شورای انقلاب اسلامی ایران

اندیشه‏ ی تشکیل شورای انقلاب، از زمانی که زنگ پیروزی انقلاب به صدا درآمد و افق روشن پیروزی جلوه‏ گر شد، در ذهن و اندیشه‏ ی رهبران نهضت و به ویژه حضرت امام شکل گرفت. آنان، نیک می‏ دانستند که فردای پیروزی با تمام حلاوت و شیرینی خود، آغاز مسیری سخت و دشوار است. بیم آن می ‏رفت که شیرینی پیروزی، طعمه‏ ی هرج و مرج ‏ها و آشفتگی ‏ها شده، تا مدت‏ ها امور مملکت به سامان نرسد. این دغدغه ‏ها سبب شد که در گرما گرم اوج گرفتن مبارزات مردم، شورای انقلاب با ترکیبی از چهره‏ های شاخص و برجسته‏ی نهضت و افراد مورد اعتماد رهبری نهضت شکل بگیرد.

این شورا چنان که از نامش برمی‏ آید، به اقتضای شرایط انقلاب و با کار ویژه‏ ها و اهدافی مناسب همین مسایل تشکیل شد که باید با سرعت عمل و تدبیر و درایت انقلابی، اوضاع را کنترل می ‏نمود؛ به تنهایی در مقام قوه‏ ی مقننه قانون‏گذاری کند، با دولت موقت که قایم‏ مقام قوه ‏ی مجریه بود، همکاری کند، در بحران‏ های پی در پی و مختلف مشاور رهبری باشد و خلاصه مرجع رفع معضلات و عبور از بحران ‏ها باشد. حیات 17 ماهه ‏ی شورای انقلاب، آن هم در اوج بحران ‏ها و گرفتاری‏ های نظام نوپا و تازه تأسیس جمهوری اسلامی، به تنهایی روایت‏گر وجود روندهای فراوان، تغییر و تحلیل‏های متعدد و خلاصه فراز و نشیب‏های زیاد در حیات جمهوری اسلامی ایران می‏ باشد.

از نگاه مورخان، سیاستمداران، جامعه‏ شناسان، حقوق‏دانان و هر اندیشمندانی که به مطالعه‏ ی مسایل ایران علاقه‏ مند بوده‏اند، شورای انقلاب، بستری پردامنه و منبعی غنی برای بررسی و مطالعه می ‏باشد. چگونگی تشکیل شورای انقلاب، ترکیب آن و تغییرات در ترکیب آن، اهداف و وظایف قانونی آن، کارکردها و کارنامه‏ ی آن، همه مقولاتی ارزشمند و درخور تحقیق هستند. فضای سیاسی و حواشی مختلفی که شورای انقلاب را احاطه کرده بود، بر اهمیت و جایگاه تحقیق در این زمینه می ‏افزاید.

مرکز اسناد انقلاب اسلامی برای تحقق رسالت خود در تبیین تاریخ انقلاب اسلامی، بررسی و تحقیق درباره‏ ی ابعاد و زوایای مختلف شورای انقلاب را به صورت پروژه‏ای تحقیقاتی در دستور کار خود قرار داد که در نهایت به صورت کتاب حاضر به سرانجام رسیده است. امید است این اثر بتواند گوشه‏ هایی از تاریخ معاصر و انقلاب اسلامی را روشن ساخته، مورد توجه و استفاده ‏ی علاقه‏ مندان قرار گیرد.