ذهنم بود. بعد از یک سال و نیم، کار شکل نهایی به خود گرفت.

محقق تاریخ در تشریح چگونگی گردآوری مطالب هر بخش از «اطلس شیعه» گفت: شاید از این منظر بتوان «اطلس شیعه» را به دو بخش تاریخ عصر قدیم (قرن اول تا سوم هجری قمری) و عصر جدید (تاریخ معاصر) تقسیم کرد. از آن جایی که مقالات و کتاب های متعددی درباره تاریخ تشیع نوشته‌ام، مطالب مربوط به عصر قدیم از میان کتاب‌های این حوزه انتخاب شدند. اما بخش مرتبط با تاریخ معاصر با تکیه بر منابع شفاهی و سایت‌های مراکز اسلامی شیعی در اروپا و آمریکا تدوین شده اند.

جعفریان در ادامه، از همکاری روحانیان و مسلمانان غیر طلبه خارجی در زمینه گردآوری اطلاعات سایر کشورها یاد کرد و گفت: برخی از دوستان که در کشورهای عراق، لبنان، هند و افغانستان رفت و آمد داشتند، وضعیت تشیع در جهان معاصر را به ما منتقل می‌کردند.

وی افزود: اطلاعات ما درباره جغرافیای شیعه کم است و به همین دلیل، تصوراتمان هم دچار مشکل است. اطلس شیعه در شناخت وضعیت تاریخی و جغرافیایی مذهب شیعه موثر خواهد بود. با گسترش آشنایی با مذهب شیعه، بی شک برخورد با آن نیز بهبود خواهد یافت.

**اطلس شیعه به ترکی و انگلیسی هم ترجمه شود

نویسنده کتاب «آثار اس‍لام‍ی‌ م‍ک‍ه‌ و م‍دی‍ن‍ه‌» تصریح کرد: ما سعی کردیم که اطلس شیعه، معرفی معتدلی از جغرافیای شیعه ارائه دهد. همیشه به فکر بین المللی شدن این کتاب بودم و ترجمه عربی آن، باعث خوشحالی من شد. البته هزینه اولیه ترجمه آن توسط دفتر آیت الله سیستانی تامین شد و پس از اعمال اصلاحات، متن عربی آن به نسبت نسخه فارسی، دقیق تر و تقویت شده به نظر می رسد.

رسول جعفریان بر لزوم ترجمه «اطلس شیعه» به زبان های ترکی استانبولی و انگلیسی تاکید کرد و گفت: انتظار داریم که این هدف مورد حمایت قرار گیرد و از محققان عرب زبان می‌خواهم که اصلاحیه‌های خود را به ما ارایه دهند. خوشحالم که نسخه عربی «اطلس شیعه» در اختیار علاقه مندان قرار گرفت. این کتاب، تاریخ و جغرافیای شیعه معتدل را نشان می‌دهد.

**ترجمه «اطلس شیعه» به درخواست آیت الله سیستانی بود

همچنین مسئول مرکز آکادمی للابحاث و یکی از مترجمان «اطلس شیعه»، با اشاره به همکاری «مرکز آکادمی للابحاث» در زمینه ترجمه «اطلس شیعه» گفت: این مرکز، زیر نظر موسسه فرهنگی نجف اشرف، در حوزه ترجمه، تحلیل و چاپ کتاب‌های تخصصی مرتبط با موضوع شیعه، به خصوص آثار فارسی، ویژه محققان و دانشگاهیان عرب زبان فعالیت کرده و تاکنون 21 عنوان کتاب به چاپ رسانده و 15 عنوان نیز در دست انتشار دارد.

وی ادامه داد: ارائه تصویر و آمار مستند از سیر انتشار شیعه در کشورهای مختلف به دور از تحلیل، تاکنون در هیچ کتابی وجود نداشته و این امر، یکی از امتیازات کتاب «اطلس شیعه» محسوب می‌شود.

حمید حسینی، مسئول مرکز آکادمی للابحاث نیز از استقبال و علاقه آیت الله سیستانی به ترجمه «اطلس شیعه» به زبان عربی یاد کرد و گفت: ایشان پس از تورق این کتاب مرجع، ملاحظاتی درباره کتاب داشتند که اوایل سال 89 پس از دیدار با حجت الاسلام و المسلمین رسول جعفریان، ارجاع داده شد و نویسنده «اطلس شیعه» نیز در چاپ های بعدی، این ملاحظات را مدنظر قرار داد.

این محقق حوزه شیعه شناسی ادامه داد: با توجه به درخواست آیت الله سیستانی، ترجمه «اطلس شیعه» از سال 1389 آغاز شد و شهریور سال 1391 به پایان رسید. البته مشکلاتی در زمینه دسترسی به نقشه های اصلی کتاب، برای ترجمه به زبان عربی وجود داشت که خوشبختانه با همکاری نویسنده «اطلس شیعه» رفع شد.

حمید حسینی تاکید کرد: متاسفانه، برخی تصور می کنند که شیعه، یک حزب سیاسی بوده و کشورهای عراق و ایران، تنها طرفداران آن ها هستند. نمایش سیر نشر مذهب شیعه و اهل بیت در سایر کشورها، نقطه قوت «اطلس شیعه» است.

مسئول مرکز آکادمی للابحاث در پایان، مطالعه «اطلس شیعه» را برای دانشگاهیان و حوزویان مناسب دانست و گفت: این کتاب مرجع برای محققان و کسانی که قصد سخنرانی درباره مذهب شیعه دارند، مناسب خواهد بود. از آن جایی که «اطلس شیعه» مورد تایید مقام معظم رهبری و مورد علاقه آیت الله سیستانی است، مورد توجه محققان کشور عراق قرار خواهد گرفت و برای توزیع مناسب آن در این کشور برنامه‌هایی خواهیم داشت.