مطالعات کاربردی هنر 3: نظریه های معاصر درباره ی تفسیر فیلم دینی

معرفی کتاب

کتاب حاضر، نگاهی است به رویکردهای معاصر در قبال رابطه سینما و دین و نظریه های معاصر دربارة تفسیر فیلم دینی، که آن را دکتر فرهاد ساسانی در 51 صفحه نوشته است...

کتاب حاضر، نگاهی است به رویکردهای معاصر در قبال رابطة سینما و دین و نظریه های معاصر دربارة تفسیر فیلم دینی، که آن را دکتر فرهاد ساسانی در 51 صفحه نوشته است. این بررسی به نظریه های تفسیر و رویکردهای کلی در مورد تشخیص فیلم دینی در مقابل عمل تفسیر یعنی تحلیل واقعی فیلمهای خاص می پردازد. به تعبیری، نظریه فیلم به معنی رؤس معینی برای نقد علمی فیلم آورده شده است که گاهی به فیلمها و کارگردانان خاصی اشاره دارد. واژه تفسیر دینی فیلم که به منتقد یا بینندة فیلم بر می گردد، دقیقاً بر عمل تفسیر تأکید می ورزد. این جستار بررسی آثار است که اساساً به فیلم به مثابة متن می پردازد. این تفسیر هم شامل ارزیابی و هم تحلیل انتقادی فیلم می شود. از واژة دین در این تحقیق به عنوان اصطلاح عمومی استفاده شده است که مبنای مشترک تمام ادیان بزرگ است. در بررسی فیلم به فیلمهای بلند پرداخته شده است که طبق تعریف بین دو حد فیلمسازی مستند و فیلمهای پیش رو (آوانگارد) یا تجربی قرار می گیرد.

در این تحقیق نویسنده به پنج رویکرد نظری دربارة تفسیر فیلم دینی بسنده کرده است. این پنج رویکرد نظری چنین است: ظهور، تبعیض دینی، پدیداری، گفت وگو، انسان مداری و زیبایی شناسی، که به ترتیب در کتاب آورده شده و مورد بررسی قرار گرفته اند که در این میان زیبایی شناسی دینی، چالش انگیزترین حوزة پژوهش این تحقیق است. «تشخیص دینی» به زمینة تشخیص دینی، کتاب فیلمها، اخلاقیات و هنر اشاره دارد که بحث اخلاق در آن در محور قرار دارد. پدیداری دینی به فیلمهایی اشاره دارد که عناصر دینی در آن بارز و آشکار است. گفت وگوی دینی به گفت وگوی علمای دینی یا دین و فیلم می پردازد. انسان مداری دینی به رمانتیستی یا انسان محوری در فیلم اشاره دارد و زیبایی شناسی دینی که به عناصر زیباشناختی دین در فیلم توجه ویژه دارد. نویسنده در پایان در این باره می نویسد: سینما یک صورت هنری است و در آن اخلاق به زیباییها پیوند خورده است. حامیان زیبایی شناسی دینی نیز ضرورتاً ریشه بحث خود را در مورد برداشت دینی از فیلم در عناصر صوری خود سینما می بینند.