loader-img
loader-img-2
بعدی
بعدی بازگشت
بعدی بازگشت

قراملکی: ابن سینا دارای تفکر تحولی در فلسفه علم است

نویسندگان مرتبط : ابو علی سینا | احد فرامرز قراملکی

دکتر احد فرامرز قراملکی در بخشی از نشست «فلسفه علم دانشمندان مسلمان» گفت: ابن سینا دارای تفکری تحولی در فلسفه بوده و منطق 9 بخشی را دوبخشی کرده است.

سه‌شنبه 27 آبان 1393

نشست «فلسفه علم دانشمندان مسلمان» با بررسی کتابی با همین عنوان تالیف دکتر نادیا مفتونی عضو هیات علمی دانشکده الهیات دانشگاه تهران و با حضور دکتر احد فرامرز قراملکی استاد فلسفه دانشگاه تهران و دکتر غلامرضا ذکیانی عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی برگزار شد.

منطق: از ارسطو تا ابن سینا
احد فرامرز قراملکی در این نشست با اشاره به تمایزهای پیشینی و پسینی در فلسفه علم گفت: رویکرد پسینی و پیشینی دو رویکرد کاملاً متمایزند اما این تمایز نافی ارتباط این دو نیست چرا که در علم شناسی فلسفه قدما، تقسیم بندی سرنوشت سازی وجود دارد و آن این است که علوم حقیقی حق دارند که باشند.

این استاد فلسفه افزود: به لحاظ متدولوژیک، بین منطق 9بخشی و منطق دوبخشی که به ترتیب در «شفا» و «اشارات» ابن سینا آمده اند، دو تفاوت ــ ساختاری و محتوایی ــ به چشم می خورد.

وی پس از شرح تفاوت های ساختاری این دو گونه از تبویب منطق افزود: در منطق دوبخشی مقولات عشر و کلیات خمس جایگاهی مستقل ندارند و مقدمه مبحث معرف اند و باب قضایا مقدمه بحث حجت است.

قراملکی ادامه داد: ابن سینا از یک ایده سنتی ارسطویی به منطق 9بخشی رسیده و به تدریج آن را بدل به منطقی 2بخشی کرده است. ما اگر ملاک را فرایند نگیریم و به محصول بیندیشیم آن وقت می توانیم «شفا» را 9بخشی بدانیم و «اشارات» را کتابی با منطقی 2بخشی قلمداد کنیم.

این استاد فلسفه با بیان این که بعد از ابن سینا دانشمندان بسیاری یا تحت تاثیر «شفا» بودند یا بیشتر شیفته «اشارات» شدند، گفت: برخی گمان می کنند خواجه نصیرالدین شیفته «شفا» است و فخررازی منتقد «اشارات» در حالی که این موضوع نادرست است زیرا طوسی منتقد و فخررازی مدافع کتاب «شفا» است.

وی در ادامه نشست «فلسفه علم دانشمندان مسلمان» با اشاره به این که به هیچ عنوان نمی توان ادعا کرد که منطق 9بخشی از ارسطو نشأت گرفته است، گفت: دانشمندان گمان می کردند که ترتیب کتاب های ارسطو که به دانشمندان مسلمان رسیده کار خود اوست در حالی که این طور نیست.

این استاد دانشگاه تهران درباره کتاب «فلسفه علم دانشمندان مسلمان» گفت: در این کتاب فلسفه علم فقط در میان آرای ارسطو، ابن سینا و ابن رشد بررسی شده در حالی که عنوان این کتاب عنوان وسیعی است و خواننده انتظار دارد بحث های محتوایی بسیاری درباره سایر اندیشمندان مسلمان در آن بخواند.

رهیافت مولف روشن نیست
غلامرضا ذکیانی دیگر سخنران این نشست با اشاره به کاستی های صوری و محتوایی در این کتاب گفت: در مباحث صوری متون عربی و فارسی و تدوین آن در این کتاب از این اصول تبعیت نمی کند اما در بحث محتوایی سوالاتی وجود دارد و آن این است که مولف رهیافت پیشینه و پسینه در نزد اندیشمندان مسلمان را از هم تفکیک کرده است. به همین دلیل این سوال پیش می آید که آیا دانشمندی بوده که تمام و کمال به مقام تحقیق پرداخته و از مقام تحقق چشم پوشیده باشد؟

وی در بخشی دیگر از سخنان خود به عنوان کتاب اشاره کرد و گفت: عنوان کتاب تصور وسیع و بزرگی در ذهن خواننده ایجاد می کند اما غالب اندیشه هایی که در این کتاب به آنها اشاره شده ارسطویی هستند. همچنین جایگاه روش در رهیافت 5گانه این کتاب به وضوح روشن نیست.

کتاب، حاصل یک پروژه است
در بخش دیگری از این نشست دکتر نادیا مفتونی عضو هیات علمی دانشکده الهیات دانشگاه تهران و مولف کتاب «فلسفه علم دانشمندان مسلمان» گفت: این کتاب پروژه ای بوده است که در سال 81 و با اهتمام به اندیشه های ابن سینا، ابن رشد و ارسطو انجام شده است. کتاب با 5 رهیافت منطقی، فلسفی، تطبیقی، تاریخی و اخلاقی در 14 فصل تالیف شده است.

علم از دیدگاه ابن سینا، ارسطو و ابن رشد؛ کارکردهای موضوعی فلسفه علم و تاثیر ابن سینا بر علم فلسفی و منطقی در کنار متافلسفه مسلمانان، برخی از عناوین این کتاب را تشکیل می دهند.

نشست «فلسفه علم دانشمندان مسلمان» با پرسش و پاسخ حاضران عصر روز گذشته در محل سرای اهل قلم به کار خود پایان داد.

کاربر گرامی توجه داشته باشید که این بخش صرفا جهت ارائه نظر شما در رابطه با همین مطلب در نظر گرفته شده است. در صورتی که در این رابطه سوالی دارید و یا نیازمند مشاوره هستید از طریق تماس تلفنی و یا بخش مشاوره اقدام نمایید.
نام و نام خانوادگی
پست الکترونیک
نظر
کد امنیتی
اخبار مرتبط
محصولات مرتبط