کالبدشکافی رمان فارسی

معرفی کتاب

نویسنده درباره کتابش چنین توضیح می دهد: در سال 76 نوشتن کتاب «کالبد شکافی رمان فارسی» را شروع کردم که دوره تاریخی صد رمان مورد بررسی این کتاب، از 1320 تا 1370 را شامل می شود، این رمان ها از لحاظ فرم و محتوا مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفته که آثار صادق چوبک، جلال آل احمد، سیمین دانشور،... و زنوزی جلالی را شامل می شود.

وی ادامه داد: رمان در زبان فارسی به این معنا که ما امروزه می شناسیم تازگی دارد، نسبت به گذشته ادبیات فارسی متفاوت است. آنچه در ادبیات فارسی رواج داشت، رمانس (داستان کوتاه) بود، مانند؛ منطق الطیر عطار، سمک عیار و ...، اما از حدود صد سال پیش، عده ای در ایران شروع به رمان نویسی کردند که بیشتر جنبه تاریخی داشت و تقلیدی از رمان های الکساندر دوما و والتر اسکات انگلیسی بود.

این نویسنده با یادآور شدن نقش رمان گفت: یکی از مشکلات رمان های ایرانی این است که با پیش فرض شروع می شوند، در حالی که رمان نویس نباید امر و نهی کند، زیرا ارزش های اخلاقی و عرفان جزو وظایف رمان نویسی نیست و وظیفه رمان نویس نمایش دادن است، تأثیر رمان در متنبه شدن و آگاه شدن دیگران است. رمان نویس کالبد شکافی می کند، به طور مثال رمان های چارلز دیکنز که درباره کودکان و رنج آنان است در بهبود کیفیت زندگی آنان در انگلستان خیلی مؤثر بوده است.

دستغیب با بیان اینکه رمان های ایرانی انواع مختلفی دارند، افزود: برای مثال، رمان سیاسی «چراغی بر فراز مادیان کوه» منصور یاقوتی، عاشقانه و سیاسی «سووشون» و «چشم هایش»، کمیک «دایی جان ناپلئون» و «هیس»؛ محمدرضا کاتب پوچ گرا و پست مدرن بوده است و به طور کلی رمان های ایران از بدو پیدایش فرم کار را از رمان های اروپایی و آمریکایی گرفتند، مثلاً؛ رمان «کلیدر» از «دن آرام» اثر میخائیل شولوخوف فرم گرفته، رمان «ثریا در اغما» اسماعیل فصیحی از همینگوی و رمان «سمفونی مردگان» از «خشم و هیاهوی» فاکنر فرم گرفته اند. با این حال محتوای رمان های ایرانی، حماسی، ستیزه و قیام برای مبارزه بوده است.