یک نامه عاشقانه سانسور شده

معرفی کتاب

«یک نامه عاشقانه سانسورشده» که مجموعه نمایشنامه­ های مونودرام است را نیز باید صدای بلند شده اعتراض دژاکام بر سر ساختارهای فکری جامعه پیرامونش دانست که این بار بدون رتوش پیش چشم مخاطب قرار گرفته و آنچنان بی­پروا با او صحبت می کند که حتی گاه نویسنده ترجیح داده تا بخشی از آنها را به صورت نیمه تمام باقی بگذارد و شاید انتخاب پسوند سانسورشده برای عنوان کتابش را نیز بتوان به همین مساله مرتبط دانست.

مجموعه نمایشنامه های دژاکام در این کتاب با واگویه های مردی به نام پرویز در یک نامه عاشقانه سانسورشده شروع می شود. پرویز در یک مونولوگ بلند و در قالب یک نامه خطاب به فردی که در واقع روان و حافطه اجتماعی و عاطفی مخاطبانش است، ساختار زیستی آنها را به چالش کشیده و در قالب یک سیر تاریخی پیش چشم آنها به تحرک واداشته و آنها را به قضاوت می نشاند.

نمایشنامه آنتی­تاتر از این مجموعه را می­توان عصاره نگاه انتقادی دژاکام به ساختارهای فکری حاکم بر هنر تاتر دانست که در آن نیز یک روایت تک صدایی و چند وجهی از زبان زنی به نام پوران به مخاطب عرضه می شود. این نمایشنامه با بهره­گیری هوشمندانه نویسنده از نوستالژی های فکری مخاطب در قالب عبور نمادین تصویر برخی هنرمندان از صحنه نمایش و یا بازسازی توام با کنایه برخی از دیالوگ های خاطره­انگیز آثار سینمایی قدیمی به نوعی مانیفست انتقادی دژاکام درباره هنر نمایش را در خود جا می دهد.

نمایشنامه نیمه تمام دیجیتال دراگ از این مجموعه نیز واگویه ای است نیمه سیاسی و نیمه احساسی درباره جنگ دانست که در آن نویسنده در قالب دیالوگی دو نفره میان یک مادر و فرزند به نظام جنگی حاکم بر جهان به ویژه خاورمیانه و سوریه می­پردازد.

نمایشنامه شنگرف به رنگ سیاه هم در این مجموعه نمایشنامه­ای است بدون راوی ویژه. دژاکام این نمایشنامه نیمه تمام را در قالب یک واگویه بلند بدون انتخاب و معرفی شخصیت و موقعیت اجرا تألیف کرده است. گویی این منولوگ بلند برای هر فردی در هر موقعیتی نوشته شده و نویسنده او را در مقام اجرای آن مختار قرار داده است. این الگو در نمایشنامه پنج بندی طلسم نیلوفر نیز تکرار شده و پنج بند آن به شیوه ای طراحی شده که بیش از هر چیز به یک دلنوشته بلند می ماند اما به نظر می رسد نویسنده تصمیم داشته دست را برای اجرا و انتخاب کاراکتر اجراکننده باز بگذارد.

«یک نامه عاشقانه سانسورشده» در یک نگاه کلی مجموعه ای از آثار نمایشی را در خود جای داده که بیشتر از دارا بودن موقعیتی برای اجرا به خواننده ایده هایی برای اجرا، نوشتن متن و نیز پردازش آن می دهد. شاید به همین بهانه بتوان این کتاب را دربرگیرنده متن های نمایش­زایایی دانست که دانشجویان و علاقه مندان به متون چند وجهی نمایشی را می­تواند به خود جلب کند.