تاریخ ایران اسلامی - جلد سوم: از یورش مغولان تا زوال ترکمانان

تاریخ ایران اسلامی عنوان کتابی است در چهار جلد که هر یک به بررسی دوره ای کوتاه یا بلند از تاریخ کشور پهناور ایران در طی قرون متمادی از ورود اسلام تا زوال پادشاهی صفوی می پردازد. هر دفتر بر حسب دوره ای که بدان تعلق دارد، به نامی خاص موسوم شده است، بدین شرح:
دفتر اول: از پیدایش اسلام تا ایران اسلامی
دفتر دوم: از طلوع طاهریان تا غروب خوارزمشاهیان
دفتر سوم: از یورش مغولان تا زوال ترکمانان
دفتر چهارم: صفویه از ظهور تا زوال

کتاب «تاریخ ایران اسلامی» مروری است نسبتا گذرا به دوره ای بس طولانی از تاریخ ایران اسلامی که معرفی بیش از یازده قرن تحولات عمده سیاسی، نظامی و تا حدودی فرهنگی- تمدنی و علمی - اجتماعی ایران را در بردارد. مخاطب این اثر به تصریح نویسنده و ناشر، نسل جوان ایرانی است و البته از این جهت کار جالب و موفقی به نظر می رسد که استقبال مخاطبان دلیل این ادعا می تواند باشد.

معرفی تحولات چندین قرن از تاریخ پر فراز و نشیب ایران زمین در عرصه های سیاسی- نظامی و شناخت حکومتها و سلسله هایی که با استقلال یا تحت رهبری و حمایت خلافت مدینه، دمشق و یا بغداد بر این مرز و بوم فرمانروایی کرده اند، آن هم در چند دفتر محدود، کار سهل و آسانی نیست. با این وجود نویسنده محترم در برشمردن این تحولات متعدد و متوالی به خوبی از عهده کار بر آمده و سیمایی نسبتا روشن از این بابت به خواننده و مخاطب خود ارائه می کند.

خواننده با مطالعه این دفترها به استواری و عظمت ایران اسلامی پی برده و در خواهد یافت که ایران و اسلام از آن روز که همدیگر را یافتند، چگونه در مسیر هدایت کاروان بشری به سوی تکامل و توسعه فرهنگ، دانش و مبارزات حق طلبانه درکنار هم حرکت کرده، با خدمات متقابل خود، دستاوردهای شایان توجه و ارزشمندی در زمینه های مختلف به جامعه بشری ارزانی داشتند. تاریخ ایستادگی و راست قامتی ایران در سایه تعالیم رهایی بخش اسلام چیزی نیست که نیاز به تاکید داشته باشد. به عنوان مثال هر چند لشکر ویرانگر، وحشی و بت پرست مغول، این مرز و بوم را آماج تهاجم بی رحمانه خویش قرار داد اما بزودی در فرهنگ ایران اسلامی جذب شد تا جاییکه قوم ایرانی مسلمان با جلب و جذب حاکمان مغول به آیین و دیانت اسلامی گامهای مهم و اساسی در ترویج اسلام و مذهب شیعه وگسترش زبان و ادب فارسی برداشتند.

خواننده با مطالعه این اثر با گوشه هایی از این دستاوردهای مهم تمدنی و فرهنگی ایرانیان در پرتو تعالیم اسلام آشنا می شود. از سوی دیگر خوانندگان پس از مطالعه این کتاب خود را مشتاق خواهند دید تا آگاهیهای اجمالی بدست آورده از این اثر پیرامون تاریخ ایران اسلامی را با مطالعه کتابهای مفصل و تخصصی در حوزه های گوناگون تکمیل کنند. از این رو کتاب رسول جعفریان موفق ارزیابی می شود.