چاپ جدید «فرهنگ لغات و اصطلاحات فقهی» منتشر شد

«فرهنگ لغات و اصطلاحات فقهی» اثر سیدمحمد حسینی، یکی از کتاب های مرجع در این حوزه به شمار می رود که اخیراً به چاپ چهارم رسیده است.

یکشنبه 26 مهر 1394

متن خبر
نظرات کاربران

اهمیت فرهنگ نویسی ما بر دانش پژوهان پوشیده نیست، کلید آشنایی با هر علمی شناخت معنای لغات و اصطلاحات آن علم است. تخصصی شدن و گستردگی دامنه علوم، تدوین فرهنگ اصطلاحات مربوط به هر علم را برای دستیابی سریع تر به معنای کاربردی واژه در آن علم، ضروری تر ساخته است به گونه ای که فرهنگ های عمومی نیاز محقق را برآورده نمی سازد.

به همین دلیل شاهد تألیف فرهنگ اصطلاحات در رشته های مختلف جامعه شناسی، روان شناسی، علوم سیاسی، حقوق، اقتصاد، پزشکی، فنی و دیگر علوم هستیم در رشته فقه نیز که از مراتب والایی برخوردار است کارهایی صورت گرفته و اقداماتی در شرف وقوع است ولی هنوز مجال واسعی برای پرداختن به این مقوله وجود ندارد.

سیدمحمد حسینی (وزیر سابق ارشاد) گردآورده و نویسنده این مجموعه در بخشی از مقدمه می نویسد که در تدوین فرهنگ حاضر که کوششی برای پاسخ به این نیاز، به بیشتر کتاب های قاموس، فرهنگ ها و معاجم اصطلاحات فقهی مراجعه شده تا در مجموع اثر مطلوب و ارزشمندی ارائه شود.

کتاب معجم لغة الفقهاء اثر محمد رواس قلعه جی و حامد صادق قنیبی به دلیل ویژگی های برتر، محور این اثر قرار گرفته و مطالب تکمیلی از دیگر فرهنگ ها بدان افزوده شده است، از جمله امتیازات این کتاب این است که معنای لغوی و اصطلاحی 4390 واژه عربی را به همراه معادل انگلیسی آنها توضیح داده است و تقسیم بندی مفیدی در ذیل بعضی اصطلاحات مانند بیع، خیار، صلاة، زمین، حق، شرط، شرکت، مقادیر و طلاق انجام داده است.

برای نمونه در مبحث بیع تعریف سی و دو نوع بیع ذکر شده که بدون شک برای پژوهشگران جالب توجه و قابل استفاده خواهد بود.

بیان دقیق تفاوت معنا و کاربرد واژه ها از ویژگی های این معجم است، مثلاً در فرق بین سمعه و ریا به این نکته ظریف اشاره شده که سمعه در اقوال و ریال در افعال است.

همچنین ذکر بعضی ضرب المثل ها برای فهم بهتر موضوع و تعریف ادیان، مذاهب و فرقه ها از دیگر مزایای معجم لغة الفقهاء محسوب می شود. در ترجمه سعی شد که امانت داری رعایت شود البته در مواردی توضیحات زائد حذف شد مثلاً در تعریف صیف (تابستان) این توضیحات وجود داشت : «یکی از فصل های چهارگانه که ابتدای آن از وقتی است که بر مردم پوشیدن لباس های گرم (زمستانی) سخت است و با لباس تابستانی راحت اند و انتهای آن هنگامی است که در لباس تابستانی احساس سرما می کنند و به پوشیدن لباس زمستانی تمایل پیدا می کنند». طبیعی است که این گونه اضافات تنها حجم کتاب را افزایش می داد و فایده ای بر آن مترتب نبود، بنابراین حذف شد.

در ذکر نکات دستوری مثل مصدر، جمع و مفرد، نظم و یکنواختی وجود نداشت که این مهم صورت گرفت تا ترتیب و انسجام مطالب رعایت شود و تقدم و تأخر منطقی لحاظ شود.

نام سوره ها مثل فرقان و نیز بعضی احادیث به عنوان شاهد مثال اضافه شد. همچنین معادل انگلیسی پاره ای واژه ها که در کتاب اصلی نیامده بود تقسیم بندی هایی جدید در مورد واژگانی مثل واجب به مجموعه افزوده شد.

کتاب معجم لغة الفقهاء به رغم مزایای فراوان به این دلیل که بر مبنای دیدگاه اهل سنت نوشته شده است فاقد بعضی واژه های رایج در فقه امامیه و نیز در مورد اصطلاحاتی که در تعریف آنها اختلاف نظر وجود دارد به آرای فقهای امامیه توجهی نشده است.

بر این اساس به ترجمه این کتاب بسنده نشد، بلکه با مراجعه به منابع فقه ضرورت داشت آرا و نظرهای فقهای شیعه ذکر شود که این کار صورت گرفت در نتیجه در قسمت های مختلف این فرهنگ تطبیق و مقارنه را می توان مشاهده کرد. همچنین علاوه بر درج واژه های جدید قواعد مربوط به آنها نیز توضیح داده شد، مثلاً در کنار لفظ فراغ قاعده فراغ هم تعریف شده است.

از دیگر مطالبی که با رعایت ایجاز به مجموعه افزوده شد، تبیین بعضی از احکام فقهی بود که به منظور مشخص شدن اختلاف آرای فریقین و نیز کاربرد واژه و معلوم شدن موارد استعمال آن در ابواب فقهی انجام شد.

یک نکته نیز به عنوان دخل مقدر اشاره می شود و آن اینکه فرهنگ موجود فقط دربردارنده اصطلاحات فقهی نیست بلکه معنای واژه های دیگری مثل اسامی اماکن، اشیا و یا حیوانات را هم شامل است و علت اصلی آن، بی نیاز شدن دانش پژوهشان از مراجعه به فرهنگ های عمومی لغت است یعنی با داشتن این فرهنگ در کنار توضیحات مربوط به اصطلاحات خاص فقهی، معنای دیگر کلماتی که در فقه کاربرد دارند نیز در اختیار خوانندگان خواهد بود.

فرهنگ حاضر نه تنها قابل استفاده برای دانش پژوهان رشته فقه، حقوق و سایر رشته های الهیات و معارف اسلامی است، بلکه سرفصل صدها مبحث و موضوع در آن هست که هر کدام می تواند موضوع چندین پایان نامه و کار تحقیقاتی باشد.

در پایان بخش مقدمه اثر توضیح مختصری درباره بعضی علائم که در کتاب به کار رفته، داده شده است.

فرهنگ لغات و اصطلاحات فقهی در 680 صفحه به قیمت 200 هزار ریال با شمارگان در 7 هزار نسخه از سوی انتشارات سروش راهی بازار نشر شده است.

برای تهیه این کتاب می توانید به فروشگاه ایینترنتی پاتوق کتاب فردا مراجعه نمایید.

کاربر گرامی توجه داشته باشید که این بخش صرفا جهت ارائه نظر شما در رابطه با همین مطلب در نظر گرفته شده است. در صورتی که در این رابطه سوالی دارید و یا نیازمند مشاوره هستید از طریق تماس تلفنی و یا بخش مشاوره اقدام نمایید.

نام و نام خانوادگی

پست الکترونیک

نظر

کد امنیتی