loader-img
loader-img-2
بعدی
بعدی بازگشت
بعدی بازگشت

دیالکتیک نقد

5 (1)

ناشر ساقی

نویسنده مسعود فراستی

سال نشر : 1395

تعداد صفحات : 379

چاپ تمام شده ؛ درصورت چاپ مجدد به من اطلاع بده notify me

معرفی کتاب

این کتاب دربردارندۀ مجموعه مقالاتی دربارۀ نقد و تحلیل فیلم است و دربارۀ منتقد که از دهۀ 50 میلادی تا امروز توسط منتقدان صاحب نظر و نامی نوشته شده است. این مقالات شاید از مهم ترین نوشته های در عرصۀ نقد سینمایی است و مکتب های مختلف نقد را دربرمی گیرد.

مقالۀ آخر با عنوان «نقد، منتقد، عامل اخلال» نوشتۀ مسعود فراستی تنها مطلب ایرانی کتاب است که قبلاً در کتاب «لذت نقد» چاپ شده، اما به دلیل بحث و ارتباط جدی آن با کتاب، در اینجا هم آمده است.

خلاصۀ مقالۀ «سینما، ایدئولوژی، نقد» بدین ترتیب است:

فیلم ایدئولوژیی است که خود را برای خود به نمایش در می آورد. با خود حرف می زند و درباره خود می آموزد. وقتی درک کنیم که این ماهیت نظام است که سینما را به یک ابزار ایدئولوژیک تبدیل کند، می توانیم مشاده کنیم که اولین وظیفه فیلم ساز نمایش دادن چیزی است که «تجسم واقعیت» سینما نامیده می شود. اگر او بتواند چنین کند، شانسی موجود است ما قادر شویم رابطه بین سینما و کارکرد ایدئولوژیک آن را از هم بگسلیم یا شاید حتی از هم تفکیک کرده، تشخیص دهیم. اکنون تمایز اساسی بین فیلم ها این است که آیا چنین می کنند یا نه؟ الف) اولین و بزرگ ترین دسته، شامل آن فیلم هایی است که با ایدئولوژی غالب در شکل ناب آغشته شده اند و هیچ شاخصی به دست نمی دهند که سازندگان آنها حتی از واقعیت آگاه بوده اند. ب) دسته دوم متعلق به فیلم هایی است که از دو جبهه به پیکر ایدئولوژیک آنها حمله می کنند. در ابتدا، با عمل سیاسی مستقیم، درسطح «معنادار»؛ به این مفهوم که با یک موضوع سیاسی به طور مستقیم برخورد می کنند. ج) دسته دیگری وجود دارد که در آن عمل به شکلی مضاعف عمل می کند، اما «برخلاف میل یا آرزوی شخصی»، موضوع به روشنی سیاست نیست؛ اما به نحوی چنان مستقیم می شود که انتقاد از طریق شکل آن به آن بپردازد. د) مورد چهارم، فیلم هایی که امروز به طور فزاینده متعددند به وضوح مضمون سیاسی دارند. هـ) پنجمین مورد فیلم هایی که در اولین نگاه به نظر می رسد کاملا متعلق به درون ایدئولوژی هستند و کاملا تحت نفوذ آن، اما به شیوه ای مبهم به چیزی بسیار منحصر به فرد تبدیل می شوند. و) فیلم هایی از نوع «سینمای مستقیم» گروه اول (بزرگ ترین دو گروه): این فیلم ها از رویدادها یا اندیشه ای سیاسی (یا شاید دقیق تر باشد که بگوییم اجتماعی) برمی خیزند؛ اما هیچ تمایزی بین خود و سینمای غیرسیاسی قائل نمی شوند؛ زیرا با متد «تصویرسازی» از نظر ایدئولوژیک مشروط و سنتی سینما چالش نمی کنند. ز) نوع دیگر «سینمای زنده». در اینجا کارگردان با ایده دوربین «ظاهر بین نیست» راضی نمی شود. اما از طریق دادن نقشی فعال به ماده عینی فیلمش به شکل اساسی تصویرسازی حمله می کند. آنگاه این به تولیدکننده مفهوم تبدیل می شود و فقط یک مخزن منفعل برای مفهوم تولید شده در خارج از آن(در ایدئولوژی) نیست.

کارکرد منتقد: پس حوزه فعالیت نقادی ما چنین است: فیلم ها درون ایدئولوژی و روابط متفاوت آنها با آن، از این قلمرو به دقت معین شده، چهار کارکرد برمی خیزد: 1. در مورد فیلم های دسته (الف): نشان دادن آنچه نسبت به آن نابینا هستند، چگونه توسط این ایدئولوژی به طور کامل مشروط می شوند، قالب زده می شوند. 2. در مورد دسته های (ب)، (ج)، (ز) مطالعۀ آنها در دو سطح، نشان دادن اینکه چگونه این فیلم ها به نحو انتقادی در سطح دال و مدلول عمل می کنند. 3. در مورد فیلم های نوع (د) و (و): نشان دادن اینکه چگونه مدلول (موضوع سیاسی)، به دلیل فقدان کار فنی / تئوریک روی دال ها، همواره تضعیف و به چیزی بی ضرر تبدیل شده است. 4. در مورد فیلم های گروه (ه): متذکرشدن شکاف ایجادشده بین فیلم و ایدئولوژی به دلیل شیوه کار فیلم و نشان دادن اینکه این فیلم ها چگونه کار می کنند.

فهرست مطالب کتاب بدین ترتیب است:
سینما ـ افسون: مسعود فراستی
روشی در نقد: پیتر هارکورت
منتقدان چه سودایی در سر دارند: فرانسوا تروفر/ بهروز تورانی
اعترافات یک منتقد: رابین وود/ رحیم قاسمیان
علیه تفسیر: سوزان سانتاگ/ رحیم قاسمیان
میزانسن چیست: الکساندر آستروک/ مسعود فراستی
عصر متورانسن: ژاک ریوت/ مسعود فراستی
سینما، سیاست، نقد: آندرو ساریس/ رحیم قاسمیان
خاطرات منتقد: پالین کیل/ روبرت صافاریان
سینما، ایدئولوژی، نقد: ژان لویی کومولی، ژان ناربونی/ مسعود فراستی
نگرۀ مؤلف: رابرت کالکر/ علی عامری
فرمالیسم و نئوفرمالیسم: یان کریستی/ علی عامری
شعر و نثر در سینما: ویکتور شکلوفسکی/ علی عامری
نگرۀ کلاسیک فیلم و نشانه شناسی: آنتونی ایستهوپ/ علی عامری
امپریونیسم، سوررئالیسم و نگره فیلم: رابرت ب.ری/ علی عامری
پساساختارگرایی و ساخت شکنی: پیتر برونت/ علی عامری
نقد از دیدگاه فمینیستی: برنارد ف.دیک/ پریسا محتاج
منتقد فیلم فردا، امروز: جی. هابرمن/ وحید موسوی
چگونه فیلم ممکن می شود: یوسف اسحاق پور/ کاظم کردوانی
موضع گیری نقادانه و پایان تمدن: رابین وود/ شهراد تجزیه چی
به دنبال بهانۀ زیبایی شناختی: ریموند دورگنات/ کامیار محسنین
نقد، منتقد، عامل اخلال: مسعود فراستی
کاربر گرامی توجه داشته باشید که این بخش صرفا جهت ارائه نظر شما در رابطه با همین مطلب در نظر گرفته شده است. در صورتی که در این رابطه سوالی دارید و یا نیازمند مشاوره هستید از طریق تماس تلفنی و یا بخش مشاوره اقدام نمایید.
نام و نام خانوادگی
پست الکترونیک
نظر
کد امنیتی
شما هم می توانید گزیده انتخابی خود از کتاب را ثبت کنید.
نام و نام خانوادگی
عنوان
برگزیده
کد امنیتی
محصولات مرتبط
بازدیدهای اخیر شما