«فصل جوانی» قاسمعلی فراست رونمایی شد

رمان «فصل جوانی» نوشته «قاسمعلی فراست» عصر دیروز در بنیاد ادبیات داستانی ایرانیان رونمایی شد.

در این مراسم علی اصغر شیرزادی با اشاره به رمان‌های همینگوی از «قهرمان و دریا» تا رمان‌های جنگی وی، گفت: همینگوی در نوشتن با مضمون جنگی می‌گوید فرض کنید قهرمان شما سربازی است که از جبهه به مرخصی می‌رود و قصد دارد با قطار به خانه برگردد و تیر و تفنگی هم همراه ندارد اما اگر شمای نویسنده جنگ او را از نزدیک حس نکرده باشید داستان شما زنده و موثر نخواهد بود.

وی با بیان اینکه سخن همینگوی قطعی نیست، افزود: نویسندگانی بودند که حتی 20 سال پس از جنگ به دنیا آمدند و با اسناد خوبی که از جنگ داشتند داستان‌های خوبی نوشتند که از جمله آنها رمان قوی «نشان سرخ دلیری» استیفن کرین است که به جنگ آمریکا و مکزیک بر سر تگزاس می‌پردازد.

شیرزادی با اشاره به رمان فصل جوانی شخصیت‌های آن را بیشتر تیپیک توصیف و تاکید کرد: نویسنده حقیقی اولا شناخت درست و جزئی‌نگرانه و اساسی و وسیع دارد و تفکر او پس از شناخت به وجود می‌آید و این مشخصه اهل تامل در فراست وجود دارد و مثل خیلی از سفارش‌نویس‌ها نیست که درخششی ندارند.

وی افزود: البته خاطره‌نویس فرق دارند که می‌توانند با دسترسی به آرشیو جنگ رمان‌های متوسط و حتی درخشانی را ارائه دهند.

شیرزادی به سه پایه داستان و رمان، از جمله «زاویه دید» اشاره کرد و گفت: فصل جوانی با قدرت این سه ویژگی را دارد و علاوه بر آن گیرایی و کنش، طرح و استراکچر قوی و خوبی دارد.

وی افزود: پی‌رنگ‌های «فصل جوانی» قوی است و بیرون نمی‌زند و فراست در شخصیت‌پردازی و کشمش و گفت‌وگو مهارت خود را نشان داده است.

شیرزادی در ادامه سخنان خود با بیان اینکه فراست الگو نگرفته است، تصریح کرد: الگو گرفتن ممکن است خوب باشد اما باید وقتی فرد فهمید داستان‌نویس شده باید خودش باشد و مجموعا آقای فراست خودش است و اهل برخی لوس‌بازی‌ها نیست.

وی افزود: قاسمعلی فراست از واقعیت‌های غیرداستانی به واقعیت‌های داستانی می‌رسد و او به هستی‌شناسی ویژه خودش در عرصه داستان دارد می‌رسد.

این نویسنده ادامه داد: فصل جوانی عرفی، شامل حوادث و دیالوگ است و ایجاز مناسب دارد و برخی تابوها را با طنز و ظرافت شکسته است.

در ادامه این نشست بلقیس سلیمانی، ویژگی کارهای قاسمعلی فراست را تداوم وی در عرصه ادبیات جنگ از دهه 60 تاکنون دانست و گفت: او علاوه بر نوشتن از سر تعهد از سر التزام‌های ادبی نیز می‌نویسد.

وی با بیان اینکه فراست دارای تجربیاتی است که از آنها ارتزاق می‌کند، افزود: فرم و زبان فراست از «نخل‌های بی سر» تا امروز در حال تطور است و پختگی یافتن او را می‌توان از آن دوران تاکنون لحظه به لحظه دنبال کرد.

سلیمانی همچنین به خوش‌خوان بودن کتاب‌های فراست اشاره کرد و افزود: هر چند در آثار ادبیات جنگ ما زندگی نیست اما در آثار فراست همه ساحت‌های زندگی اعم از فقر و ثروت و عشق و روابط اجتماعی دیده می‌شود.

وی با بیان اینکه این نقطه‌ای است که «فصل جوانی» را قدرتمند می‌کند، ادامه داد: نویسنده «فصل جوانی» نخواسته شخصیتش را قهرمان کند و همه شخصیت‌هایش را در خدمت ایده فراتری به نام جنگ و دفاع قرار داده است.

سلیمانی با بیان اینکه شخصیت‌های جنگ شخصیت‌های گروهی است، تاکید کرد: مشترکات بسیاری بین این شخصیت‌ها می‌توان یافت؛ مثل شخصیت‌های نوجوان که وارد جنگ می‌شوند و مرد می‌شوند که از «گرای 270 درجه» تا امروز ادامه دارد و ما نمونه این را در رمان‌های «رشد» آلمان دیده می‌شود.

وی افزود: در کنار آنها شخصیت‌های عیاران در «فصل جوانی» است که در ادبیات جنگ ما جا پای بسیاری دارد و جهان بینی بسیاری دارند و در کنار تساهل و تسامح خاص خود فداکاری می‌کنند.

سلیمانی ادامه داد: شخصیت‌های گروهی دیگری نیز هستند که از جمله آنها زنان هستند که اول ممانعت می‌کنند بعد همراهی و حمایت می‌کنند و مدام تشویش دارند.

این نویسنده و منتقد همچنین رمان «فصل جوانی» را رمان «عمل» و رمان «شخصیت» و رمانی بینابین دانست و گفت: همین امر باعث شده در هر فصل این رمان از زبان افراد مختلف روایت اول شخص صورت پذیرد.

وی به ایجاد شدن منشور رنگارنگی از شخصیت‌ها در رمان «فصل جوانی» اشاره کرد و افزود: البته شخصیت دکتر که همان دکتر چمران است در حد همان تصورات معمول از شهید چمران است و خودش مستقیما در کتاب نیست و نویسنده سعی نکرده وارد این عرصه شود.

سلیمانی با بیان اینکه رمان «فصل جوانی» جنگ را مردمی نشان داده است، تصریح کرد: در این جنگ تیپ‌ها و قشرهای مختلف دیده می‌شود و از لمپن‌ها تا مذهبی‌ها را در بر می‌گیرد و این به نویسنده کمک می‌کند که تکثر زبان‌ها را ارائه دهد و روایت جنگ را رنگارنگ کند.

وی با اشاره به نثر پر تحرک «فصل جوانی» افزود: نثر مبتنی بر تحرک پر بحران و پر تب و تاب است و رمان فصل جوانی این چنین است.

این نویسنده همچنین به لئو تولستوی اشاره کرد و گفت: این فرد در نبرد مسکو و ناپلئون نبوده اما با استفاده از تجربه هنرمندانه دیگران و توانسته داستان از آن جنگ بگوید و این نشان می‌دهد نسل بعد نیز می‌تواند کار بزرگی درباره دفاع مقدس انجام دهد.

در ادامه این مراسم سیدابوالفضل کاظمی راوی «کوچه نقاش‌ها» به ذکر خاطراتی از شهید چمران و ضرورت کار جدی درباره آن شهید بزرگوار پرداخت و نسبت به برخی آثار انتقاد کرد و گفت: ما از مسکو و لئو تولستوی‌ها نمی‌گوییم ما از عاشورا می‌گوییم که هنوز پس از 1400 سال از آن داستان‌ها و رمان‌ها و اشعار نوشته‌اند و اگر کسی آن را دریافت می‌تواند هنر بیافریند.

منبع: خبرگزاری فارس