یک پیش‌نهاد فرهنگی به استانداران

پس از چند سال که با توجه به ضرورت‌های کلان کشور، بیش ‌از هر موضوع دیگری به موضوع «اقتصاد» در نام‌گذاریِ سال توجه شده بود، خیلی از دوستان فرهنگیِ ما انگار -اصطلاحاً- به دل‌شان افتاده بود که در نام‌گذاریِ امسال، پای «فرهنگ» هم به میان خواهد آمد و همین‌طور هم شد؛ - اگرچه در کنار اقتصاد که همواره، موضوعی مهم و ضروری است- «سال اقتصاد و فرهنگ، با عزم ملی و مدیریت جهادی».

حالا من به همین بهانه می‌خواهم دو سه مطلب را در کنار هم بگذارم و با تدارک دلایلی محکم و محکمه‌پسند، در همین آغازِ سال 1393 که «سال اقتصاد و فرهنگ» است، یک پیش‌نهاد فرهنگی را به استانداران کشور عزیزم تقدیم کنم.

پس از اعلام نامِ امسال توسط مقام معظم رهبری در دقایقِ پس از تحویل سال نو، وعده‌ی تبیین این نام‌گذاری از سوی ایشان داده شده بود و این وعده، در سخنرانیِ رهبری در حرم حضرت امام رضا (علیه‌السلام) محقق شد. این چند جمله، گزیده‌ای از همان سخنرانی است:

- سه عنصرِ اقتصاد، فرهنگ و علم اگر در یک کشور باشند آن کشور قوی می‌شود.

- این موضوع (فرهنگ) حتی از اقتصاد هم مهم‌تر است؛ فرهنگ مثل هوایی است که چه بخواهیم چه نخواهیم باید تنفس کنیم؛ بنابراین، اگر تمیز باشد یا آلوده، اثر متفاوتی را بر جامعه و کشور خوا هد داشت.

- همه‌ی رفتارهای روزمره، عادات و نگاه اقتصادی، اجتماعی و سیاسی مردم، از فرهنگ آن‌ها الهام می‌گیرد، بنابراین باورهای فرهنگی به همه‌ی مسایل و عرصه‌های دیگر سایه می‌اندازد و مهم‌تر است.

از طرف دیگر، می‌توان گفت مهم‌ترین مبحث فرهنگیِ ما «کتاب و کتاب‌خوانی» است؛ موضوعی که بارها و بارها توسط رهبر انقلاب هم بر اهمیت آن تاکید شده؛ تا آن‌جا که گفته‌های ایشان درباره‌ی کتاب، خود تبدیل به کتاب شده و انتشار یافته است. به گمان من، شاه‌بیتِ کلام رهبری این است: «هیچ‌چیز جای کتاب را نمی‌گیرد.»

این جمله، که بسیار قاطع و محکم، جایگاه کتاب را یادآور می‌شود، حالا در این یادداشت، از همان دلایلِ محکم و محکمه‌پسند من است برای طرح یک پیش‌نهاد فرهنگی:

پیش‌نهاد من این است که در کنارِ آن‌همه کارگروهی که در استانداری‌ها و بدنه‌ی دولت به اقتصاد و موضوعاتِ مهمِ دیگر می‌پردازند، یک کارگروه هم برای «کتاب» تشکیل شود؛ عنوانش را هم می‌شود گذاشت «کارگروه ترویج فرهنگ کتاب‌خوانی».

با تشکیل این کارگروه و حمایت آقایان استاندار از آن، می‌شود برای «کتاب» -که به قول رهبری، هیچ‌چیز جایش را نمی‌گیرد- و برای ترویج فرهنگ کتاب‌خوانی، طرح داد و سیاست‌گزاری و تصمیم‌گیری کرد. بله، ما نهادهای فرهنگی داریم، اصلاً اداره‌کل و نهادی برای همین کار و فعالیت در حوزه‌ی کتاب‌خوانی و کتاب‌خانه‌ها داریم، اما مگر در کنار نهادهای دیگر در حوزه‌های دیگر، کارگروه‌هایی هم در استانداری‌ها تشکیل نمی‌شود که فراتر از تصمیم‌گیری‌ها و اقدامات نهادها، باشند و با طرح‌ها و تصمیمات‌شان تاثیر بگذارند.

در «کارگروه ترویج فرهنگ کتاب‌خوانی»، حتماً باید نماینده‌هایی هم از نهادهای فرهنگیِ مرتبط با «کتاب» حضور داشته باشند و بدیهی است که دیگر اعضای این کارگروه باید از میان نخبگان فرهنگی انتخاب شوند و البته، دقت در این انتخاب هم لازم و ضروری است.

این نکته را هم بگویم که پیش‌نهادِ این بنده‌ی کم‌ترین به عنوان عضو کوچکی از جامعه‌ی بزرگ فرهنگی، هم نیازمند اندیشیدنِ بیش‌تر است تا سنجیده و حساب‌شده به مرحله‌ی عمل برسد.

در هر حال، سالی که به نامِ فرهنگ مزین شده، بهانه‌ی خوبی است که مطالبات فرهنگی به صورتِ پررنگ‌تری مطرح شود و درخواستِ توجه بیش‌ترِ مسئولان به حوزه‌ی فرهنگ و به‌ویژه عرصه‌ی کتاب، از همین دست مطالبات است.

به گمانم به عنوان یک پایان‌بندیِ مناسب برای این نوشته‌ی مطالبه‌دار، بجاست که این یادداشت را با جملات روشن دیگری از سخنرانی رهبری در نوروز 93 به پایان ببرم:

سفارش ایشان خطاب به مراجع فرهنگی از جمله علما، استادان و هنرمندان: «نگاه نقادانه‌ی خود را نسبت به اوضاع فرهنگی حفظ کنید و با منطق محکم و بیان روشن و صریح، به مسئولان تذکر دهید... در این زمینه باید از تهمت‌زنی، جنجال‌آفرینی و تکفیر کاملاً خودداری کرد و مجموعه‌ی انقلابی کشور اعم از جوانان مومن و بزرگان و نخبگان، با منطق محکم و نگاه نقادانه، نقاط ضعف را به رخ ما مسئولان بکشند که این، همان عزم ملی و مدیریت جهادی در زمینه‌ی فرهنگ است.»

منبع: خبرگزاری فارس