loader-img
loader-img-2
بعدی
بعدی بازگشت
بعدی بازگشت

ادبیات جنگ با پایان آن تمام نمی شود

مجموعه داستان کتاب «برادرها» نوشته آذر خزاعی با حضور علی الله سلیمی، عزت الله الوندی و امیرمحمد عباس نژاد عصر دیروز، سه شنبه هفتم مهرماه در سرای اهل قلم نقد و بررسی شد.

جمعه 10 مهر 1394

در این نشست امیر محمد عباس نژاد به محتوای کتاب برادرها اشاره کرد و گفت: کتاب برادرها حاوی 12 داستان کوتاه با موضوع دفاع مقدس است و شخصیت هایاین دستان برادرانی هستند که با هم به جبهه اعزام شدند و در خط مقدم رشادت ها و از خود گذشتگی هایی از خود نشان دادند.جای جای این کتاب روابط عاطفی و احساسیاین دو برادر را نشان می دهد. وی سپس قسمتی از این کتاب را برای حاضرین در نشست خواند.

کتاب برادرها لحن خاطره دارد

در ادامه عزت الله الوندی با اشاره به اینکه در این کتاب بیش از اندازه از لحن خاطره استفاده شده است، اظهار داشت: قالب داستان امکاناتی به ما می دهد که راحت تر می توانیم در ذهن و تخیل مخاطب نفوذ کنیم. در واقع داستان گزارشی از تخیل است که بخشیاز آن آمیخته با واقعیت و بخش دیگر آن آمیخته به ذهنیاتی است که نویسنده بر اساس آن ذهنیات خود را شکل می دهد.

وی در ادامه گفت: وقتی لحن داستانی را برای مضمون داستان انتخاب می کنیم دوربین را از حالتایستایی وارد مرحله ماجرایی می کنیم. در این شرایط مخاطب به جای مشاهد یک مونولوگ با یک فضای داستانی یافیلمی که در آن زدو خورد،فضا سازی، شخصیت پردازی،موسیقی و.. وجود دارد ، رو به رو می شود.

الوندی با بیان اینکه کتاب برادرها بیشتر شبیه خاطره است، افزود: برجسته بودن لحن خاطره در این اثر و استفاده نکردن از یکسری شگردهای داستانی ماننند فضا سازی باعث نزدیک شدن لحن این کتاب به خاطره شده است. یکی از امکاناتی که برای مخاطب ایجاد جاذبه می کند فضاسازی است که در این کتاب مشهود نیست.

استفاده از شگردهای ادبی امکان لذت بردن از متن را فراهم می کند

این نویسنده با بیان اینکه، اگر نویسنده ای حواس پنجگانه رابه همراه عنصر تخیل به کار ببرد می تواند به راحتی با مخاطب ارتباط برقرار کند، گفت: استفاده از این عناصر تنها با کسب تجربه های مختلف ممکن می شود.

الوندی نقطه قوت این کتاب را داشتن مضمون مشترک داستان های آن دانست و گفت: این کتاب رابطه دو برادر است که در موقعیتهای مختلف با هم ارتباط برقرار می کنند. این مضمون می تواند برای نویسنده محوریت محدودیت زا داشته باشد. از این جهت که نویسنده باید در میان اتفاقاتی که در طول جنگ رخ داده، جست و جو کند تا بتواند برادرهایی را پیدا کند و از آنها داستان بسازد.

وی در ادامه اظهار کرد: ما در کار رئالیستی از زبانی استفاده می کنیم که راحت ترین راه برای ارتباط با مخاطب باشد. اگر از زبانی استفاده کنیم که سرشار از بدایع، شگرد ها و امکانات ادبی باشد، امکان لذتبردن مخاطب از متن خود را فراهم کرده ایم. در این شرایط،متن ما خشک و رسمی نیست بلکه متنی است که می توانیم از لحظه به لحظه آن استفاده کنیم.

این نویسنده به زاویه دید کتاب برادرها اشاره کرد و گفت: زاویه دید این 12 داستان اول شخص است که این امر ما را از فضای داستانی دور می کند. نویسنده می تواند زاویه دید خود را عوض کند تا کتاب از یک نواختگی خارج و خواننده کتاب با خستگی روبه رو نشود.

الوندی در پایان گفت: هر کتابی که در زمینه دفاع مقدس نوشته شود ارزشمند است از این جهت کهتوانسته بخشی از تاریخ ما را بازتاب دهد. بنابراین فرقی نمی کند که در چه قالبی باشد. سال ها از جنگ جهانی دوم می گذرد اما آثار مختلفی از این اتفاق در قالب فیلم، مستند، داستان و ... در حال تولید است. با تمام شدن تاریخ جنگ، ادبیات جنگ تمام نمی شود و ما نمی تونیم از ظرفیت های پنهان جنگ بگذریم.

واقعه نگاری جنگ در کتاب بردارها مشهود است

علی الله سلیمی گفت: مجموعه داستان «برادرها»در حوزه کتاب های ارزشی و دفاع مقدس قراردارد، اما ویژگی اصلی این مجموعهاین است که قبل از اینکه تخیل را وارد داستان کند بیشتر به واقعه نگاری جنگ توجه می کند که به خاطره گویی نزدیک تر است، هر چند قصد نویسنده بر نوشتن داستان بوده است. در این مجموعه داستان های کوتاه و بلندی وجود دارد و عنوان کتاب، برادرهاوجه مشترک همه این داستان ها است.

وی ادامه داد :این مجموعه داستان های برادرهایی را روایت می کند که در واقع برادرهای تنی نیستند، اما با نگاه برادرانه مقاومت کرده و دفاع مقدس با ایثار آن ها پیش رفته است. نویسنده بیشتر از اینکه داستان را بپروراند به خاطره نوشتن توجه کرده است و من این را نقطه ضعف اثر می دانم زیرا زمانی به یک اثر عنوان مجموعه داستان می دهیم که ویژگی های شکل داستان را داشته باشد. در این مجموعه عامه داستان به خاطره نزدیک تر شده، هر چند که نویسنده سعی کرده از این فضا دور شود و در داستان ها اسامی افرادی که خاطره ها را بازگو کرده اند را بیان نکند.

در کتاب برادرها پایان داستان قابل حدس است

سلیمی افزود: در این مجموعه نویسنده مواد خام و خاطراتی را در اختیار داشته است که با رویکردی جدید آن ها را بازگو کرده است و سعی کرده که ویژگی های داستانی به آن بدهد، اما در این میان از فضای خاطره دور نشده است و تخیل خود را وارد داستان نکرده است وعملا باعث شده که داستان ها پایان مشخصی داشته باشند و مخاطب بتواندبا خواندن آنپایانش را حدس بزند. این هم می تواند نکته منفی و هم نکته مثبت این اثر باشد نکته مثبتش از این رو است که ما با یک سری از داستان های روبرو هستیم که به شدت به مستندات جنگ وفادار است و می توانند مخاطب را به سمت و سوی که این داستان ها اتفاق افتاده است، ببرند.

این منتقد بیان کرد: در این مجموعه به دلیل مضمون داستان همه آدم ها به نوعی قهرمان هستند و همه به یک اندازه در پیشبرد مضمون ایثار و شهادت دخیل بوده و این رویکرد نویسنده است که در داستان به خلق قهرمان دست نزده است.

سلیمی اظهار داشت: داستان ها در این مجموعه به هم پیوسته نمی باشند. راوی ها و فضاها در آن ها تغییر می کند. آدم ها در داستان ها بیشتر به ویژگی های تیپ نزدیک بوده و ویژگی های عمومی که از آن ها انتظار می روند را دارند.

وی ادامه می دهد: در جاهایی از داستان نویسنده به راحتی از موضوع خشونت و جنگ گذر کرده است در حالی که می شود در آن قسمت ها حس تخیل بیشتری را در داستان واردکرد .نزدیکبودن به واقعیت یکی از نکات مثبت این اثر است که مخاطب می تواند دقیقا خود را در فضا های داستان احساس کند. همچنین یکی از حسن هایبازگوی خاطرات این است که افراد می توانند با توجه به آن ها به خلق آثار بپردازند به عنوان مثال فیلم ساز ها می توانند از این داستان ها فیلمی مستند بسازند.

سلیمی ادامه داد: داستان ها در این اثر می توانستند پایان های متفاوت و هدف های متخلفی را دنبال کنند، اما نویسنده این موضوع را پیگیری نکرده است و این به دلیل انتخاب عنوان کتاب برادرها است نویسنده از بین سوژه ها و روایات مختلف، مضمون هایی را انتخاب کرده است که رفتار برادرانه در آن ها مشخص باشد و اگر مضمون دیگری چون ایثار را انتخاب می کرد طبعا به روایاتی می پرداخت که به این مضمون نزدیک باشد.

در ادامه این نشست، آذر خزاعی، نوسینده کتاب برادرها ، بهنحوه شکل گیری ایده نوشتن کتاب برادر ها اشاره کرد و گفت: از خاطره های شفاهی مختلفی که افراد مختلف برایم تعریف کرده بودن توانستم فیش هایی را جمع آوری و آن ها را در قالب داستان نوشتم. اما از آنجایی که من وقایع جنگ را ندیده بودم و با فضای جنگی آشنایی نداشتم، توصیف فضای جنگ برایم سخت بود. در هیچ کدام از این خاطرات شفاهی خاطره ای از دو برادر وجود نداشت و داستان دو برادر ساخته ذهن و تخیل من است.

کاربر گرامی توجه داشته باشید که این بخش صرفا جهت ارائه نظر شما در رابطه با همین مطلب در نظر گرفته شده است. در صورتی که در این رابطه سوالی دارید و یا نیازمند مشاوره هستید از طریق تماس تلفنی و یا بخش مشاوره اقدام نمایید.
نام و نام خانوادگی
پست الکترونیک
نظر
کد امنیتی
اخبار مرتبط
محصولات مرتبط