بحار الانوار (دوره صد و ده جلدی)

معرفی کتاب

بحار الأنوار الجامعة لدُرر اخبار الائمة الاطهار یا به اختصار بِحارُالأنوار بزرگترین منبع حدیث در تشیع به زبان عربی به تألیف علامه مجلسی است. این کتاب به موضوعات غیرفقهی بیش از موضوعات فقهی پرداخته است. در چاپ قدیم ۲۵ جلد و در چاپ جدید در ۱۱۰ جلد منتشر شده است.

هدف اصلی مجلسی برای حفظ میراث شیعه و تنوع موضوعی روایات، باعث شد تا از منابع بسیار و متنوعی استفاده کرده و تلاش زیادی برای جمع آوری آنان بکار گیرد. بنا به نقلی برای به دست آوردن کتاب مدینه العلم ابن بابویه که تصور می شد در یمن وجود دارد، گروهی را با هدایای فراوان به سراغ حاکم آنجا می فرستد تا کتاب را به دست آورد.

مجلسی بسیاری از اصول، کتب و رسایل معتبر یا منسوب به ائمّه و اصحابشان و علمای امامیّه را مبنا قرار داده، ولی در شرح و بررسی آن، منابع دیگری از قبیل کتب لغت، تاریخ، کلام، فلسفه، اخلاق، کتب حدیثی عامّه و شروح آنها را نیز به کار گرفته که در فصل اول مقدمه به معرفی این دو نوع مأخذ اختصاص داده و در فصل دوم، میزان اعتمادش را به منابع متن بیان کرده است.

از جمله منابع متن می توان به کتب زیر اشاره کرد: کتاب سلیم بن قیس هلالی، رساله توحید مفضّل، کتب صدوق، المقالات والفرق سعدبن عبداللّه قمی، کتب کلامی خواجه نصیرالدین طوسی و کتب فقهی محقّق کرکی.

ایشان دلیل استفاده نکردن از روایات کتب اربعه را در آخر فصل سوم مقدّمه (ج 1، ص 48) تصریح کرده که قصد نقل احادیث کتب متواتر را مگر در بعضی جاها ندارد؛ زیرا ممکن است به مهجور و منسوح شدن آن کتب بیانجامد و این روا نیست.