پروفسور مولانا: افول آمریکا را مطالعه کنیم

پروفسور حمید مولانا، نویسنده کتاب «آمریکاشناسی، فراز و فرود یک امپراتوری» در مراسم رونمایی از این اثر گفت: آمریکا در حال افول است، اما باید اذعان کنیم که این کشور کماکان قدرت اول اقتصاد جهان محسوب می‌شود. بزرگ‌ترین ویژگی آمریکا، دخالت در امور دیگر کشورهاست و به همین دلیل باید آن را مورد مطالعه قرار دهیم.

به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، مراسم رونمایی از کتاب «آمریکاشناسی، فراز و فرود یک امپراتوری» در حوزه هنری برگزار شد. در این مراسم دکتر حمید مولانا، استاد ارتباطات بین‌الملل در دانشگاه امریکن آمریکا، دکتر فواد ایزدی، مدرس دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران و احمد نثاری، مدیر موسسه امیرکبیر سخنرانی کردند.

کتاب «آمریکاشناسی، فراز و فرود یک امپراتوری» نوشته دکتر حمید مولانا به تازگی از سوی انتشارات امیرکبیر منتشر شده است.

نثاری در ابتدای این مراسم گفت: با توجه به تحولات اخیر جهان، ضرورت نگاه جدید به غرب بیشتر احساس می‌شود. بنابراین، انتشارات امیرکبیر اقدام به انتشار کتاب‌هایی با این موضوع کرده است. کتاب «آمریکاشناسی، فراز و فرود یک امپراطوری» نیز در همین مجموعه می‌گنجد.

وی افزود: هر گونه هم‌زیستی یا دشمنی و تقابل با یک پدیده به شناخت کامل آن نیاز دارد. آمریکا به لحاظ فرهنگی، سیاسی، نظامی و سایر حوزه‌ها کشوری بسیار تاثیرگذار است. بنابراین، با هر رویکردی که به این کشور داریم، ناگزیر از شناخت آنیم.

نثاری دکتر مولانا را متخصص‌ترین فرد برای نوشتن کتابی در این باره دانست و گفت: او بیش از پنجاه سال در آمریکا زندگی کرده و فعالیت‌های علمی و پژوهشی بسیاری در دانشگاه‌های این کشور داشته است. نگارش و مطالعه چنین کتاب‌هایی در دنیای امروز که شاهد بیداری اسلامی و عمومی در آنیم، اهمیت ویژه‌ای می‌یابد. نقطه اشتراک تمام این خیزش‌ها، مقابله با استکبار آمریکاست.

سپس ایزدی با اشاره به ضرورت شناخت آمریکا در ایران گفت: متاسفانه برخی از اقشار مردم ایران به ویژه جوانان، تصور کاریکاتوری و غیرواقعی از آمریکا دارند.

وی با اشاره به ضعف غرب‌شناسی و آمریکاشناسی در کشورمان گفت: با وجودی که درباره آمریکا سخن بسیار گفته می‌شود، اما پژوهش عمیق درباره این کشور بسیار کم است. همچنین روش نامناسب برخی رسانه‌های ایران در شناساندن آمریکا سبب می‌شود که مخاطبان به گفته‌های آنها اطمینان نکنند.

ایزدی درباره مولانا گفت: او با وجود زندگی در آمریکا هرگز شیفته آن نشد و نگاه بی‌طرفانه خود را حفظ کرد.

سپس مولانا گفت: غرب از دو سده پیش تاکنون به طور مداوم شرق را مورد مطالعه قرار داده است. استادان، هنرمندان، نخبگان و دولتمردان غربی همواره با دقت بسیار شرق بررسی کردند، اما این بررسی‌ها را از دریچه ارزش‌های خودشان انجام دادند. آنان شرقی‌ها را از زاویه جهان‌بینی و فلسفه غربی نگاه کردند. این تعصبات یک‌طرفه سبب شد نویسندگانی نظیر ادوارد سعید، کتاب‌هایی را درباره یک‌جانبه‌گری غربیان در شناخت شرق بنویسند.

مولانا نقص دیگر شرق‌شناسی غربیان را رابطه نزدیک پژوهشگران شرق‌شناس با دولتمردان دانست و گفت: این رابطه سبب شد تا شناختی بی‌طرفانه از شرق حاصل نشود. همچنین بیشتر این نویسندگان از روش علوم انسانی و تحلیل بی‌بهره بودند و بنابراین، تنها به ثبت مشاهدات عینی خود از شرق به ویژه ایران پرداختند. برخی از مستشرقان نیز سال‌های اندکی را در ایران گذراندند و فرهنگ و موقعیت آن را درک نکردند. حتی عده‌ای از این نویسندگان بدون این که به ایران بیایند، کتاب‌هایی را درباره کشورمان نوشتند. آنان مطالعه شرق را از مکتب‌خانه‌ها و دانشگاه‌های ما آغاز نکردند، بلکه این شناخت را از دانشگاه‌های خودشان شروع کردند.

وی درباره کتابش گفت: این اثر، کتاب جامعی درباره جنبه‌های مختلف آمریکا نیست، بلکه دریچه‌ای برای نگریستن به این کشور است. انگیزه اصلی از نوشتن کتاب این بود که آمریکا را بر اساس ارزش‌های خود آمریکاییان و موسسان آن تحلیل و نقد کنم. به این طریق درمی‌یابیم که آمریکا تا چه اندازه با ارزش‌هایی که ادعای آنها را دارد، هم‌سوست.

استاد ارتباطات بین‌الملل یادآور شد: آمریکا در حال افول است و قدرت پنجاه سال پیش را ندارد، اما به هر حال باید اذعان کنیم که این کشور کماکان قدرت اول اقتصاد جهان است و تسهیلات فراوانی را در اختیار دارد. بزرگ‌ترین ویژگی آمریکا، دخالت در امور دیگر کشورهاست و به همین دلیل باید این کشور را مورد مطالعه قرار دهیم.

استاد دانشگاه امریکن یادآور شد: در نگارش این کتاب، مخاطبان جوان و عمومی را بیش از همه مد نظر قرار دادم. فکر می‌کنم این اثر و کتاب‌های مشابهی که انتشارات امیرکبیر منتشر کرده است و در دست انتشار دارد، آغازی برای بحث آمریکا و آمریکاشناسی باشد.

مولانا ادامه داد: آمریکا تا پیش از جنگ دوم جهانی، امپراتوری خطاب می‌شد، اما پس از پایان جنگ از این عنوان خبری نبود تا این که «جرج بوش» پسر به ریاست جمهوری رسید. در زمان این رییس‌جمهور بود که عنوان «امپراتوری» بار دیگر به آمریکا نسبت داده شد. اگر به دویست و شصت منبعی که در این کتاب به آنها استناد کرده‌ام نگاه کنیم، شاهد خواهیم بود که در پانزده سال گذشته کتاب‌های بسیار زیادی درباره امپراتوری آمریکا و افول یا پایداری آن نوشته شده‌اند.

وی وضعیت کنونی آمریکا را استثنایی خواند و گفت: صد موضوع درباره آمریکا مشخص کرده‌ام که باید درباره هر یک از آنها کتاب‌ها و مقالاتی نوشته شوند. روستاییان، زحمت‌کشان و کارگران، کسبه و تجار، دانشگاهیان و خانواده از جمله این موضوعاتند.

مولانا در پایان سخنانش از مخاطبان کتاب درخواست کرد تا انتقاداتی را که به نظرشان می‌رسد، به وی منتقل کنند.

گفتنی است همه آثار پروفسور مولانا در فروشگاه موسسه کتاب فردا و سایت پاتوق کتاب موجود و قابل تهیه است و به زودی این کتاب نیز توزیع خواهد شد و در دسترس مخاطبان قرار خواهد گرفت.