بیز بئله گودلریک سیر طنز در ادبیات ترکی آذربایجان - جلد اول

طنز در ادبیات فارسی در ادبیات کلاسیک فارسی، طنز در میان آثار نویسندگان دوره‌های مختلف به اشکال گوناگون وجود داشت. درصدر این افراد، عبید زاکانی، پدر طنز در ادبیات فارسی است. عطار نیشابوری نیز در الهی‌نامه، رگه‌ها و جنبه‌‌هایی از طنز را به نمایش می‌گذارد. با ظهور مشروطیت و ایجاد فضای نسبتا باز مطبوعاتی، طنز، بندهای تفریح‌های افراطی و سطحی را گسست و به عنوان نوع ادبی بسیار جدی، توجه بسیاری از نویسندگان و شعرای بزرگ را به خود جلب کرد.
میرزا آقاخان کرمانی از آن جمله طنزپردازانی است که در راه هدفش جان باخت. علی اکبر دهخدا، سید اشرف‌الدین قزوینی (نسیم شمال)، میرزاده عشقی و زین‌العابدین مراغه‌ای از پیشگامان طنز در ادبیات فارسی در دوران انقلاب مشروطه بودند. در نسل‌های بعدی، محمدعلی جمالزاده، صادق هدایت، بهرام صادقی، منوچهر صفا و ایرج پزشکزاد نویسندگانی بودند که طنز را در برنامه کارشان جدی گرفتند.
از طنزپردازان به نام معاصر ایران، میتوان عمران صالحی، منوچهر احترامی، کیومرث صابری فومنی (گل آقا) و ابوالقاسم حالت را نام برد. در ادبیات کلاسیک فارسی، طنز چه به صورت شعر و چه به صورت نثر، به شکل قطعات کوتاهی در دست است و فقط در سالیان اخیر و بعد از رواج رمان‌نویسی است که داستان‌های بلند مبتنی بر طنز پدید آمده است.
آثار طنزنویس معروف ایرج پزشکزاد و برخی از آثار صادق هدایت از این رسته است. عبید زاکانی، بزرگترین و شاید تنها طنزنویس در ادبیات کلاسیک فارسی است که طنزهای به جا مانده از عبید در هر دو شکل نظم و نثر قابل مشاهده است. کتاب طنز «چرند و پرند» نیز یادگار طنزنویس بزرگ معاصر، شادروان علی اکبر دهخدا است.
از آنجایی که طنز و هجو معمولا به هم در آمیخته است، برخی از قطعات ایرج میرزا را هم میتوان طنز به شمار آورد. طنز در ادبیات ترکی آذربایجانی طنز در ادبیات شفاهی و مکتوب آذربایجان، انواع مختلفی دارد؛ که از آن میان می‌توان به عبارات طنز، اصطلاحات و ضرب‌المثل‌ها، کنایات، لطیفه‌ها، قصه‌های طنز، بایاتی‌های طنز، تمثیل، هجو، بحر طویل، میخانا، حربه ـ زوربا (رجزخوانی ادبی)، مضحکه، تازیانه، نقیضه‌نویسی، نثر فکاهه، منظومه‌ها و رمان‌های طنز و... اشاره کرد...