توسعه و مناقشات پارادایمی جدید - جلد اول

معرفی کتاب

در دنیای امروز، توسعه یکی از فراگیرترین موضوعات جوامع بشری در راستای ارتقای کیفیت زندگی و رفاه انسان ها، خصوصا در میان کشورهای در حال توسعه است. بخشی از این مسئله ناشی از ضرورت اجتناب ناپذیر رشد و پیشرفت و تلاش در راستای گام برداشتن از قافله روندهای جهانی است و بخش دیگر آن ناشی از موضوعات مشترکی مانند توجه به فقرا، مناطق حاشیه ای، محیط زیست، جنسیت و ... می باشد که طیف وسیعی از مردم را درگیر و متأثر می سازند.

توسعه در طول تاریخ خود، یعنی از نیمه دوم قرن بیستم تا به امروز به عنوان یک دانش کاربردی با تحولات شگرفی مواجه شده است.
از یک سو توسعه طی نیمه دوم قرن بیستم بیشتر به مثابه یک مفهوم اهدایی تلقی می شود و تحت تأثیر مکاتب نوسازی و مدرنیته بود، برنامه ریزی های صورت گرفته در این حوزه بیشتر تحت تاثیر مباحث صرف علمی بود.
در حالیکه در اواخر قرن بیستم و اوایل سده حاضر، پارادایم توسعه با رویکردهای نرم تر روی خوش نشان داد و برنامه ریزی های صورت گفته در این حوزه متاثر از مفاهیم و نظریه های اجتماعی، سیاسی و کیفی می باشد.

لذا جامعه بشری تحت تاثیر از رویکرد سخت توسعه به رویکرد نرم و انسان محور آن با تجدید نظر در باورها و اهداف خود مواجه گشت و گرایش های نوینی در عرصه توسعه و توسعه نیافتگی پدیدار گشته اند.

یکی از این گرایش های نوین که از اوایل قرن بیست و یکم به بعد مطرح و به شدت در حال رشد است، توجه ویژه به نظریه های کیفی توسعه، در قالب مفاهیمی مانند پسامدرنیسم، پساساختارگرایی، پسافوردیسم، پسااستعمارگرایی و پساتوسعه می باشد. مفهوم پسا به معنای تجدیدنظر و تجدیدحیات می باشد.

این کتاب بر آنست تا نشان دهد که در قرن حاضر مفهوم توسعه با تجدید نظر در باورهای بنیادین خود مواجه گشت و الگوی غربی و صرفا عقلانی آن نتوانسته است به وعده های اصلی آن (کاهش فقر و بیکاری، بهبود آموزش و بهداشت، تغییر ساختار حقوقی و جنسیتی، دستیابی به آزادی ها و ...) پاسخ دهد. در بسیاری از موارد هم توسعه در خصوصا در کشورهای در حال توسعه باعث نشدید شکاف در اهداف و باورهای منتسب به خود شده است.

این کتاب شامل هفت فصل می باشد:
فصل اول: تحولات پارادایمی در گفتمان توسعه
فصل دوم: فوردیسم، پست فوردیسم و توسعه
فصل سوم: ساختار گرایی و توسعه
فصل چهارم: پسا ساختار گرایی و توسعه
فصل پنجم: استعمار گرایی، پسا استعمار گرایی و توسعه
فصل ششم: پسا استعمار و نقد استراتژیهای توسعه
فصل هفتم: پسا توسعه گرایی (ظهور گفتمان نوین توسعه)