هزار و یک جشن

درونمایه ی رمان « هزار و یک جشن» به تاریخ معاصر برمی گردد، محل وقوع داستان روستایی ست به نام «چشمه سیبی» و ماجراهای آن در سال 1329 ایامی که محمد رضا پهلوی قرار است با دومین همسرش ثریا بختیاری ازدواج کند. معمولا چنین مناسبت هایی در آن ایام با برگزاری جنشهایی پر زرق و برق در سراسرکشور همراه می شد تا به شاه چهره ای مردمی و البته محبوب ببخشد. جشنهایی که درواقع از سوی مردم و با میل رغبت برگزار نمی شد اما هزینه آنها از جیب آنها می رفت و درواقع بخش از بودجه مملکت صرف برگزاری این جشنها می شد.

نویسنده برگزاری این جشن در روستای «چشمه سیبی» که توسط افراد وابسته به حکومت؛ مثل ارباب و خان و کدخدا و... مصداقی از اوضاع و احوال ایران در آن ایام قرار داده و به حیف و میل سرمایه های مردمی در سراسر ایران اشاره می کند و عنوان کتاب نیز در واقع کنایه از همین مسئله دارد.

داستان این رمان بستر حقیقی دارد، نویسنده در ابتدای کتاب آن را به عمویش تقدیم کرده که از آن جشن خاطراتی بسیار به یاد داشته و با این فرض نویسنده شنیده های خود را از عمویش و دیگر کسانی که در چنین جشن هایی حضور داشته اند به ساحت داستان آورده و با آمیختن آن با عنصر تخیل، برای دراماتیک ساختن آن به زبان داستان و همچنین استفاده از ویژگی های بومی منطقه نورآباد ممسنی فارس که خود در آنجا زیسته و آشنایی مستقیم با آن داشته، رمانی خواندنی را به مخاطب عرضه کرده است.

رمان زبانی ساده و روایتی خوشخوان دارد که از نظرگاه اول شخص مفرد، از زبان معلم روستای چشمه سیبی که خود نیز برای این جشن دعوت شده روایت می شود. معلم روستا که نوروز نام دارد از یک هفته قبل از برگزاری این جشن در تاریخ 23 بهمن 1329 داستان خود را آغاز می کند. زمانی که برگزار کنندگان جشن از او برای شرکت در این مراسم وعده می گیرند، نقطه آغاز رمان است. دعوت معلم روستا که رعیت زاده ای بیش نیست (!) به مذاق برخی از افراد با نفوذ روستا به ویژه کدخدا خوش نمی آید؛ به خصوص اینکه نوروز به عنوان یک آموزگار الگوی بچه ها و والدن آنها در روستا نیز شده است. اما این همه ماجرا نیست، نوروز خود دلباخته دختر کدخداست که در ادامه داستان این راز از پرده برون می افتد. نویسنده پابه پای این جشن، برگزاری اش و حواشی آن و همچنین با در آمیختن آن با ماجراهای زندگی مردم روستا، تصویری ملموس از تلخی ها و شیرینی های زندگی مردم این منطقه ارائه می کند. مهمتر از همه اینکه فقر حاکم بر زندگی آنها را در قیاس با ریخت و پاشهای آن جشن قرار داده و به شکلی نمادین از اوضاع و احوال حاکم بر آن روزگار ایران سخن می گوید.