loader-img
loader-img-2
بعدی
بعدی بازگشت
بعدی بازگشت

شرح خطبه متقین در کلام آیت‌الله مکارم شیرازی

شنبه 21 شهریور 1388

کتاب «اخلاق اسلامی در نهج‌البلاغه(خطبه متقین) جلد دوم» تالیف اکبر خادم‌الذاکرین از سوی انتشارات نسل جوان تجدید چاپ شد.

به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، مجموعه حاضر که در دو جلد تهیه شده، شرح و تفسیری است بر خطبه همام یا خطبه متقین که از جامع‌ترین خطبه‌های نهج‌البلاغه در زمینه اخلاق و تقوی به‌شمار می‌رود که حاصل درس‌های نهج‌البلاغه آیت‌الله مکارم شیرازی است. 

بر اساس مطالب کتاب، آیت‌الله مکارم شیرازی درباره اهمیت اخلاق می‌گوید: «نمی‌دانم چرا هنگامی که سخن از "اخلاق" به میان می‌آید بسیاری از مردم، حتی بعضی از اهل فضل و دانش، آن را یک امر مستحبی، و در حاشیه زندگی می‌دانند، در حالی که اغلب مشکلات فردی و اجتماعی که با آن دست به گریبان هستیم، دقیقا و مسلما ناشی از ضعف‌های اخلاقی ما است، مشکلات و گرفتاری‌ها و بن‌بست‌های جهانی نیز درست از فقر اخلاقی جامعه‌ها و مخصوصا سران بسیاری از کشورهای جهان سرچشمه می‌گیرد، و این سخن تحلیل‌های روشنی دارد که شرح آن از حوصله این مقدمه کوتاه خارج است. 
آری اخلاق سرمایه اصلی اقوام و ملت‌ها است. اخلاق کلید حل مشکلات مهم اجتماعی است. اخلاق خمیر مایه تمدن و ستون فقرات یک زندگی اجتماعی سالم است و اخلاق بهترین وسیله انسان در سیر الهی است؛ به همین دلیل تا مسائل اخلاقی در جوامع انسانی حل نشود هیچ مساله‌ای حل نخواهد شد. 
و باز به همین دلیل "تهذیب نفوس" و "تزکیه قلوب" و "تکمیل مکارم اخلاق" به عنوان یکی از اهداف اصلی بعثت پیامبر بزرگ اسلام(ص) در کتاب آسمانی ما قرآن و روایات اسلامی شمرده شده است، و پیشوایان اسلام و بزرگان دین قسمت عمده عمر پر برکت خود را وقف این کار کردند.» 

آیت‌الله مکارم شیرازی درباره خطبه شریف متقین نیز می‌گوید: «جالب اینکه در این خطبه شریفه یکصد و ده صفت از صفات برجسته پرهیزکاران(مطابق نام علی"ع" به حروف ابجد) است که تجسمی برای این صفات بود، صفاتی که هر یک از دیگری مهمتر و سازنده‌تر است، و هر یک از این صفات یکصد و ده‌گانه به‌طور تفصیل در این کتاب مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. (27 صفت در جلد اول، و 83 صفت در جلد دوم). 
یقین داشته باشید هرکس بتواند این اوصاف را در خود زنده کند و به آن متخلق گردد، نور ایمان و حقیقت بر قلب او تابنده خواهد شد، و از این سرچشمه نور و هدایت امیر مومنان(ع) روح و دل او روشن خواهد گشت، و شخصیتی تازه همراه با آرامش و روحانیتی بی‌نظیر در وجود خود احساس خواهد کرد. 
لذا مطالعه دقیق این خطبه نورانی را در زمینه "صفات متقین" که آئینه تمام نمای اخلاق اسلامی است به همه خوانندگان گرامی و پویندگان راه تهذیب نفس مخصوصا جوانان عزیز توصیه می‌کنم، و موفقیت آنها را در به کار بستن اندرزهای مولای متقیان علی(ع) از خدا خواهانم.» 

به یقین خطبه همام یا خطبه متقین، قطره‌ای زلال و درخشان از دریای متلاطم و بیکران علم مولی‌المتقین امیرالمومنین علی(ع) است، آن امام همامی که نوری بر منار طریقت و نگاهبانی بر مسیر شریعت بود. امامی که در خانه حق (کعبه) چشم به جهان گشود تا از ابتدا بیننده حق باشد؛ نوجوانی که در مکتب نبوت در برابر استادی چون نبی اکرم(ص) زانو زد و کتاب وحی را ورق ورق مطالعه کرد تا تاریخ جهان را رقم بزند، شاگردی که در این مکتب قلم به دست گرفت تا دست قلم زنان باطل را قلم کند، آن سخن‌آموزی که در این مدرسه سخن گفتن آموخت تا پرچم فریاد را در سرزمین زشتی‌ها برافرازد؛ آن دست پرورده نبوت هرآنچه لازم بود، فرا گرفت و هرآنچه لازم بود، در صحیفه خود به یادگار گذاشت. او به جائی رسید که به فرموده خودش؛ «ینحدر عنی‌السیل و لا یرقی الی‌الطیر» «سیل دانش از کوه فکرتم روان، و مرغ اندیشه بر فراز آن پرواز نتواند کرد»! 

مولف این اثر در بخشی از مقدمه خود درباره اهمیت این خطبه شریف می‌نویسد:‌ «"خطبه همام" دستور العملی است برای آنان که می‌خواهند به مقصود رسند، آئینه‌ای است تمام نما برای پروا دارندگانی که طالب‌اند به سرچشمه زلال حقیقت دست یابند، آنان که دوستدار آراستگی‌اند و آراستگی را در باطن آراسته می‌بینند. 
"خطبه همام" صحنه‌ای از تاثیر یک معلم حقیقی در شاگردی حقیقی است تاثیری که رخت بر بستن جانی از کالبدی را به همراه دارد! تاریخ بسیار نشان داده که سخن‌گویان بزرگ توانسته‌اند به تأثیر سخن، مستمع را بگریانند، یا بخندانند، یا سپاهی را برای جنگ و دفاع (یا صلح و سازش) بشورانند، یا گروهی را به اندرز و نصیحت از خلق و خوئی زشت دور و به اخلاق و عاداتی نیکو نزدیک سازند، یا در نهایت شنونده را از خود بیخود ساخته و به تاثیر سخن بیهوش نمایند؛ ولی تاریخ نشان نداده که خطیبی در طی سخنرانی خود، مستمع را برای همیشه مدهوش کند و به جهان جاودانش رهسپار سازد و تنها "خطبه همام" است که مقام تاثیر سخن را به درجه اعجازی رسانده و خارج از طرق بشری تاثیر کرده که جان شنونده "همام" را از قفس طبیعت آزاد و به گلشن راز به پرواز درآورد.» 

«خطبه همام» ا زمعروفترین خطبه‌های مولا علی(ع) است که در کتاب‌های معتبر «شیعه و سنة» با کمی اختلاف، نقل شده و پیوسته علمای بزرگ حفظ آن را مانند حفظ قرآن لازم دانسته و به شاگردان خود سفارش کرده‌اند. 

«خطبه همام» در هر یک از قرون اسلامی، نزد اهل دانش، بزرگترین کتاب از نظر اخلاقی به‌شمار می‌رفته است و حتی بعضی همانند تلاوت قرآن، مقید به خواندن آن بوده‌اند. 

چاپ دوم کتاب «اخلاق اسلامی در نهج‌البلاغه(خطبه متقین) جلد دوم» در شمارگان 500 نسخه (دوره دو جلدی)، 608 صفحه و قیمت دوره دو جلدی 120000 ریال راهی بازار نشر شد. 

در زمینه معارف نهج البلاغه کتابهای «ترجمۀ نهج البلاغه»، «متقین ؛ دریافتی از خطبه نهج البلاغه»، «قرآن در نهج البلاغه»، «روش برداشت از نهج البلاغه»، «دنیاشناسی و دنیا گرایی در نهج البلاغه»، «وحدت جوامع در نهج البلاغه»، «حکمت نظری و عملی در نهج البلاغه»، «نهج البلاغه از دیدگاه مقام معظم رهبری»، «بهترین ها و بدترین ها از دیدگاه نهج البلاغه» در فروشگاههای دفتر نشر معارف و سایت پاتوق کتاب موجود و قابل تهیه است.  

کاربر گرامی توجه داشته باشید که این بخش صرفا جهت ارائه نظر شما در رابطه با همین مطلب در نظر گرفته شده است. در صورتی که در این رابطه سوالی دارید و یا نیازمند مشاوره هستید از طریق تماس تلفنی و یا بخش مشاوره اقدام نمایید.
نام و نام خانوادگی
پست الکترونیک
نظر
کد امنیتی
اخبار مرتبط
محصولات مرتبط