شرح الزیارة الجامعة الکبیرة أو تفسیر القرآن الناطق

زیارت جامعه کبیره ، یکی از میراث های گران قدر دهمین پیشوای پیروان اهل بیت علیهم السلام ، امام هادی علیه السلام است . یکی از محورهای مهم فعّالیت های فرهنگی ـ سیاسی این امام بزرگوار ، جهت تبیین جایگاه واقعی اهل بیت علیهم السلام و گسترش مکتب تشیّع ، فرهنگ سازی برای زیارت قبور نیاکان خود ، بویژه امیر مؤمنان و امام حسین علیهماالسلامبوده است .

به نظر می رسد که هدف امام هادی علیه السلام از این گونه اقدامات فرهنگی ـ سیاسی ، تبدیل کردن زیارتگاه های اهل بیت علیهم السلام به مراکزی برای آشنا شدن مسلمانان با اسلام ناب و جایگاه اهل بیت علیهم السلام در اسلام بود . این کوشش ارجمند ، در برابر توطئه دشمنان اسلام علوی ـ که تلاش می کردند تا این پایگاه های مستحکم را در میان مردم ، از بین ببرند ـ و برای مقابله با شیّادانی که با نشر افکار غلوآمیز خود در باره امامان علیهم السلام ، زمینه ساز جدایی جامعه اسلامی از اهل بیت علیهم السلام می شدند ، انجام گرفت و بدین سان ، مجموعه ای از زیارت نامه های ارزنده و آموزنده ، از این امام بزرگوار ، به یادگار مانْد که مشهورترین و معتبرترین آنها ، «زیارت جامعه کبیره» است .

این زیارت نامه ـ که تبیین و شرح آن ، موضوع کتابی است که در پیش چشم خوانندگان گرامی قرار دارد ـ ، در واقع ، کوتاه ترین و کامل ترین متون امام شناسی است که به روشنی ، مرزهای توحید ، نبوّت و امامت را مشخّص کرده ، آنها را توضیح می دهد و به دور از هر گونه غلو ، جایگاه راستین اهل بیت علیهم السلام را بیان می نماید .

ویژگی های کتاب حاضر:
به دلیل اهمّیت «زیارت جامعه» و ضرورت شرح آن ، تاکنون شرح های متعدّدی بر این زیارت ، نوشته شده که هر یک ، ویژگی های خاصّ خود را دارند . کتاب حاضر نیز دارای ویژگی هایی است که به برخی از آنها ، اشاره می شود :

۱ . استناد گسترده به قرآن و حدیث
نخستین و مهم ترین ویژگی شرح حاضر ، استناد گسترده آن به قرآن و احادیث اسلامی است ، به گونه ای که خواننده ، علاوه بر آشنایی با معانی زیارت نامه ، با انبوهی از آیات و روایاتی که موجب تقویت متن آن می شود ، نیز آشنا می گردد .

۲ . همگانی بودن مطالب
از آن جا که مطالب این کتاب ، برای «سیمای قرآن» تهیّه می شد ، تلاش گردید که تا جای ممکن ، ساده و برای همگان ، قابل فهم و سودمند باشد . به همین دلیل ، برخی از حکایات و خاطره های آموزنده ، بدان افزوده گردید .

۳ . نقد برخی آرا
در برخی از موارد ، این کتاب ، آرای دیگران را در شرح برخی از عبارت های این زیارت ، مورد نقد قرار می دهد و تفسیر جدیدی را که به نظر ، انطباق بیشتری با آن عبارات و دیگر روایات دارد ، ارائه می نماید .

۴ . توضیح واژه ها
در کتاب حاضر ، «زیارت جامعه» به یکصد و ده بخش ، تقسیم شده و در آغاز هر بخش و پیش از شرح آن ، واژه هایی که نیاز به توضیح دارند ، با بهره گیری از منابع معتبر لغت ، واژه شناسی گردیده اند .