مابعدالطبیعه چگونه ممکن است

معرفی کتاب

کانت در دو کتاب بسیار مهمش، "نقد عقل محض" و "تمهیدات"، به طرح بررسی این مساله پرداخت که آیا مابعدالطبیعه ممکن است؟ وی به این پرسش، نهایتا پاسخ منفی داد. این نظر تاثیر بسیار گسترده ای بر آرای اندیشمندان پس از وی گذاشت. به طوری که گفته شده است پس از کانت نمی توانیم دربارۀ مابعدالطبیعه و از جمله اثبات خداوند رای مثبتی عرضه نماییم. نگارنده در کتاب حاضر در صدد اثبات امکان مابعدالطبیعه است. کتاب با تکیه بر منابع اصیل تفکر اسلامی و با آگاهی از منابع اصیل غربی و صبغۀ پژوهشی نگاشته شده است.

مباحث کتاب عبارت است از: اصل هویت و فطری گرایی؛ ادراک حسی و اصل هویت؛ ادراک حسی و مفهوم هستی؛ مفاهیم؛ و مابعدالطبیعه: مفهوم و امکان آن.

فهرست کتاب عبارت است از:

*فصل اول: اصل هویت و فطری گرایی
1. اصل؛2.معنی معرفت فطری؛3.اشاره ای به تاریخ فطری گرایی؛4.معرفت پیشینی:تبیینی لوگیکوس؛

*فصل دوم: ادراک حسی و اصل هویت
1.؛ارسطو: چگونگی حصول اصول اولیه2.تصور کانت از شهود عقلانی؛3.تصور هیوم از شهود عقلانی؛ 4.بازگشت به ارسطو و توضیح پیدایش و ماهیت اصل هویت؛ 5.لاک و اصل هویت؛ 6.قضیه حملی و اصل هویت،و فیلسوفان مسلمان؛ 7.نحوه دفاع ارسطو از بنیادی ترین اصل قانون هستی؛ 8.آرای فیلسوفان مسلمان در باب پیدایش اصول اولیه- عقل فعال،عقل بالملکه

*فصل سوم: ادراک حسی و مفهوم هستی (وجود)
1.احساس و اداراک حسی؛ 2. مدرک بالذات و مدرک بالعرض: حیثیت التفاتی؛ 3. کیفیات اولی و کیفیات ثانوی: امپدکلس و اتمیان؛ 4. کیفیات اولی و کیفیات ثانوی: گالیله و دکارت؛ 5. ادراک حسی و ذهن؛ 6.ادراک حسی و کیفیات به اصطلاح ثانوی؛ 7. بحثی درباره شک گرایی در باب رنگ؛ 8. منشأ فهم هستی؛ 10. پیدایش ذهن.

*فصل چهارم: مفاهیم
1.تنوع مفاهیم؛ 2.ذهن: نقد علم پیشینی و علم حضوری؛ 3. معقولات ثانیه فلسفی: تاریخچه ای مختصر و رائه ملاک؛ 4. مفهوم وجود؛ 5. اشتراک معنوی مفهوم وجود؛ 6. اطلاق تشکیکی مفهوم وجود بر واقعیت.

*فصل پنجم: مابعدالطبیعه: مفهوم و امکان آن
1.مفهوم ارسطویی مابعدالطبیعه؛ 2.مفهوم سینوی مابعدالطبیعه؛ 3.تصور کانتی از مابعدالطبیعه: تاریخچه ای از یک تصور نادرست؛ 5. مابعدالطبیعه، یعنی علم به « وجود بما هو وجود» ممکن است.