فشرده ای از تاریخ انقلاب اسلامی

معرفی کتاب

انقلاب اسلامی مردم ایران در سال ۵۷، به تشکیل نظام جمهوری اسلامی و برآورده شدن آرزوی هزار و چند صد ساله مسلمانان مؤمن و مخلص منجر شد. مؤمنان راستین، به رسیدن دوباره اسلام به متعالی ترین قلل عزت و مجد عالم امیدوار شدند. بعد از این انقلاب که باید آن را بزرگ ترین واقعه بعد از ظهور اسلام دانست، شیعه که از حضور آخرین وصیّ بعد از رسول محروم گشته بود، توانست زندگی تحت لوای نظام اسلامی به حاکمیت نایب آن وصی را تجربه کند؛ نظامی الگوگرفته از حکومت نبوی و حکومت علوی، نظامی که روزبه روز بر عزت و عظمت و منزلت آن افزوده می شود.
مبنای این انقلاب چه بود و چه اصولی بر آن حاکم بود که نهال و حاصل آن، این چنین تنومند، برومند و پرثمر شده است؟ انقلاب ۵۷، برخاسته از حرکت و نهضت امام خمینی بود. شاید بتوان این نهضت را در چند جمله خلاصه کرد: امام خمینی بعد از رحلت آیت الله بروجردی در سال ۱۳۴۰، مبارزه علیه رژیم طاغوتی را علنی کردند. این مبارزه در سال ۱۳۴۲ به اوج خود رسید و در ۱۳۴۳ به تبعید امام منجر شد. سال ۱۳۵۷ امام به ایران بازگشتند و پس از ده روز، انقلاب به پیروزی رسید. این فقط ترتیب وقایع است؛ لکن برای شناخت مبانی و ریشه های انقلاب باید با نگاهی تیزبین و نکته سنج، وارد آن سال ها شد و پدیده های مختلف را دقیق، جامع و در ارتباط با هم دید.
بهترین استاد انقلاب شناسی، فردی است که آن ایام در صحنه حاضر بوده، شاگردی امام را کرده، مبانی نهضت امام را درک کرده و توانسته بر اساس همان مبانی، ارتباطات انقلابی خود با مردم، علما و مبارزین را تنظیم کند و در دوران تبعید و دوری امام، علمداری نهضت را در بخشی از کشور بر عهده گیرد. علاوه بر همه اینها بزرگ ترین انقلاب های تاریخ بشر، یعنی انقلاب های انبیا را بشناسد و بتواند مبانی انقلاب ایران را در آن انقلاب ها پیدا کند. این خصوصیات در حضرت آیت الله خامنه ای جمع شده است. ایشان بیانات جامع و مفصّلی در باره انقلاب دارند که با کنار هم گذاشتن آنها، منشور کاملی از ابعاد مختلف انقلاب شکل خواهد گرفت. در کنار این بیانات، سیره مبارزاتی ایشان در دوران نهضت نیز، کتابی قطور و مهم در شناخت انقلاب است؛ به خصوص در دورانی که امام در تبعید بودند و از دور نهضت را رهبری می کردند، آقای خامنه ای در مشهد، چنان دقیق و ظریف اصول نهضت امام خمینی را پیاده می کردند که رژیم به ایشان لقب «خمینی خراسان» را داده بود.
بعد از علنی شدن نهضت امام خمینی، آقای خامنه ای نیز مبارزات مبنایی وسیعی را علیه رژیم آغاز می کنند. سال ۱۳۴۲، آشوبناک و پرالتهاب آغاز می شود. نطفه قیام عظیم ۱۵خرداد، در واقعه فیضیه بسته می شود. نهضت به اوج روزهای انقلابی خود رسیده است. در این ایام، آقای خامنه ای یک لحظه سکون و سکوت ندارند و هرجا که لازم باشد به سرعت و فعالانه حاضر می شوند. روز وقوع حادثه فیضیه، ایشان شتابان خود را به بیت امام رساندند، تا هم از امام در برابر سوءقصد احتمالی حفاظت کنند و هم در آن شرایط بحرانی و پرتَپِش، پیوندی معنوی با قلب مطمئن حضرت روح الله برقرار کنند. در اولین ارتباط انقلابی با امام، جملاتی نورانی از ایشان می شنوند که خط را تا آخر روشن می کند: «اینها محکوم به زوالند و خواهند رفت و شما خواهید ماند.»
محرم نزدیک است. امام پیامی به وعاظ می دهند که در محرم امسال روضه فیضیه را بر منابر بخوانید. آقای خامنه ای مأمور رساندن این پیام به علمای مشهد می شوند. از قم تا مشهد، شهر به شهر بخش هایی از پیام را برای مردم می خوانند. بعد از رساندن پیام، خود برای تبلیغ در ایام محرم، عازم بیرجند که یکی از مراکز اصلی سیطره رژیم در خراسان بوده، می شوند. سلاح آقای خامنه ای برای مبارزه با رژیم، کلام آتشین و پرنفوذشان است که شهر بیرجند را با این سلاح، پر از شور و شعور انقلابی می کنند. مردم پای منبر ایشان و روضه فیضیه، به شدت می گریند. از همان ابتدا، قدرت و عظمت این سید حسینی بر عوامل رژیم آشکار می شود. هم زمان با اوج گرفتن فعالیت های انقلابی آقای خامنه ای، رژیم شدت عمل نشان می دهد و ایشان را دستگیر می کند. در همین اولین حبس و زندان، به قصد توهین، محاسن مبارکشان را از ته می تراشند و با تهدید و ارعاب آزادشان می کنند.
اکنون به ظاهر خیزش مردم فروکش کرده است. امام خمینی را در خانه ای در تهران محصور کرده اند. هزاران نفر از مردم در ۱۵خرداد به خاک و خون کشیده شده و مؤثرین نهضت با تهدید و زندان و تبعید، خاموش شده اند. اما در واقع نهضت وارد مرحله جدیدی شده و فقط شکل مبارزه تغییر پیدا کرده است. الگوی مبارزه برای آقای خامنه ای، یک انسان ۲۵۰ساله است. ائمه اطهار،۲۵۰ سال برای برقراری نظام الهی تلاش و مبارزه کردند و هرکدام با توجه به شرایط زمانی خویش، سیاست و تدبیر خاصی داشتند. حاصل این تلاش، حفظ جریان تشیع و کوله باری از درس و تجربه است. حالا وقت آن رسیده که به این درس ها عمل شود.
تا قبل از تبعید امام، یک بار دیگر آقای خامنه ای به سفر تبلیغی می روند که دوباره به دستگیری و حبس ایشان منجر می شود. پس از آن یک دوره بلندمدت مبارزه را آغاز می کنند که هر روزش برنامه جدیدی برای مبارزه دارند و ضربه ای کاری به رژیم وارد می کنند؛ روزهای مجاهدت ها، استقامت ها، فداکاری ها …
روزهایی که در ایام تبلیغی محرم و صفر و رمضان، به تهران و دیگر شهرهای کشور می روند و با سخنرانی های دقیق و گیرای خود، هزاران نفر را با مبانی اسلامیِ انقلاب آشنا می کنند و آتش مبارزه و قیام را به جانشان می اندازند.
روزهایی که دور از چشم مأموران رژیم، در منزل خود برای جوانان انقلابی درس ایمان، بصیرت و استقامت می گویند و مجاهدانی برای کمرکش روزهای سخت و مردافکن نهضت تربیت می کنند. البته نه به سبک کلاس درس های معمولی و دانشگاهی؛ بلکه با بیان حقایق عالم، روح اندیشه های انسانی و وجدان را در وجود آنها زنده می کنند و معرفتشان را به سطحی می رسانند که حاضر می شوند در راه رسیدن به آرمان های والایشان از جان شیرین خود نیز بگذرند.
روزهایی که با علما و مؤثرین نهضت ارتباط می گیرند و با مراجعه حضوری یا مکاتبه، سعی در اتصال نقاط پررنگ نهضت به هم و ایجاد شبکه عظیمی از مبارزین دارند تا حرکت ها، تشکّل و سامان یابد و همه به سوی واحدی هم جهت شود.
روزهایی که برای برپایی نماز به مسجد می روند؛ نماز جماعت هایی کفرستیز و بت شکن. اقامه صلاتشان هم مبارزه است؛ تا جایی که رژیم به ممنوع المنبر شدن هم بسنده نکرده و حق برپایی نماز را از ایشان سلب می کند.
روزهایی که در مسجد امام حسن و مسجد کرامت، پشت تریبون ایستاده، با تیغ برّان خطابه های پرصلابت خود، تیشه به ریشه نظام فاسد می زنند؛ با همان قال باقر و قال صادق و با آیات قرآن و خطب نهج البلاغه، سازمان طاغوتی رژیم را بی سامان می کنند. در جلسات طرح کلی اندیشه اسلامی در قرآن و جلساتی مانند آن، هزاران نفر از جوانان، دانشجویان، طلاب و مردم کوچه و بازار مشهد، پای منبر این مرد خدا می نشینند و ایمان و آگاهی شان بالاتر می رود.
روزهایی که با تلاش های شبانه روزی، مشغول تألیف کتاب هایی می شوند که در ظاهر ترجمه اند، ولی در لا به لای سطور این کتاب ها، نکته هایی برای نهضت اسلامی می گنجانند، و با چاپ و توزیع مخفیانه این کتب ممنوعه، بخش های دیگری از پازل پیچیده حرکت مبارزاتی خود را تکمیل می کنند.
روزهایی که به حربه های مختلف و با زیرکی، از چنگ مزدوران رژیم می گریزند و به این راحتی اجازه نمی دهند با زندان و حبس، فعالیت های مبارزاتی شان منقطع شود.
روزهایی که دلسوزانه و متعهدانه خود را به مردم سیل زده و زلزله زده خراسان می رسانند و علاوه بر امداد و کمک رسانی، مردم را با جنایات و ظلم های رژیم آشنا می کنند.
در این روزها، رژیم که به نقش آقای خامنه ای در پیشبرد اهداف نهضت واقف شده، به طرق مختلف سعی در جلوگیری از اقدامات انقلابی این مرد مجاهد دارد. در مجموع شش بار ایشان را بازداشت می کنند و به زندان های مختلف می برند. اما چون سابقه مبارزه مسلحانه ندارند و از منطقی استوار در پاسخگویی به بازجویی ها برخوردارند، خیلی در زندان ها ماندنی نمی شوند و همچون ماهیِ لیز، بعد از دو سه ماه حبس، از دست رژیم در می روند. مگر حبس آخر که حدود هشت ماه، بدترین شرایط را در زندان کمیته مشترک ضدخرابکاری ساواک تجربه می کنند؛ از سلول انفرادی تا شکنجه و توهین و آزار و اذیت.
بارها مأموران برای تفتیش یا بازداشت، به منزل ایشان هجوم می آورند و دست نوشته هایشان را غارت و نابود می کنند. از منبر، نماز جماعت، چاپ کتاب و جزوه و حتی برگزاری جلسه در منزل شخصی محرومشان می کنند. منزل ایشان تحت مراقبت شدید نیروهای امنیتی است. تلفنشان شنود می شود. آقای خامنه ای ممنوع الخروج هم شده اند تا نتوانند با امام خمینی ارتباط بگیرند. البته در تمام این دوران، مکاتبات و ارتباط و اتصال معنوی ایشان با قلب تپنده نهضت، حضرت امام خمینی، قطع نمی شود.
بعد از فوت مشکوک حاج آقا مصطفی خمینی در سال ۱۳۵۶، انقلاب شتابی مضاعف به خود می گیرد و کشور یکپارچه قیام و مبارزه می شود. رژیم می فهمد که آتش زیر خاکستر نهضت دوباره در حال گُر گرفتن است. لذا شدت عمل نشان می دهد و با سرکوب حداکثری، سعی در خاموش کردن دوباره آن دارد. مهره های مهم مبارزه را یکی یکی از دور خارج می کنند. آقای خامنه ای را به ایرانشهر تبعید می کنند. اما ایشان سوار بر تبعید می شوند و همه کارهایی را که قبل از آن انجام می دادند، با قوت بیشتر دنبال می کنند. مکاتبات و ارتباطات با علما و مبارزین طراز اول، سخنرانی ها و جلسات معرفتی و انقلابی، سازماندهی و متشکل کردن مبارزین باز هم ادامه دارد. وقتی در ایرانشهر سیل می آید، مسئولیت تنها گروه امدادی حاضر در صحنه با آقای خامنه ای است. جایگاه این مرد مقاوم، بین مردم ایرانشهر آن قدر بالا می رود که رژیم تصمیم می گیرد جای ایشان را عوض کند. این بار منطقه ای دورافتاده تر، یعنی جیرفت انتخاب می شود. اما در جیرفت هم از همان بدو ورود، با قوتِ تمام مبارزه را ادامه می دهند.
رژیم به روزهای پایانی حیاتش نزدیک شده و عملاً کنترلی بر اوضاع ندارد. آقای خامنه ای اواسط سال ۵۷ از جیرفت به مشهد می روند و در ایام نزدیک به پیروزی، پرچمدار نهضت در خراسان می شوند. حرکت های مبارزاتی مهم، بزرگ و مؤثر ایشان در سطح گسترده ای از مردم، روند رسیدن به پیروزی در مشهد و خراسان را چند گامِ بلند جلو می برد.
حدود یک ماه مانده به پیروزی نهایی، با تشکیل شورای انقلاب، آقای خامنه ای به تهران می روند تا شرایط را برای ورود امام و تشکیل حکومت اسلامی به رهبری ایشان مهیا کنند. و بالاخره در لحظات پرشکوه ورود امام به ایران و در دهه مبارک فجر، در کنار امام هستند و شاهد فروپاشی نظام دوهزاروپانصد ساله شاهنشاهی و به ثمر نشستن اولین حکومت اسلامی در ایران عزیز و سرافراز.
حضرت آیت الله خامنه ای بعد از انقلاب و به خصوص در دوران ریاست جمهوری، بارها درباره این واقعه بزرگ سخنرانی کرده اند. پیام هایی به مناسبت آغاز دهه فجر یا سالگرد ۲۲بهمن، سخنرانی در مراسم راهپیمایی ۲۲بهمن، سخنرانی در جمع سفرا و میهمانان خارجی در ایام دهه فجر از جمله برنامه های ایشان در دوران ریاست جمهوری بوده است. یکی از جنبه هایی که برای ایشان بسیار مهم بوده، مسئله صدور انقلاب و رساندن پیام آن به گوش جهانیان است. ایشان در ایام دومین سالگرد پیروزی انقلاب در سال ۱۳۵۶، به هند سفر می کنند و درباره انقلاب ایران، برای مردم صحبت می کنند. در نمازجمعه ۱۳۵۹/۱۲/۸ درباره این سفر می فرمایند: «در یک کنفرانس عظیم صدوچندده هزار نفری وقتی که پیام ملت ایران و پیام انقلاب به گوش مردم رسید، آن چنان این جمعیت به هیجان آمدند که بعضی از افرادی که در تشکیل این اجتماع نقش داشتند، از برادران روحانی اهل تسنن، به ما می گفتند که شما بذر انقلاب اسلامی را در دل این جمعیت کاشتید.»
در دوران ریاست جمهوری، ۱۲ بهمن هر سال، مراسمی برای افتتاح دهه فجر، معمولاً در هتل لاله تهران برگزار می شده که همیشه جمعی از شخصیت های برجسته جهانی در آن دعوت می شدند. در سال های ۶۲، ۶۴، ۶۵ و ۶۷ سخنران مراسم آقای خامنه ای بوده اند که در این سخنرانی ها، مطالبی بالادستی و محوری درباره انقلاب فرموده اند. اولین گفتار از مجموعه گفتارهای صهـبا، سخنرانی سال ۶۷ با عنوان «عصر انقلاب اسلامی» است. گفتار حاضر مربوط به سخنرانی ۱۳۶۲/۱۱/۱۲ است که در مراسم افتتاحیه پنجمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی، در هتل استقلال تهران ایراد شده است.
بعد از قرائت کلام الله مجید، مسئول اجرایی مراسم، یعنی وزیر ارشاد وقت، سخنرانی کوتاهی می کند و تریبون را در اختیار رئیس جمهور قرار می دهد. سیصد نفر از شخصیت های مهم جهانی میهمان مراسم هستند. یکی از اساتید برجسته علوم انسانی نیجریه، رئیس کانون وکلای دادگاه عالی پاکستان و پدر یکی از شهدای اردوگاه الانصار لبنان، اعضای هیئت رئیسه مراسم هستند. بعد از سخنرانی آقای خامنه ای، یکی از شعرای پاکستانی شعری در مدح انقلاب ایران می خواند و پس از او، سه شخصیت برجسته از کشورهای کنیا، لبنان و پاکستان سخنرانی می کنند.
سخنرانی آقای خامنه ای بااینکه عنوانی تاریخی دارد، اما کاملاً کاربردی و با رویکرد صدور مبانی انقلاب ارائه شده است. روزنامه جمهوری اسلامی متن کامل بیانات را در تاریخ ۱۳۶۲/۱۱/۲۴ چاپ کرده است.
اکنون هفتمین گفتار صهـبا افتخار بازنشر و احیای این سخنرانی تاریخی را نصیب خود کرده؛ سخنرانی مهمی که باید به زبان های مختلف دنیا ترجمه شود و در دسترس مستضعفین عالم قرار گیرد. ان شاءالله.