ویرا یا نیهیلیست ها

«نیهیلیسم» یا هیچ انگاری نظریه و مکتبی فلسفی است که منکر هر نوع ارزش اخلاقی و مبلّغ شکاکیت مطلق و نفی «وجود» است. نظریه پرداز معروف این گروه در روسیه «د. ای. پساروف» نام داشت. ایدیولوژی او بر سه اصل الف- تبلیغ بی دینی ب- نابودی دولت ج - گزیدن طغیان به جای عمل سیاسی بنا نهاده شده بود که بیشتر در سه کشور روسیه، ایتالیا و اسپانیا و کشورهای واپس مانده یی که قشر دهقانی سرکوفته داشتند نفوذ کرد که بعدها هم در جریان تطور سیاسی و فلسفی آنارشیسم، انحرافی شمرده شد.

شایان ذکر است که با نظر و توانایی های نهادی این نویسنده در خلق آثارش همانند خیلی از نویسندگان دیگر نسبت دادن پیروی او از مکتب خاصی، کاری بشدت تردید برانگیز است و مترجم تاکید می کند که علیرغم آشنایی وایلد با افکار نیچه، ادعای برخی از منتقدان مبنی بر پیروی وایلد از نیچه از روی ناآگاهی است.

اما کتاب «ویرا یا نیهیلیست ها» دکه پیش رو داریم به قول محمد امین غیاثی، مترجم کتاب، بیشتر از یک تعریف از به وجود آمدن و سرنگونی یک نهضت و یا شرح وقایع مربوط به آن است و بسیاری از نکاتی که محققان در روابط بشری باید بدانند و در این کتاب موجود است، در تاریخ تاریخ نویسان موجود نیست و از این نظر حائز اهمیت است.

کتاب در قالب نمایشنامه است و در ۱۱۹ صفحه آورده شده است. درمقدمه به «ویرا» به عنوان یک اثر خوب و زیبا پرداخته می شود اثری که نه قهرمان سازی می کند نه به اخلاقیات متوسل می شود و نه متکی به دکور صحنه ای و یا موزیکال شدن است (عواملی که کم محتوایی نمایشنامه را با توسل به آن ها بقا می بخشند!!). و البته مانند دیگر نمایشنامه ها مترجم بیان می کند که این اثر خوب زمانی زیبایی اش هویدا می شود که به مجریان آن در صحنه فرصت هنرنمایی داده شود.

در مقدمه چند نفر از شخصیت های اصلی معرفی شده و مورد نقدی کوتاه قرار می گیرند که در اثربخشی و دنبال کردن داستان بی تأثیر نیست:
ساباروف: صاحب میکده روستایی سر راه سیبری است که افکاری محافظه کارانه دارد پشتیبان حکومت تزاری است و طغیان و شورش در برابر حاکمان را در تضاد با مذهب و نظم اجتماعی می داند.
ویرا: دخترسابوروف از شخصیتی ثابت و رو به تکامل برخوردار است و مغز متفکر نهضت نهیلیست است. (این نقش بزرگ ترین فرصت را در اختیار هنرپیشه برای به اوج رسیدن می گذارد)...

اما آنچه بیشتر از هر رفتار و تفکر دیگری او را متمایز از دیگران می کند دغدغه های اوست که در تک خوانی و یا (با خود گفتن) او نشان داده می شود.

داستان در ۴ پرده و در اواخر دوره تزاری در روسیه اتفاق می افتد، شروع نمایش با دیالوگ بین «سابوروف» که صاحب میکده سر راه سیبری در یک روستاست و «میخاییل» که یک رعیت و نگهبان شکارگاه «شاهزاده پل» است؛ شروع می شود.