ترجمه متن کامل جامع السعادات (دوره دو جلدی)

معرفی کتاب

کتاب جامع السعادات یکی از شناخته شده ترین کتابهای اخلاقی است که در فرهنگ تشیع فراهم آمده است. و نیک می دانیم که کتاب معراج السعادة نگاشته فرزند ملا محمد مهدی نراقی یعنی ملا احمد نراقی (که برای فارسی زبانان شناخته شدهترین کتاب اخلاقی است) ترجمه و اقتباسی از کتاب جامع السعادات است.
ملا احمد نراقی در تمجید از کتاب جامع السعادات چنین نگاشته است:
«وبهترین نسخ کتب از حیثیت نظم و ترتیب و حسن ترکیب و تعبیر لایق و تحقیق فایق و اشتمال بر آیات و اخبار وارده در شریعت و احتوای بر مقالات ارباب عرفان و اساتید حکمت که در این فن شریف تالیف و تصنیف شده کتاب موسوم به جامع السعادات است که از تالیفات عالم حامل و عارف واصل و حکیم کامل و فقیه فاضل والد ماجد بزرگوار این ذره بی مقدار است» .
از این رو باید اذعان کرد که این دو مؤلف نستوه در نشر و گسترش ارزشهای اخلاقی جامعه تشیع و تربیت و تهذیب آنان در طی سالیانی متمادی - که هم چنان استمرار یافته - نقش به سزایی داشته اند.
مؤلف جامع السعادات انگیزه خود را از تالیف کتاب به روشنی تبیین نکرده است، اما به نظر میرسد که رویکرد ایشان به اخلاق و عرفان نظری و عملی که از او در نگاه فرزندش (ملا احمد) عالمی عامل، عارفی واصل و حکیمی کامل ساخته، و نیز فقدان به سامانی در نگاشته های اخلاقی پیش از ایشان، از عوامل اصلی اقدام او برای تالیف این کتاب بوده است. مؤلف خود در تبیین عامل دوم چنین آورده است:
«... از آنجا که [نظرگاه های فلاسفه و شریعت اسلامی در زمینه اخلاق] به صورت پراکنده و غیرمنسجم در موارد و جاهای مختلف آمده، دسترسی به آنها برای بسیاری دشوار شده است، ضروری بود در یک دفتر فراهم آید تا بهره جستن از آنها برای همگان میسر گردد. بدین خاطر من در این کتاب گزیده خلاصه آن چه را که از شریعت اسلامی و عارفان و فلاسفه در زمینه اخلاق رسیده، گرد آورده ام» .
درباره میزان موفقیت مؤلف در به سامان دادن دانش اخلاق مرحوم مظهر معتقد است که پیش از علامه نراقی با صرف نظر از پیشوای این دانش، یعنی ابن مسکویه (متوفای 421 ق) و ملا محسن فیض کاشانی (متوفای 1091 ق) کتاب جامعی به سان جامع السعادات که بر بنیاد علمی و فلسفی تکیه داشته باشد، پدید نیامده است...