عدالت در اندیشه های سیاسی اسلام

معرفی کتاب

عدالت، یکی از مفاهیم بنیادی در علوم انسانی و از جمله علم سیاست است.
همه مکتب ها و نظریه ها و نظام های سیاسی کوشیده اند این اصل و مفهوم را از جنبه های نظری و عملی وجهه همّتِ خود قرار دهند.
دین اسلام نیز به عنوان سرآمد ادیان، تحقق عدالت را سرلوحه اهداف خود قرار داده است.

نویسنده این اثر را با هدفِ مطالعه ای اکتشافی برای دستیابی به عمده ترین تعریف ها و نظریه های مرتبط با مفهوم عدالت در اندیشه های سیاسی اسلام و تبیین جایگاه و نوع ارتباط آن با موضوع اقتدار و قدرت حاکم و غالب، در هفت گفتار سامان داده است.

وی مباحث اصلی را با این موضوعات طرح نموده است:
بررسی واژگانی و مفهومی عدالت، عدالت در قرآن و سنت نبوی، عدالت در اندیشه سیاسی امام علی (ع)، عدالت در گستره علم کلام، عدالت در فلسفه سیاسی یونان و اندیشه سیاسی ایرانشهری، و عدالت در نحله های مختلف اندیشه های سیاسی اسلام.

نویسنده خاطر نشان می کند:
در استنتاج نهایی باید گفت که عمده ترین مانع تحقق عدالت ـ اعم از سیاسی، اجتماعی و ...ـ خودکامگی بوده و هست و عمده ترین عامل تحقق این مفهوم، مبارزه با خودکامگی و کنترل و محو آن می باشد؛ اما تجربه و تاریخ نظام ها و اندیشه های سیاسی ـ اعم از غرب و اسلام ـ نشان می دهد که شرط کردن صرف عدالت جهت زمامدار به تنهایی جهت کنترل ـ درونی و بیرونی ـ و تحدید خودکامگی کفایت نمی کند و آن چه تا به حال به سر اصل عدالت آمده، نتیجه همین تفکر است .بنابراین بسیار ضروری است که در کنار شرط کردن عدالت جهت رهبر جامعه اسلامی، مکانیزم های نظارتی و نهادمند دیگری تمهید و تاسیس شود تا با نظارت بر عملکرد رهبران و کارگزاران سیاسی، زمینه هر گونه بی عدالتی و خودکامگی را شناسایی کنند و تذکر دهد و در صورت سلب عدالت و جایگزینی آن با خودکامگی، موجبات عزل آنها را فراهم آورند ...