سیر مطالعاتی پیشنهادی در موضوع امامت

یکی از مهمترین اصول اعتقادی مورد بحث میان مذاهب اسلامی، مساله امامت است. امری که به اعتراف بزرگان مسلمین، مهم ترین جایگاه را در جامعه مسلمانان دارد. نوع نگاه به این امر خطیر در تبیین آن بسیار مهم بوده و باید مولفین کتب دقت های لازم در این وادی را لحاظ نمایند.
امامت مقامی است که توسط خداوند به بندگان خاص خود عنایت کرده است و پس از رسول خدا (ص) وظایفی به ایشان محول گردید که در راستای هدایت امت و رهبری ایشان به سمت کمال، قدم بردارند. وظیفه سنگین امام در هر عصر اقتضا می کند که توانمندی ها و فضائلی را دارا باشد که دیگر انسانها از آنها برخوردار نیستند.

پنجشنبه 31 اردیبهشت 1394

متن خبر
نظرات کاربران

با توجه به تفاوت سطح علمی مخاطبین کتب اعتقادی و نیز تفاوت نگاه مولفین به این اصول اساسی، بر آن شدیم تا به تناسب نیاز مخاطب و با توجه به کتب تالیف شده در این موضوع، پس از گزینش بهترین های نشر در باب کتب اعتقادی، سیر مطالعاتی مناسبی را برای استفاده عموم مشتاقان کسب معارف دین تدوین کرده تا خدمتی به اهل مطالعه برای استفاده بهینه ایشان انجام داده باشیم.

این سیر در سه سطح کلی مبتدی، متوسط و متعالی در نظر گرفته شده است. دلیل تقسیم سیر به این سه مقطع را میتوان در اختلاف سطح معلومات اهل مطالعه برای رویارویی با معارف بیان کرد. سطح مبتدی را آن دسته از مخاطبین تشکیل می دهند که گام اولیه در این وادی را برمی دارند و قصد مطالعه بدون زحمت علمی را داشته و نیز طالب درکی اجمالی از اصول دین خود هستند. این سطح مورد پسند عامه مردم بوده و کتب موجود در آن با زبانی روان تر با مخاطب مواجه می شوند.

سطح متوسط را آن دسته از مخاطبین تشکیل می دهند که مقدمات علمی لازم و درک اجمالی از اعتقادات را در سطح مبتدی فراهم کرده و خواهان دقت های بیشتر و نگاه تحقیقی تر در این اصول می باشند. در این سطح دایره تحقیق و نگاه عقلانی بیشتری مشهود است.

و در نهایت سطح متعالی ویژه آن دسته از اهل مطالعه می باشد که اعتقادات را به شکل صحیح در دو سطح پیشین فراگرفته و طالب غور و دقت فلسفی بیشتر و گاهی مایل به درکی عرفانی از این حقایق هستند.

فهرست کتب سیر مطالعاتی مبحث امامت

مرحله آشنایی

اصول عقاید / محسن قرائتی / درسهایی از قرآن

امامت/ شهید دستغیب / جامعه مدرسین حوزه علمیه قم

امامت و رهبری/ شهید مرتضی مطهری / صدرا

تلخیص راه و راهنماشناسی / محمود رجبی / موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)

معارف قرآن ج4و5 (راه و راهنماشناسی) / آیت الله مصباح یزدی / موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)

بررسی مسایل کلی امامت / آیت الله ابراهیم امینی / بوستان کتاب

مرحله متوسط

امامت در بینش اسلامی / ربانی گلپایگانی / بوستان کتاب

امامت و رهبری در نگاه عقل و دین / شریعتی سبزواری / بوستان کتاب

امامت / محمدحسن قدردان قراملکی / پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی

آموزش عقاید / آیت الله مصباح یزدی / موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)

پژوهشی در عصمت معصومان / احمدحسین شریفی، حسن یوسفیان / پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی

مرحله متعالی

فلسفه امامت / یحیی یثربی / پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی

معرفی کتب سیر معالعاتی مبحث امامت

بخش اول: سیر آشنایی امامت

1 ـ اصول عقائد (امامت)
نویسنده: محسن قرائتی
ناشر: موسسه درسهایی از قرآن
تعداد صفحات: 778
شابک: 9789645652478

توضیحات:
امامت که از امور اساسی در دین مبین اسلام به شمار میرود دارای اهمیت ویژه ایست . ازآنجا که هدف پیامبر اسلام ارائه دین به مردم بود و شرط اکمال دین هم توسط خداوند بیان شد و آن حجت تمامی ایشان نسبت به مردم در مورد معرفی امام بود ، متوجه میشویم که امامت امتداد نبوت بوده و در حقیقت امام ، جایگاه پیامبر که همان رهبری مردم به سمت خداوند و در مسیر هدایت را داراست .

امام معصوم باید الگوی مردم باشد و این جریان وقتی محقق می گردد که امام دارای صفاتی باشد که همگی در اوج و به شکل کامل در او وجود داشته باشند .

کتاب " امامت" از مجموعه کتب اصول عقائد حجه الاسلام قرائتی بیانگر اهمیت وجود امام و نیاز مردم به او و همچنین جایگاه و ویژگیهای ایشان به زبانی ساده و دلنشین می باشد . لازم به ذکر است که از خصوصیات قلم این مولف این ویژگیست که سادگی و شیوایی بیان ایشان می تواند هر طالب معرفتی را به سمت خود کشانده و او را با امور مربوط به مساله امامت آشنا سازد .

ایشان در ابتدای کتاب اینگونه میفرماید :

" «امام» به معناى پیشوا و جمع آن «ائمه» است. در حقیقت به آنچه از او پیروى میشود امام می‏گویند؛ خواه کتاب باشد یا انسان، حق باشد یا باطل.

با توجه به اینکه سوره مائده آخرین سوره‏اى است که در اواخر عمر شریف پیامبر نازل شده و با توجه به اینکه مسائل مربوط به توحید و معاد، از همان ابتداى بعثت به مردم گفته شده و با توجه به اینکه دستوراتِ نماز، جهاد، روزه، خمس و زکات در سال‏هاى اول هجرت صادر شده و اکنون سال دهم هجرى است و با توجه به اینکه پیامبر، انسان ترسوئى نبود که خداوند این چنین سفارش کند وگرنه باید همان سال‏هاى اول بعثت که تنها بود بترسد نه سال‏هاى آخر که ده‏ها هزار علاقه‏ مند دارد و با توجه به اینکه نحوه ابلاغ (جمع کردن تمام کاروانیان در گرماى سوزان مکه) و محل و زمان این دستور نیز منحصر به فرد است، با توجه به همه این مسائل، معلوم مى‏شود پیامى را که پیامبر باید برساند درباره موضوعى بسیار مهم است که پیامبرصلى الله علیه وآله از پیامدهاى آن و کارشکنى منافقان هراس دارد و آن مسئله جانشینى رسول خدا مى‏باشد."

2 ـ امامت
نویسنده: شهید دستغیب
ناشر: جامعه مدرسین حوزه علمیه قم
تعداد صفحات: 136
شابک: 9789644709562

توضیحات:
از مهمترین ارکان اعتقادی شیعه که باید به خوبی آن را مطالعه نمود و با ابعاد مختلف آن آشنا شد ، امامت است . مقامی که توسط خداوند به بندگان خاص خود عنایت شد و پس از رسول خدا (ص) وظایفی به ایشان محول گردید که در راستای هدایت امت و رهبری ایشان به سمت کمال ، قدم بردارند . وظیفه سنگین امام در هر عصر اقتضا میکند که توانمدیها و فضائلی را دارا باشد که دیگر انسانها از آنها برخوردار نیستند . در این زمینه کتابهایی نوشته شده است که مولفین هریک از آنها با توجه به دیدگاه علمی خود و روش تربیتی خاص خویش ، نوع محتوا و سیر آن را مشخص نموده است . هرگاه داستان و رویدادهای تاریخی زیبای زمان اهل بیت (ع) با گزاره های اعتقادی همراه شد برای تفهیم این امور به عموم مردم مفیدتر خواهد بود .

از کتبی که با این رویکرد نوشته شده و نگاه ابتدایی برای عامه مخاطبین را لحاظ نموده است ، کتاب " امامت" از مجموعه کتب اصول دین تالیف مرحوم شهید آیت الله دستغیب است .

بررسی و تفصیل موضوعات رهبری پیامبر و اجرای احکام، آفات اجتماع پراکنده و وجوب تعیین جانشین برای پیامبران ، انتصابی بودن مقام امامت ، نظر اهل سنت پیرامون انتخاب خلیفه و همچنین اشاره به فضیلت علی ع و لزوم محبت ایشان را میتوان جزو محتوای اصلی کتاب به شمار آورد که با ذکر برخی از کرامتها و معجزات اهل بیت علیهم السلام قرین گردیده است .

با توجه به رویکرد کلامی ایشان در دیگر آثار میتوان گفت که کتب تالیف شده توسط این مولف گرانقدر در زمینه اصول اعتقادات ، مجموعه ای از گزاره های نقلی و استدلالهای ساده عقلی میباشد که با ذکر شواهد تاریخی آغشته و مزین گردیده است . این کتاب نیز به همین منوال میتواند نمایی کلی از نوع اعتقاد به امامت را در اختیار مخاطب خود قرار دهد .

3 ـ امامت و رهبری
نویسنده: شهید مرتضی مطهری
ناشر: صدرا
تعداد صفحات: 172
شابک: 9789645600240

توضیحات:
در منظومه معارف شیعه آنچه که در خدمت درک انسان می آید و میتواند او را دارای فهمی عمیق تر در امور اعتقادی نماید ، دقت نظر برای درک صحیح از مسائل اعتقادی است . گاهی ساده نویسی در مورد یک موضوع گرچه کار را برای درک آن آسان میکند ، اما گاهی نیز میتواند به محتوای اصلی مد نظر مولف ضربه زده و چینش منطقی بحث را برهم زند. یکی از مولفین ارزشمند و دارای قوت علمی که در عین بیان قویم و دقیق خود دارای هنر ساده نویسی برای عموم مخاطبین بود ، مرحوم شهید مطهری ، نویسنده کتاب " امامت و رهبری" می باشد.

این مجموعه حاوی رویکردی متفاوت به مساله امامت در شیعه است. اتصال امامت به نبوت و تعریف جایگاه امام و رهبر در جامعه اسلامی ، از اهم موارد مذکور در آن است . مولف در تذکر آیات قرآن و تحلیل روایات، با قدرتمندی مبانی عقلی را نیز طرح کرده و ادله خود را بر لزوم امامت و اوصاف امام بیان میدارد. این کتاب برای آن دسته از مخاطبین که قصد آشنایی ابتدایی اما عمیق با امامت را دارند بسیار مناسب خواهد بود.

مولف ابتدا به بررسی مراتب امامت پرداخته و سپس بیان میدارد که امام جانشین پیغمبر است و این جانشینی از طریق نصوص معتیر تعین می یابد . از ادله قابل ذکر برای امامت امیرالمومنین (ع) می توان به حدیث غدیر و حدیث ثقلین اشاره کرد . مساله عصمت دیگر موضوع طرح شده در این کتاب است که نویسنده کتاب به آن عنایت داشته و سپس برای بررسی ویژگیهای امام ، به حدیث منزلت و حدیث غدیر و همچنین اهمیت و تواتر آن اشاره مینماید . بدیهی است برای تبیین جایگاه امامت در منظومه معرفتی شیعه نه تنها از احادیث که از آیات قرآن نیز میتوان به خوبی استفاده نمود که از نمونه های بارز آن آیه معروف " اکمال " می باشد .

4 ـ تلخیص راه و راهنما شناسی
نویسنده: محمود رجبی
ناشر: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)
تعداد صفحات: 216
شابک: 9789644112898

توضیحات:
با توجه به نقش خطیر انبیا در جامعه و جایگاه ویژه ایشان در تبلیغ و تبیین معارف دین الهی ، لازم است ماهیت رسالت ایشان و ابزار این تبلیغ روشن شده تا در خلال آن تعریف صحیحی از نبوت انبیا و راهنمایان دین حق ارائه گردد . اگر بخواهیم این جایگاه را به عنوان بالاترین جایگاه والای انسانی در نظر گرفته و برای آن مشخصاتی ذکر کنیم ، لازم است که این مشخصات قابل فهم و درک برای همگان بوده و نیز باید بتوانند درک صحیحی از آن داشته باشند .

مجموعه ارزنده معارف قرآن تالیف آیت الله مصباح یزدی ، تلاش ارزنده ای بود در راستای بیان معارف اعتقادی و دینی اسلام که دو جلد از " راه و راهنماشناسی " نام گرفت . یکی از شاگردان ایشان در صدد تلخیص این دو جلد ارزنده برآمد که در عین حفظ محتوای اصلی کتاب ، آن را از رونق نیندازد ،که همین امر هم میسر گردید.

کتاب حاضر که تلخیص آن مجموعه است ، درباره رسالت انبیای الهی و جایگاه دینی و اجتماعی ایشان سخن میگوید. ضرورت وجود انبیا در میان مردم و اهداف و اوصاف ایشان از مهمترین مطالب مذکور در کتاب است .

دقت های مولف در فصل بندی کتاب بر مبنای مباحث طرح شده در باب رسالت انبیای الهی ،سیری منطقی در ذهن مخاطب ایجاد کرده که باعث میشود او بهتر بتواند با مطلب ارتباط برقرار کرده و راحت تر به محتوای مدنظر مولف منتقل شود .

توجه به جایگاه اجتماعی پیامبران و ارتباط نبوت و امامت از دیگر نقاط قوت این مجموعه بوده که باید به خاطر این ظرافتها به مولف آن تبریک گفت . اشراف علمی و قرآنی مولف اصلی و همچنین دقتهای تلخیص کننده ی کتاب در زدودن اضافات و حفظ محتوای مفید بحث، از دیگر نقاط بارز این کتاب است.

فلذا مخاطبینی که قصد آشنایی ابتدایی با مبانی نبوت و اوصاف پیامبران خدا را دارند میتوانند قبل از مراجعه به اصل کتاب به این مجموعه مختصر اما مفید مراجعه کرده و مهیای مطالب عمیق تر در این باب شوند.

5 ـ معارف قرآن جلد 4و 5 (راه و راهنماشناسی)
نویسنده: آیت الله مصباح یزدی
ناشر: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی‏
نعداد صفحات: 208
شابک: 9789644112898

توضیحات:
نگاه قرآن به معارف دین از بهترین و گویاترین نگاه هاست که فهم بشر به گرد پای بیان زرین قرآن در تبیین معارف نخواهد رسید .

آیت الله مصباح یزدی از آن دسته دانشمندانی هستند که در وادی تبیین معارف دین گامی ارزنده برداشته اند که این گام همان مجموعه معارف قرآن ایشان است .

در این مجموعه نفیس ، بحث نبوت و امامت نیز جای داده شده و دقتهای شایانی در آن لحاظ گردیده است .

ترتیب بحث راه و راهنماشناسى بر مباحث پیشین معارف قرآن (سلسله درسهای تفسیر موضوعی قرآن کریم، استاد مصباح یزدی)، به خصوص بر بحث انسان شناسى در قرآن از آن رو است که در بحث انسان شناسى ثابت مى شود انسان، اشرف مخلوقات است و هدف از خلقت او این است که با اختیار خود راه سعادت حقیقى خویش را بپیماید، و اینجاست که مى باید لزوم شناخت راه سعادت و راهنمایانى که این راه را مى شناسانند مورد بحث قرار گیرد. از این رو نوبت به طرح موضوع راه و راهنماشناسى مى رسد.

در قسمت راه شناسى این مباحث عمده مطرح شده است: ابزار شناخت راه، اهداف بعثت انبیا، بشر بودن پیامبران، معجزه، عصمت، اشتراک و تمایز ادیان

در قسمت راهنماشناسى نیز مهم ترین مباحث از این قرارند: «تذکر این نکته که قرآن محور تاریخ را معنویت مى داند»، «محور داستان هاى تاریخى قرآن، توحید است»، «تأکید بر آموختن این نکته از قرآن که انسانیت انسان، تنها در گرو جهات معنوى او است» ، «بحث خاتمیت» ، «مقامات پیامبر(صلى الله علیه وآله): تلقى و ابلاغ وحى، تفسیر وحى، قضاوت، حکومت میباشد» ، «مقامات امامان معصوم(علیهم السلام): تفسیر وحى، قضاوت، حکومت است».

بیان شیوای ایشان در تحلیل و تبیین معارف قرآنی ، مخاطب را در صفحات این کتاب نگه داشته و او را تا پایان مطالعه اثر رها نمیسازد. مطالعه این کتاب برای گام دوم در زمینه شناخت جایگاه انسان کامل پیشنهاد میشود .

6 ـ بررسی مسایل کلی امامت
نویسنده: آیت الله ابراهیم امینی
ناشر: بوستان کتاب
تعداد صفحات: 343
شابک: 9789645484543

توضیحات:
در کنار کتب عمیق از حیث علمی که مخاطب خاص خود را دارند نیازمند به کتبی هستیم که توان این را داشته باشند که برای فهم عموم مردم که خواستار مطالعه در زمینه مسائل اعتقادی هستند ، با بیانی ساده تر فصل های مهم هر یک از این اصول را ذکر نمایند . مساله امامت هم از آن رو که از مهم ترین اصول اعتقادی است و باید حول آن سخن ها گفته شود ، از این ضرورت خارج نبوده و این نیاز در مورد آن نیز احساس میشود.

یکی از آن کتب که میتواند در این راستا راهگشا باشد ، کتاب " بررسی مسائل کلی امامت " است .با توجه به سابقه علمی مولف و نیز روان بودن مطالب ذکر شده در کتاب ، میتوان گفت که این مجموعه کتابی مفید در باب مساله امامت می باشد . مولف با ذکر ادله عقلی و نقلی که قابل فهم برای عرف اهل مطالعه می باشد ، اصل ارتباط امامت را با دین تبیین کرده و اوصاف امام را بیان می کند . ابتدا با بیان مساله سرپرستی مسلمانان در زمان رسول خدا وارد بحث شده و سپس با بررسی معنای امامت و مصداق آن و نیزذکر ادله عقلی امامت ، بحث خود را پیش میبرد . بیان ویژگیهای شخصی و جایگاه تبلیغی امام ، از اهم موضوعات مذکور در این نوشتار است .

میتوان گفت که این مجموعه برای آن دسته از مخاطبین که به دنبال گام دومی برای مطالعه مبانی امامت نزد شیعه هستند ، کتابی قابل پیشنهاد بوده و با توجه به سطح علمی مناسب با فهم عموم مخاطبین که در آن لحاظ شده است ، میتواند مورد استفاده غالب اهل مطالعه قرار بگیرد . طبیعی است اگر سخن از عمومیت سطح آن به میان می آید ، مقصود تمام مخاطبین نیست ، بلکه هر فرد به اقتضای نیاز خود از این چشمه جرعه ای مینوشد.

بخش دوم : سیر متوسط امامت

1 ـ امامت در بینش اسلامی
نویسنده: علی ربانی گلپایگانی
ناشر: بوستان کتاب
تعداد صفحات: 440
شابک: 9789645487483

توضیحات:
یکی از مهمترین اصول اعتقادی مورد بحث میان مذاهب اسلامی ، مساله امامت است . امری که به اعتراف بزرگان مسلمین ، مهم ترین جایگاه را در جامعه مسلمانان دارد . نوع نگاه به این امر خطیر در تبیین آن بسیار مهم بوده و باید مولفین کتب با این موضوع ، دقتهای لازم در این وادی را لحاظ نمایند .

یکی از کتابهای ارزشمندی که به تبیین این واقعیت از حیث کلامی پرداخته و آن را از منظر مذاهب مختلف مورد بحث قرار داده است ، کتاب " امامت در بینش اسلامی" اثر است .

معنای امام و تقریر نگاه مذاهب اسلامی به بحث امامت ، در اوایل کتاب مورد بررسی قرار میگیرد و سپس از اهداف امام از منظرهای مختلف مطالبی بیان میشود . بررسی مقام انسان کامل و حقیقت خلافت الهی و نیز جایگاه امامت از نگاه روایات نبوی و ائمه معصومین ع در ادامه بحث می آید . مولف کتاب خصوصیاتی برای امام برمیشمرد که تبیین عصمت و اینکه امام باید به اقتضای وظیفه سنگین خود از تمام افراد زمان خود افضل باشد در ضمن آن خصوصیات آمده که این دیدگاه در قرآن نیز قابل بررسی است. عصمت امام بالخصوص از اموریست که همراه با ارزیابی و بررسی اشکالات، مورد بحث قرار گرفته و نظریات مختلف درباره آن بیان گردیده است . اندیشه بیعت مردمی و اجماع بزرگان و همچنین بررسی جایگاه صحابه و در نهایت تحلیل اندیشه غلو در مقامات اهل بیت (ع) از اموری هستند که مولف کتاب با دقت و وسعت دایره تحقیق به آنها پرداخته و مخاطب را به خوبی با مبانی علمی آن آشنا میسازد .

با توجه به نوع بیان مولف و دیدگاه ایشان در تبیین نظریه امامت ، میتوان این کتاب را مناسب مطالعه برای آن دسته از مخاطبین دانست که نگاهی تحقیقی به این مساله را طالبند.

2 ـ امامت و رهبری در نگاه عقل و دین
نویسنده: محمدباقر شریعتی سبزواری
ناشر: بوستان کتاب
تعداد صفحات: 304
شابک: 9789640905494

توضیحات:
در بیان هر عقیده و روش فکری که مخاطب آن بخشی از اهل مطالعه هستند و طالب محتوای غنی و تحلیلهای صحیح و منطقی می باشند ، باید دقت لازم توسط مولف مراعات شده و مخاطب را به هدف معرفتی خویش برساند.

یکی از این کتب که از حیث وسعت دایره تحقیق و دقت نظر در مسائل اعتقادی به شکل مناسبی منظم شده است ، کتاب " امامت و رهبری در نگاه عقل و دین " است. مولف این اثر با نگاهی جامع نسبت به آیات و روایات وارده در زمینه امامت از دیدگاه شیعه مساله امامت را به خوبی تبیین می نماید.

این مجموعه دارای ابوابی با موضوعات مختلف حول محور امامت است. نگاه بلند مولف به مساله امامت و بررسی موانع فهم دقیق آن در برخی منظرها و ذکر آفات این موضوع ، از جمله نقاط قوت آن است . ذکر ادله عقلی و نقلی و نیم نگاهی به مبانی عرفانی مساله ، از این کتاب مجموعه ای قابل استفاده ساخته است . فلذا مطالعه این کتاب برای اهل تحقیق و تعالی در مبانی امامت پیشنهاد میشود.

بعضی از سرفصل هایی که در این کتاب خوانده میشود عبارتند از ضرورت بحث امامت ، اختلاف شیعه و سنی در تعریف امامت ، عدم تضاد امامت و خاتمیت ، نصب امام برعهده کیست ، ویژگیهای امام و اشاره به ائمه اثنا عشر در منابع دین، که با بیانی ساده و شیوا مخاطب خود را با این معارف اعتقادی آشنا کرده و با توجه به چینش مورد تایید و قابل قبولی که در کتاب به کار رفته است ، میتوان آن را به عنوان یکی از بهترین کتب تالیف شده در وادی امامت نزد شیعه معرفی و ترویج نمود . فلذا مخاطبین این مجموعه در نگاه اولیه خود به این مجموعه باید دقت بالا و قوت نظر قابل توجه را به کار بندند تا سیر مباحث به خوبی در ذهن ایشان نقش بندد.

3 ـ امامت
نویسنده: محمدحسن قدردان قراملکی
ناشر: سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی
تعداد صفحات: 554
شابک: 9789642982738

توضیحات:
همیشه در آثاری که در باب امامت تالیف میشوند ، آن دسته از کتب که از هماهنگی بین ادله نقلی و استدلالات عقلی برخوردارند دارای وزن محتوایی بیشتر و بار علمی قابل توجهی برای مخاطبین ویژه خود هستند . اگر مولف بنا را بر این بگذارد که تنها به ذکر مبانی دین و مذهب خود در حول این موضوع سخن گفته و مخاطب را با حجمی از سوالات و شبهات رها بگذارد ، از تاثیر گذاری اثر خود کاسته و تنها توانسته ساختمانی را بسازد که هرآن احتمال فروریختن آن میرود . پس باید در ارزش گذاری کتب ، این نکته را لحاظ نمود که کتابی را به دیگران پیشنهاد میدهیم، دارای غنا هم از لحاظ محتوا و هم از لحاظ روش تبیین مطالب باشد .

از جمله کتبی که در این زمینه و با رویکرد پاسخ به شبهات متعدد در باب امامت تالیف گردیده است ، کتاب ارزشمند " امامت " نوشته استاد محمد حسن قدردان قراملکی می باشد. این کتاب از مجموعه کتب ایشان در پاسخ به شبهات بوده که در نوع ورود و خروج از مباحث و نیز روش بحث عقلی در حوزه امامت، در نوع خود کم نظیر است .

نگاه عمیق مولف به مساله امامت و تبیین ارکان آن در ابتدای کتاب و همچنین بررسی شبهات مختلف وارده در باب نظریه نص در تعیین امام ، رابطه امامت با خاتمیت ، ویژگیهای وجودی امام و نیز ادله امامت ائمه معصومین (ع) در جای جای کتاب قابل درک می باشد .

با توجه به ویژگیهای این کتاب، میتوان گفت که اگر شخصی به دنبال یک مجموعه ویژه در باب تبیین ادله امامت و پاسخ به شبهات به صورت جامع می باشد ، این کتاب که رویکردی عقلی و نقلی دارد میتواند راهگشای مناسبی برای او باشد و مخاطب خود را در فضای بحثی منطقی قرار دهد.

4 ـ آموزش عقاید
نویسنده: آیت الله مصباح یزدی
ناشر: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)
تعداد صفحات: 556
شابک: 9789644115066

توضیحات:
این کتاب شامل مجموعه اى از دروس اعتقادی استاد مصباح است که به قلم ایشان نگاشته شده است. و مباحث به گونه اى تنظیم شده که مطالب آن بر هم ترتیب منطقى دارند. هم چنین در این کتاب عبارات، ساده و روشن اند و در متن از کاربرد اصطلاحات پیچیده و عبارات دشوار پرهیز شده است. اثبات مطالب با استفاده از دلیل هاى متقن، به دور از توضیحات زاید و ملال آور صورت گرفته است.

نگارنده در مقدمه بخش خداشناسى، به تعریف دین، تفکیک اصول دین از فروع آن، لزوم تحقیق درباره اصول دین، جهان بینى به مثابه مقدمه اى براى ایدئولوژى، و راه حل مسائل بنیادین جهان بینى مى پردازد. آن گاه بحث اصلى آغاز مى شود و موضوعات خداشناسى، راه ساده شناخت خدا، اثبات وجود خدا، صفات ذاتیه و فعلیه خداوند، و سپس علل انحراف شبهات ناظر به آن بررسى مى شود. استاد در ادامه به نقد جهان بینى مادى و اثبات توحید و یگانگى خداوند، بحث جبر و اختیار، قضا و قدر و عدل الهى مى پردازند.

در بخش راهنماشناسى، مباحثى مثل نیاز بشر به وحى و نبوت، حل چند شبهه در این باره، عصمتِ انبیا، دلایل عصمت انبیا، شبهات عصمت، بحث معجزه و حل شبهات ناظر به آن، ویژگى هاى پیامبران، کثرت و تعداد پیامبران و رابطه مردم با آنان، پیامبر اسلام(صلى الله علیه وآله) و اثبات رسالت آن حضرت، اعجاز قرآن، مصونیت قرآن از تحریف، جهانى و جاودانه بودن اسلام، خاتمیت، امامت، نیاز به وجود امام، نصب امام، عصمت و علم امام، و امامت حضرت مهدى(علیه السلام) و حکومت جهانى آن حضرت و راز غیبت مطرح شده است.

دربخش معاد نیز مسأله روح و تجرد آن، اثبات معاد، معاد در قرآن ، مشخصات عالم آخرت ،مقایسه دنیا با آخرت، رابطه دنیا با آخرت، قراردادى یا حقیقى بودن رابطه دنیا و آخرت، نقش ایمان و کفر در سعادت و شقاوت، رابطه متقابل ایمان و عمل و وقایع پس از حسابرسی مورد بحث قرار میگیرد .

5 ـ پژوهشی در عصمت معصومان
نویسنده: احمدحسین شریفی و حسن یوسفیان
ناشر: سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی
تعداد صفحات: 392
شابک: 9789642982714

توضیحات:
اگر بخواهیم درباره انبیا و امامان الهی سخن گفته و اوصاف ایشان را ذکر کنیم ، از شاخص ترین خصوصیات پیامبران خدا ، عصمت ایشان است . اگر تحلیل درستی از این ویژگی ارائه نشود، جایگاه پیامبران خدا به درستی تبیین نخواهد شد و به تفسیر صحیحی از انسان برتر نخواهیم رسید . آن ویژگی که میتواند ایشان را برای ما به عنوان الگو معرفی سازد ، عصمت ایشان است در صورتی که آن را به معنای صحیحش که ویژگی انسان برتر است تصور کنیم نه خصوصیت موجودی برتر از انسان، که ابتدای بیراهه است . اگر اختیار انیان را در کسب مقام عصمت از او گرفته و تنها آن را موکول به عنایت الهی کنیم ، دیگر فضیلتی برای پیامبران خدا و ائمه معصومین ثبت نشده و عصمت نیز مقام ارزنده ای نخواهد بود .

یکی از بهترین کتبی که در این زمینه به رشته تحریر درآمده و مخاطب را با فضای مساله عصمت و تاریخچه و حقیقت آن آشنا میسازد ،این کتاب است که با تلاش مولفین گرانقدر خود در صدد تبیین مبانی عصمت در نظر اهل تحقیق می باشد.

این مجموعه به دنبال این هدف ارزشمند می باشد که ابتدا معنا و مفهوم عصمت و رابطه آن با اختیار انسان بررسی شده و سپس تحلیل صحیحی از عصمت معصومین در گناه و خطا و اشتباه ارائه دهد . به مناسبت هر بحث ، سوالات و شبهاتی که در این زمینه مورد بررسی می باشند نیز از نظر مولفین محترم دور نمانده و برای مخاطبین پاسخهایی در خور بحث بیان میکنند .

دقت های این مجموعه در نقل اقوال و بررسی دقیق عقلی در زمینه این حقیقت بارز در وجود انسانهای کامل ، نشان از اشراف علمی و وسعت دایره تحقیق ایشان دارد .

در نتیجه میتوان گفت که این کتاب دارای ظرفیت لازم برای مطالعه تخصصی در باب عصمت بوده و برای درک صحیح از این کمال انسانی دارای جایگاه ویژه ایست.

بخش سوم : سیر نهایی امامت

1 ـ فلسفه امامت
نویسنده: یحیی یثربی
ناشر: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی
تعداد صفحات: 332
شابک: 9648352240

توضیحات:
امامت را میتوان با نگاه روایی و یا کلامی بررسی کرد و نیز میتوان به آن نگاه فلسفی و عرفانی داشت . برای آن دسته از مخاطبین که مقدمات لازم را جهت فراگرفتن رویکرد فلسفی و عرفانی فراهم کرده اند ، کتاب " فلسفه امامت " نوشته دکتر سید یحیی یثربی گزینه بسیار مناسبی برای مطالعه می باشد .

امامت در شیعه معنای خاصی دارد که امتداد عنایت غیب است به جهان شهود و ظاهر جهان ؛ عنایت متافیزیک است به فیزیک یا باطن به ظاهر، امامت در شیعه به این معنی تبلور یافته است. از نظر سابقه ، متکلمان معتقدند که امامت در انبیای گذشته هم بوده ؛ ولی عرفا اشاراتی دارند که به نظر آنان امامت و به تعبیر دیگر ولایت ، در انبیای گذشته ظهور نداشته است . دوران آنان دوران نبوت بوده است تا می رسد به دوران ختم نبوت و بعد از ختم نبوت که دوران ظهور ولایت است.

امام دارای جایگاه ویژه ای در عالم است که میتوان از خلال فصل های این کتاب ارزشمند از برخی از آنها مطلع شد .

موضوعاتی که در این کتاب بررسی میشوند ، با مبانی فلسفی اوصاف امام شروع شده و با بیان این مطلب که امام پیوسته از الهام و امداد غیبی بهره مند بوده و ناظر و حاکم بر همه حوادث جهان است ادامه می یابد . از ویژگیهای امام این است که ایشان دارای صفت عصمت است ، یعنی فرض هیچ گونه خطایی حتی در فضای ذهن نسبت به ایشان نمی رود و همچنین امام می تواند مصدر اعجاز و کرامت باشد .

با توجه به محتوای کتاب میتوان گفت که مولف در صدد بیان این مطلب است که امام یگانه روزگار بوده و جهان هستی هرگز بی امام نخواهد بود . شایستگی لازم برای شناخت و پیروی تام و بدون نقص امام در صورتی در مامومین پیدا میشود که بر این معارف واقف گردند .

2 – امام شناسی
نویسنده : علامه محمد حسین حسینی طهرانی
ناشر: علامه طباطبایی
تعداد مجلدات: 18

توضیحات:
مجموعه پیش رو، طرحیست کلی از مبانی عمیق امامت نزد شیعه که "امام شناسی" نام دارد و توسط مرحوم علامه محمد حسین حسینی طهرانی به رشته تالیف درآمده است .

این مجموعه که شامل 270 درس و در قالب هجده مجلد است، مجموعه ای است از بحثهای تفسیری ، فلسفی ، روائی ، تاریخی ، اجتماعی دربارۀ امامت و ولایت بطور کلی ، و دربارۀ امامت و ولایت أمیرالمؤمنین علی بن أبی طالب و ائمۀ معصومین (ع) بالخصوص ، که بصورت درسهای استدلالی علمی گرفته شده از قرآن کریم و روایات وارد شده در منابع شیعه و سنی و ابحاث حلی و نقدی پیرامون ولایت میباشد.

در این مجموعه موضوعاتی از قبیل کلیات و مبانی امام شناسی، تعریف اولی الامر ، شناخت شیعه ، ارتباط ولایت و نبوت ، حقیقت ولایت ، احتجاجات به غدیر، رابطه پیامبر و امیرالمومنین ، قضاوت های امیرالمومنین و علوم ایشان ، حدیث ثقلین ، شیعه و تالیف ، صحیفه سجادیه و در نهایت مکتب حضرت صادق علیه السلام و علوم ایشان را میتوان مشاهده کرد .

ایشان در خاتمه جلد هجدهم اینگونه مینویسند :

"در این دوره سعی شده است فقط پیرامون اصل ولایت مولی الموحدین و مسائل کلی اصول امامت بحث گردد و ضمنا بحثهای ضمنی از سایر أئمة معصومین (ع)به عمل آید. و با آنکه در حدود وسع و جهد در جمع و تدوین مطالب منحه و مسلمه إعمال حوصله شده است و گمان می رفت که با این مطالب مختلفة فلسفیه و عقلیه ، و قرآنیه و نقلیه ، و شواهد تاریخیه و غیرها از مسائل اجتماعیه می توان پرده از رخسار تابناک او برگرفت و کماهو حقه او را معرفی کرد ولی در این حال می بینیم و می نگریم که فقط نَمی از یَمی آورده شده است و ذره ای از شعاع آفتاب جهانتاب . و اینک که عمر سپری گشته و آفتاب حیات در شُرف افول می باشد، ما حقاً و حقیقةً نه علی را شناخته ایم ، و نه از سر او اطلاع پیدا نموده ایم ، و نه از منهج و منهاج او علمی اکتساب کرده ایم .."

بدیهیست که این مجموعه برای اهل تحقیق و دارای ذوق معرفتی در زمینه امامت بسیار قابل استفاده خواهد بود.

3 – ادب فنای مقربان
نویسنده: آیة الله جوادی آملی
ناشر: اسراء
تعداد مجلدات: 9 (تاکنون)

توضیحات:
اگر بخواهیم در باب مقامات امام معصوم سخن بر زبان آوریم در اولین کلام سکوت را پیشه میکنیم که بهترین وصف کننده جایگاه امام در عالم هستی خود ایشان هستند که عالم به تمام اسرار خلقت می باشند و تنها انسان کامل میتواند خود را وصف کند و بس .

زیارت جامعه کبیره از برترین زیاراتی است که زمینه معرفت برتر و عرفان کامل تر را فراهم می کند و نیز ادب حضور در فضا و آستان مقربان معصوم(ع) را به زائر می آموزد.

معارف عمیق و گسترده اى در این زیارت نهفته است که به تشریح و تبیین نیاز دارد تا مقام حقیقى آن ذوات مقدس مبرهن و روشن گردد، و میزان تأثیر و کارآمدى آنان در همه عوالم وجود و شئون هستى شناخته شود. خالص ترین درودها و پاکیزه ترین سلامها بر جسم و جان پاکباختگان و عاشقانی که راه وصول و طریق صعود را هموار کرده و با سنت و سیرت خود حبل متین وصل و عروهٴ وثقای نیل به دیار الهی را آویختند. زیارت، از برترین موهبت های الهی است که دل ها و قلوب ها را جلا می دهد و به سوی معبود مصروف می دارد. کسانی که قربشان قرب خدا، طاعتشان اطاعت اله، حبشان محبت خدا، بغضشان غضب خداست و با حضور خود رتگ خدا به کون و مکان می دهند و همه را خدایی می کنند، زیارتشان را گرامی می داریم و مشتاقانه به سوی همه آن ها رفته و دعوت می کنیم.

کتاب «ادب فنای مقربان» اثر ارزنده آیت الله العظمی جوادی آملی شرحی بر زیارت جامعه کبیره است. این کتاب که تا کنون 8 جلد از آن منتشر گردیده است ، در پرتو کلمات گفتارها و نوشتارهای مولف کم نظیر معارف به رشته تحریر در آمده و با تسلط به مبانی فلسفی، عرفانی و تفسیری و نیز با دلباختگی به آن گوهرهای مقدس وجود یعنی ائمه اطهار (ع) همراه می باشد .

عمق مطالب و دقتهای ویژه مولف کتاب، آن را از کمال و جمال خاصی برخوردار نموده و قطعا برای اهل معرفت و مطالعه مقامات انسان کامل ،در مسیر معرفت و ارادت به آن شاخصه های الهی موثر و کارساز است.

کاربر گرامی توجه داشته باشید که این بخش صرفا جهت ارائه نظر شما در رابطه با همین مطلب در نظر گرفته شده است. در صورتی که در این رابطه سوالی دارید و یا نیازمند مشاوره هستید از طریق تماس تلفنی و یا بخش مشاوره اقدام نمایید.

نام و نام خانوادگی

پست الکترونیک

نظر

کد امنیتی