شرح نامه: شرح اجمالی نامه حضرت آیت الله خامنه ای (مدظله العالی) به عموم جوانان در اروپا و آمریکای شمالی

معرفی کتاب

کتاب حاضر شرح اجمالی نامه ی ژرف و حکیمانه ی حضرت آیت الله العظمی خامنه ای (دامت برکاته) در اوّل بهمن 1393 خطاب به عموم جوانان در اروپا و آمریکای شمالی نقطه ی عطفی در مقابله با این توطئه ها است، که می تواند تهدید گسترده و پیچیده ی اسلام ستیزی و اسلام هراسی را به فرصتی برای اندیشیدن و حقیقت یابی تبدیل نماید. اکنون مجال آن است که همه مجموعه های فرهنگی و فکری جبهه ی فرهنگی انقلاب اسلامی با استفاده از این فرصت الهی، محتوای این نامه ی عدالت خواهانه، آزاداندیشانه و انسانی را سرمایه ی معنوی و نقطه ی عطفی برای جهش جدّی و اثربخش فرآیند تبیین و بسط گفتمان انقلاب اسلامی در سطح جهانی قرار دهند.
هرچند این نامه ی کوتاه ولی عمیق و پُرمحتوی، ظرفیّت فکری جدید و ژرفی را برای مباحث مربوط به تعامل اسلام و غرب فراهم کرده است که برای تبیین آن به شرح مبسوط نیاز است، ولی در این مجال، این شرح اجمالی با هدف ارائه ی متنی آموزشی ویژه ی علاقمندان و پژوهشگران معارف انقلاب اسلامی و با تأکید بر استدلال های برون گفتمانی آماده شده است تا به یاری خداوند متعال بتواند با تبیین پیام های بلند این نامه بلیغ و نیز تشریح برخی مصادیق مرتبط با موضوعات آن، فعّالین جبهه ی فرهنگی انقلاب اسلامی را در مسیر تحقّق اهداف این نامه ی تاریخی یاری رساند. همچنین اشاره به برخی دیگر از بیانات معظّمٌ له در این شرح، به منظور نشان دادن چارچوب و سابقه ی مفهومی و منظم اندیشه های نگارنده ی حکیم این نامه است.

متن نامه ی رهبر معظّم انقلاب به عموم جوانان در اروپا و امریکای شمالی
بسم الله الرّحمن الرّحیم
به عموم جوانان در اروپا و آمریکای شمالی
حوادث اخیر در فرانسه و وقایع مشابه در برخی دیگر از کشورهای غربی مرا متقاعد کرد که درباره ی آنها مستقیماً با شما سخن بگویم. من شما جوانان را مخاطب خود قرار می دهم؛ نه به این علّت که پدران و مادران شما را ندیده می انگارم، بلکه به این سبب که آینده ی ملّت و سرزمین تان را در دستان شما می بینم و نیز حسّ حقیقت جویی را در قلبهای شما زنده تر و هوشیارتر می یابم. همچنین در این نوشته به سیاستمداران و دولتمردان شما خطاب نمی کنم، چون معتقدم که آنان آگاهانه راه سیاست را از مسیر صداقت و درستی جدا کرده اند.
سخن من با شما درباره ی اسلام است و به طور خاص، درباره ی تصویر و چهره ای که از اسلام به شما ارائه می گردد. از دو دهه پیش به این سو ــ یعنی تقریباً پس از فروپاشی اتّحاد جماهیر شوروی ــ تلاشهای زیادی صورت گرفته است تا این دین بزرگ، در جایگاه دشمنی ترسناک نشانده شود. تحریک احساس رُعب و نفرت و بهره گیری از آن، متأسّفانه سابقه ای طولانی در تاریخ سیاسی غرب دارد. من در اینجا نمی خواهم به «هراس های» گوناگونی که تاکنون به ملّتهای غربی القاء شده است، بپردازم. شما خود با مروری کوتاه بر مطالعات انتقادی اخیر پیرامون تاریخ، می بینید که در تاریخ نگاری های جدید، رفتارهای غیرصادقانه و مزوّرانه ی دولتهای غربی با دیگر ملّتها و فرهنگ های جهان نکوهش شده است.
تاریخ اروپا و امریکا از برده داری شرمسار است، از دوره ی استعمار سرافکنده است، از ستم بر رنگین پوستان و غیر مسیحیان خجل است؛محقّقین و مورّخین شما از خون ریزی هایی که به نام مذهب بین کاتولیک و پروتستان و یا به اسم ملّیّت و قومیّت در جنگهای اوّل و دوّم جهانی صورت گرفته، عمیقاً ابراز سرافکندگی می کنند.
این به خودی خود جای تحسین دارد و هدف من نیز از بازگوکردن بخشی از این فهرست بلند، سرزنش تاریخ نیست، بلکه از شما میخواهم از روشنفکران خود بپرسید چرا وجدان عمومی در غرب باید همیشه با تأخیری چند ده ساله و گاهی چند صدساله بیدار و آگاه شود؟ چرا بازنگری در وجدان جمعی، باید معطوف به گذشتههای دور باشد نه مسائل روز؟ چرا در موضوع مهمّی همچون شیوه ی برخورد با فرهنگ و اندیشه ی اسلامی، از شکل گیری آگاهی عمومی جلوگیری میشود؟
شما بخوبی می دانید که تحقیر و ایجاد نفرت و ترس موهوم از «دیگری»، زمینه ی مشترک تمام آن سودجویی های ستمگرانه بوده است. اکنون من می خواهم از خود بپرسید که چرا سیاست قدیمی هراس افکنی و نفرت پراکنی، این بار با شدّتی بی سابقه، اسلام و مسلمانان را هدف گرفته است؟ چرا ساختار قدرت در جهان امروز مایل است تفکّر اسلامی در حاشیه و انفعال قرار گیرد؟ مگر چه معانی و ارزش هایی در اسلام، مزاحم برنامه ی قدرت های بزرگ است و چه منافعی در سایه ی تصویرسازی غلط از اسلام، تأمین میگردد؟ پس خواسته ی اوّل من این است که درباره ی انگیزه های این سیاه نمایی گسترده علیه اسلام پرسش و کاوش کنید.
خواسته ی دوّم من این است که در واکنش به سیل پیش داوری ها و تبلیغات منفی، سعی کنید شناختی مستقیم و بی واسطه از این دین به دست آورید. منطق سلیم اقتضاء میکند که لااقل بدانید آنچه شما را از آن می گریزانند و می ترسانند، چیست و چه ماهیّتی دارد. من اصرار نمیکنم که برداشت من یا هر تلقّی دیگری از اسلام را بپذیرید بلکه می گویم اجازه ندهید این واقعیّت پویا و اثرگذار در دنیای امروز، با اغراض و اهداف آلوده به شما شناسانده شود. اجازه ندهید ریاکارانه، تروریست های تحت استخدام خود را به عنوان نمایندگان اسلام به شما معرفی کنند. اسلام را از طریق منابع اصیل و مآخذ دست اوّل آن بشناسید. با اسلام از طریق قرآن و زندگی پیامبر بزرگ آن(صلّی الله علیه وآله وسلّم) آشنا شوید. من در اینجا مایلم بپرسم آیا تاکنون خود مستقیماً به قرآن مسلمانان مراجعه کرده اید؟ آیا تعالیم پیامبر اسلام(صلّی الله علیه وآله وسلّم) و آموزه های انسانی و اخلاقی او را مطالعه کرده اید؟ آیا تاکنون به جز رسانه ها، پیام اسلام را از منبع دیگری دریافت کرده اید؟ آیا هرگز از خود پرسیده اید که همین اسلام، چگونه و بر مبنای چه ارزش هایی طیّ قرون متمادی، بزرگترین تمدّن علمی و فکری جهان را پرورش داد و برترین دانشمندان و متفکّران را تربیت کرد؟
من از شما می خواهم اجازه ندهید با چهره پردازی های موهن و سخیف، بین شما و واقعیّت، سدّ عاطفی و احساسی ایجاد کنند و امکان داوری بی طرفانه را از شما سلب کنند. امروز که ابزارهای ارتباطاتی، مرزهای جغرافیایی را شکسته است، اجازه ندهید شما را در مرزهای ساختگی و ذهنی محصور کنند. اگرچه هیچکس به صورت فردی نمی تواند شکاف های ایجاد شده را پُرکند، امّا هر یک از شما می تواند به قصد روشنگریِ خود و محیط پیرامونش، پلی از اندیشه و انصاف بر روی آن شکاف ها بسازد. این چالش از پیش طراحی شده بین اسلام و شما جوانان، اگرچه ناگوار است امّا می تواند پرسش های جدیدی را در ذهن کنجکاو و جستجوگر شما ایجاد کند. تلاش در جهت یافتن پاسخ این پرسش ها، فرصت مغتنمی را برای کشف حقیقت های نو پیش روی شما قرار می دهد. بنابراین، این فرصت را برای فهم صحیح و درک بدون پیش داوری از اسلام از دست ندهید تا شاید به یمن مسئولیّت پذیری شما در قبال حقیقت، آیندگان این برهه از تاریخ تعامل غرب با اسلام را با آزردگی کمتر و وجدانی آسوده تر به نگارش درآورند.

سیّدعلی خامنه ای
1/بهمن /1393