روابط ایران و آمریکا از پیروزی انقلاب اسلامی تا تسخیر لانه جاسوسی

معرفی کتاب

ایالات متحده آمریکا، آنگاه که از نگه داشتن رژیم شاه ناامید شد، استراتژی نفوذ در بین نخبگان سیاسی و انحراف انقلاب از مسیر اصلی خود را برگزید. از آنجا که میانه روهای دولت موقت با خصلت ها و خصیصه های محافظه کارانه، در عین عدم وابستگی به گذشته، با حرکت های انقلاب موافق نبودند، این خصیصه آمریکایی ها را امیدوار می کرد تا آب رفته را تا حدودی به جوی بازگردانند. ولی عدم تسلط دولت موقت بر تحولات بعد از انقلاب، آمریکایی ها را ناامید کرد و این ناامیدی با اشغال سفارت این کشور در تهران به اوج خود رسید. در این شرایط آمریکا که کار خود را در ایران تمام شده می دید، خصومت و دشمنی اش را علیه ملت ایران افزایش داد. نگارنده در کتاب حاضر به بررسی روابط ایران و آمریکا از پیروزی انقلاب اسلامی تا تسخیر لانه جاسوسی (1358-1360 خورشیدی) پرداخته است.

بررسی منابع موجود حاکی از آن است که تاکنون کتابی به طور منسجم و دقیق در مورد روابط خارجی ایران و آمریکا از پیروزی انقلاب و به قدرت رسیدن دولت موقت تا تسخیر سفارت که محدوده ی زمانی پژوهش می باشد، منتشر نگردیده است.
با توجه به روابط خصمانه ی ایران و آمریکا بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، باور عمومی بر این است که متعاقب سقوط سلطنت پهلوی و تشکیل جمهوری اسلامی ایران روابط ایران و آمریکا به طور کامل قطع گردیده است؛ زیرا منابع موجود در دوران پهلوی بیانگر آن است که روابط ایران و آمریکا در این دوران بسیار حسنه بوده و با سقوط حکومت محمدرضا شاه روابط دو کشور قطع گردیده است. از سوی دیگر برخی از منابع که مسئله ی سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران را مورد مطالعه قرار داده اند، روابط ایران و آمریکا را خصمانه ارزیابی کرده اند. از آن جایی که کتب معدودی موضوع روابط خارجی ایران و آمریکا پس از پیروزی انقلاب اسلامی و روی کار آمدن دولت موقت تا تسخیر سفارت آمریکا و سقوط دولت موقت را به طور محدود و مختصر مورد مطالعه قرار داده اند، پژوهش حاضر در تلاش است تا حد امکان مطالبی مفصل و منسجم در این خصوص تهیه و ارائه نماید.

پژوهش حاضر در شش فصل با بررسی روابط خارجی ایران و آمریکا از پیروزی انقلاب اسلامی و روی کار آمدن دولت موقت تا تسخیر سفارت آمریکا و سقوط دولت موقت سازماندهی شده است.

در فصل اول، به مباحث نظری سیاست خارجی می پردازیم و متغیرهای دخیل در سیاست خارجی و رهیافت سطوح تحلیل در عرصه ی سیاست خارجی بررسی می شود.

در فصل دوم، بر اساس متغیر نظام گرایانه یا سیستمی، ساختار حاکم بر نظام بین الملل و پیشینه ای از روابط خارجی ایران و آمریکا بعد از جنگ جهانی دوم تا پیروزی انقلاب اسلامی مورد مطالعه قرار می گیرد.

فصل سوم، بر اساس متغیر نقش گرایانه، روابط خارجی ایران و آمریکا در دوران تحولات انقلابی از قیام 19 دی 1356 تا پیروزی انقلاب اسلامی ارزیابی خواهد شد.

فصل چهارم، بر اساس متغیر بورکراتیک و دیوان سالارانه ، روابط خارجی ایران و آمریکا بعد از روی کار آمدن «دولت موقت» تا اشغال سفارت و سقوط «دولت موقت» مورد بحث قرار می گیرد.

فصل پنجم، بر اساس متغیر نقش گرایانه، روابط خارجی ایران و آمریکا بعد از تسخیر سفارت آمریکا در تهران توسط دانشجویان پیرو خط امام تا قطع کامل روابط ایران و آمریکا ارزیابی می شود.

فصل ششم، بر اساس متغیر فردی، دیدگاه امام خمینی(ره) درباره ی روابط ایران و آمریکا بعد از پیروزی انقلاب اسلامی بررسی خواهد شد.

در پایان نیز مباحث مطرح شده در فصول مختلف، جمع بندی و نتیجه گیری کلی ارائه می گردد.