loader-img
loader-img-2
بعدی
بعدی بازگشت
بعدی بازگشت

نگاهی به کتاب «مبانی رسالت انبیاء در قرآن»

نویسندگان مرتبط : عبدالله نصری

کتاب «مبانی رسالت انبیاء در قرآن» نوشته عبدالله نصری از سوی انتشارات سروش تجدید چاپ شد.\
به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، در این کتاب با بیان نظریات متکلمان، فلاسفه و مورخان، ضمن مقایسه نظریاتی درباره ابعاد گوناگون موضوع نهضت انبیا با آیات قرآنی، یکی از بحث‌های علم کلام ـ‌یعنی نبوت‌ـ بر اساس آیات قرآنی تفسیر و تبیین شده است.

در طول تاریخ همواره افرادی به نام پیامبر با داعیه رهبری و هدایت انسان‌ها آمده و رفته‌اند. اینان یکه و تنها دعوت خویش را آغاز کردند و در مسیر زمان آنچنان پیش رفتند که آثار باشکوهی را از خود به یادگار نهادند.

در بخشی از پیشگفتار کتاب درباره رسالت انبیاء آمده است: «بشر از دیرباز درباره حرکت و نهضت آنها قلمفرسایی کرده است. مورخان و متکلمان و فلاسفه، هر یک از دیدگاه خاص خود به بررسی نهضت‌های آنها پرداخته و در این زمینه آثار بسیاری را نیز بر جای نهاده‌اند. مورخان به بیان شرح احوال آنها پرداخته‌اند، متکلمان لزوم بعثت و راه‌ شناسایی آنها و مسائلی از این قبیل را به بحث کشانده‌اند و فلاسفه نیز به تبیین وحی و معجزات آنها پرداخته‌اند. آنچه در این میان قابل تامل است اینکه اغلب کسانی که مساله نهضت انبیاء را مطرح کرده‌اند آن را به عنوان پدیده‌ای صرفا تاریخی ـ‌که در مقاطعی خاص تحقق پیدا کرده و چند گاهی تاثیری بر جای گذارده و در بستر زمان خزیده و از میان رفته است‌ـ نگریسته‌اند و کمتر از این پدیده به عنوان حرکتی زنده که نه تنها در گذشته، بلکه در حال و آینده نیز می‌تواند تاثیر بر جای گذارد، سخن به میان آورده‌اند. علت این امر نیز آن است که کمتر ابعاد گوناگون مساله نبوت درست مطرح شده است. برای مثال متکلمان ـ‌با تمام تلاشی که برای پاسداری از دیانت می‌کنند‌ـ فقط چند مساله خاص را مورد بحث و بررسی قرار داده و برخی مسائل را به بوته فراموشی سپرده‌اند. برای آنکه با ابعاد گوناگون مساله نهضت انبیاء آشنا شویم مجموع مسائلی را که در این زمینه قابل طرح و بررسی است فهرست‌وار ذکر می‌کنیم:
ـ چرا پیامبران مبعوث شدند؟ چه دلیل عقلانی برای لزوم بعثت آنها داریم؟ اگر انبیاء مبعوث نمی‌شدند چه حادثه‌ای پیش می‌آمد؟
ـ اهداف بعثت انبیاء چه بود؟ پیام‌آوران الهی دارای چه پیامی برای انسان‌های قرون و اعصار بودند؟ آیا آنها یک هدف داشتند یا چند هدف؟ و آیا آنها هدف یا اهداف مشترکی داشتند یا نه؟
ـ چه کسانی در برابر انبیاء موضعگیری می‌کردند؟ آنها دارای چه آرمان‌ها و خصوصیات مشترکی بودند؟ نحوه موضعگیریشان چه بوده است؟ و برای مبارزه با پیامبران از چه تدابیر و شیوه‌هایی استفاده می‌کردند؟
ـ‌ مخاطب انبیاء چه کسانی بودند؟ آیا پیام آنها برای همه انسان‌ها بوده است یا برای افرادی خاص؟ به بیان دیگر آیا آنها می‌خواستند همه انسان‌ها را به سر منزل مقصود برسانند یا تعداد محدودی را؟ انبیاء برای رساندن پیام خود از چه روش‌هایی استفاده می‌کردند؟ آنها در برخورد با دشمنان خود از چه شیوه‌هایی استفاده می‌کردند؟
ـ راه‌های شناسایی انبیاء چیست؟ پیامبران حقیقی را چگونه می‌توان از مدعیان دروغین باز شناخت؟ آیا ملاک و معیاری برای حقانیت دعوت انبیاء وجود دارد یا نه؟
ـ اعجاز چیست؟ پیامبران چرا معجزه ارائه می‌دادند؟ آیا معجزه از نظر عقلی قابل پذیرش است یا نه؟ آیا معجزه انبیاء مخالفتی با قانون علیت و معلولیت دارد یا نه؟ چگونه می‌توان معجزه را سند رسالت پیامبران دانست؟
ـ وحی چیست؟ آیا راهی برای شناسایی و پذیرش وحی وجود دارد یا نه؟ فرق وحی با الهام و اشراق چیست؟ آنهایی که وحی را نپذیرفته‌اند این پدیده را چگونه تفسیر و تبیین نموده‌اند؟
ـ علم انبیاء از چه نوع بوده است؟ آیا انبیاء علم غیب داشته‌اند یا نه؟ آیا انبیاء از عهده تاویل امور بر می‌آمده‌اند یا نه؟ از اینها گذشته ابعاد گوناگون علم انبیاء چه بوده است؟
ـ عصمت چیست و چرا آن را یکی از اختصاصات انبیاء به شمار آورده‌اند؟ عصمت دارای چه مراحلی است؟ آیا دانشمندان اسلامی پیرامون مسائل مربوط به عصمت، اتحادنظر دارند یا اختلاف‌نظر؟ آیا دلایل عقلی بر لزوم عصمت وجود دارد یا نه؟ عصمت را چگونه می‌توان تفسیر و تبیین کرد؟ اگر انبیاء معصوم بوده‌اند پس چرا در آیات قرآنی نسبت گناه به آنها داده شده است؟
ـ انبیاء جزو کدام گروه و طبقه بوده‌اند؟ خصوصیات اخلاقی و ابعاد گوناگون شخصیت آنها چه بوده است؟
ـ زمینه‌های بعثت انبیاء چه بوده است؟ آیا شرایط ظهور آنها جنبه اقتصادی داشته است یا نه؟ آیا زمینه‌های بعثت آنها با یکدیگر متفاوت بوده است یا نه؟ چرا نبوت همواره در تاریخ تجدید می‌شده است؟
ـ آیا انبیاء با یکدیگر وحدت داشته‌اند یا نه؟ مقام و مراتب آنها چه بوده است؟ آیا بعضی بر بعضی دیگر برتری داشته‌اند یا نه؟ انبیای اولوالعزم چه کسانی بوده‌اند؟ چه تعداد پیامبر در طول تاریخ مبعوث شدند؟
ـ و بالاخره حاصل تلاش انبیاء چه بوده است؟ آنها چه تاثیری در طول تاریخ بر جای نهادند؟ و آیا این تاثیر مثبت بوده است یا منفی؟
اینها مجموعه مسائلی است که در خصوص نبوت باید مطرح شود و ما نیز در این کتاب کوشیده‌ایم تا در زمینه آیات قرآنی به بحث و بررسی درباره آنها بپردازیم.»

در بحث نبوت، نخستین مساله‌ای که مطرح می‌شود، لزوم بعثت انبیاست. یعنی به چه دلایلی می‌توان وجود انبیاء را پذیرفت، ضرورت بعثت و رسالت انبیاء چیست، اگر انبیاء مبعوث نمی‌شدند چه ضررها و زیان‌هایی بر بشریت وارد می‌آمد، بشریت بدون وجود انبیاء می‌توانست به حیات خویش ادامه دهد یا نه و خلاصه آن‌که با چه دلایلی می‌توان لزوم بعثت انبیاء را اثبات کرد. فیلسوفان و متکلمان از قدیم‌الایام دلایل گوناگونی را درباره ضرورت بعثت انبیاء مطرح کرده‌اند، از جمله؛ حکمت الهی و قانونگذاری.

کتاب حاضر، مباحث درباره انبیاء را در دوازده مبحث تفسیری مورد پژوهش قرار داده است؛ لزوم بعثت انبیاء، اهداف بعثت انبیاء، موضعگیری‌ها در برابر انبیاء، روش‌های تبلیغی انبیاء، اعجاز، راه ‌شناسایی انبیاء، وحی، علم انبیاء، عصمت انبیاء، شخصیت انبیاء، زمینه‌های بعثت انبیاء، مقام و مراتب انبیاء، و کارنامه انبیاء.

کتاب‌های قرآن کریم، نهج‌البلاغه، تفسیر نهج‌البلاغه علامه جعفری، نامه رهبران، دررالفوائد، اعتقادات، الاشارات والتنبیهات، انسان موجود ناشناخته، درس‌هایی از اصول عقاید، راه طی شده، چرا مسیحی نیستیم، قصص قرآن، اسلام آیین برگزیده، روح فلسفه در قرون وسطی، اسلام در ایران، تفسیر موضوعی قرآن، ده مقاله پیرامون مبدا و معاد، پژوهشی در تاریخ قرآن کریم، نقش پیامبران در تمدن انسان، تحف‌العقول عن آل‌الرسول(ع)، تفسیر نورالثقلین؛ شرح غررالحکم و دررالکلم، البیان، نبوت، ایدئولوژی و عقاید اسلامی، وحی محمدی، کشاف، رسالت جهانی پیامبران، راز بزرگ رسالت، نیروی معنوی پیامبران، منشور جاوید قرآن، و ده‌ها عنوان کتاب دیگر، از منابع مورد استناد نویسنده در تدوین این اثرند.

چاپ دوم کتاب «مبانی رسالت انبیاء در قرآن» در شمارگان 2000 نسخه، 292 صفحه و بهای 70000 ریال راهی بازار نشر شد.

از این استاد دانشگاه علامه طباطبایی و شاگرد علامه جعفری، کتابهای «رویارویی با تجدد» (دوره دو جلدی)، «فلسفه آفرینش»، «کلام خدا: تحلیل و نقد دیدگاه روشنفکران دینی درباره وحی و تجربه نبوی»، «فلسفه خلقت انسان»، «آفاق مرزبانی: گفت و گوهایی با علامه محمدتقی جعفری» و «گفتمان مدرنیته ؛ نگاهی به برخی جریانهای فکری معاصر ایران» در فروشگاههای دفتر نشر معارف و سایت پاتوق کتاب موجود و قابل تهیه است.

یکشنبه 5 مهر 1388
کاربر گرامی توجه داشته باشید که این بخش صرفا جهت ارائه نظر شما در رابطه با همین مطلب در نظر گرفته شده است. در صورتی که در این رابطه سوالی دارید و یا نیازمند مشاوره هستید از طریق تماس تلفنی و یا بخش مشاوره اقدام نمایید.
نام و نام خانوادگی
پست الکترونیک
نظر
کد امنیتی
اخبار مرتبط
محصولات مرتبط