کتاب «ورای نمودها و نمادها» اثر مسعود رضایی شریفآبادی و عباس سلیمینمین از سوی دفتر مطالعات و تدوین تاریخ ایران به چاپ سوم رسید._
به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، در این اثر سعی بر آن است در قالب بحثی دوسویه، تعقلگرایی در فضای احساسی کنونی تقویت شود، لذا امهات استدلالهای منتقدان به روند انتخابات دوره دهم ریاست جمهوری به قلم خودشان بدون کم و کاست آورده شده و سپس نویسندگان کتاب، در مقام «کندوکاو» صحت و سقم این ادله برآمدهاند.
رخدادهای ملی در جهتدهی به مجموعه عظیمی که تحت عنوان «تاریخ» شناخته میشود، نقش کلیدی ایفا میکنند؛ از همین رو اینگونه رویدادهای مهم، کشش فراوانی برای درککنندگان اهمیت تاریخ در سرنوشت ملتها دارند، در حالی که سرمایهگذاریها با گرایشها و تمایلات مختلف برای ثبت و ضبط ابعاد وسیع یک رخداد دارای اهمیت، گوهر حقیقت را به شدت در معرض پیرایهها و دخل و تصرفها قرار میدهد.
تحولات ایران در چهار دهه اخیر، علاوه بر تأثیرات شگرف آن در سطح ملی، مناسبات کشورهای سلطهگر و تحت سلطه را به شدت تحت تأثیر قرار داده است؛ بنابراین رخدادهای مهم ایران، هم در داخل و هم در سطح بینالمللی، با حساسیت بسیار پیگرفته میشود. همین اهمیت نیز موجب میشود صاحبان قدرت سیاسی در داخل و خارج کشور با انگیزههای گوناگون به ثبت روایات بپردازند و از این طریق، سمت و سوی مطلوب خویش را به رخدادهای مهم بدهند. بدیهی است تأثیرات چنین سرمایهگذاریهایی تشخیص حقیقت را بسیار دشوار میسازد.
مدیر دفتر مطالعات و تدوین تاریخ ایران در مقدمه کتاب حاضر، ضمن با اهمیت خواندن انتخابات دهم ریاست جمهوری در فضای سیاسی کنونی مینویسد: «میان رخدادهای این سالها، انتخابات دهم ریاست جمهوری از اهمیت خاصی بر خوردار شده است؛ زیرا در این زمینه علاوه بر تلاشهای سویه ساز، جنگ روانی سنگینی را نیز علیه جمهوری اسلامی ایران شاهدیم. هرچند فضای سیاسی در جریان رقابتهای انتخاباتی این دوره یک گام بلند به جلو برداشت، اما به زعم مخالفان استقلال این مرز و بوم، اختلافات داخلی فرصت مغتنمی برای آنان فراهم ساخته است. ایران جوان تا قبل از انتخابات دهم ریاست جمهوری به اعتراف دوست و دشمن، با سختیهای کمتری روند تکاملی چشمگیری را جهت توسعه سیاسی و تعالی فرهنگ سیاسی طی کرده بود، اما در رقابت انتخاباتی اخیر، این روند دچار گردبادی سهمگین شد. این که هر یک از جریانات سیاسی چه سهمی در بروز خطاهایی داشتند که مرزبندیها را به ویژه میان نیروهای سیاسی داخلی و بیگانه در هم ریخت، موضوع بحث این اثر نیست. در این مختصر، تأکید ما بر آن است که در شرایط ویژهای همچون شرایط بعد از انتخابات دهم برای تشخیص حقیقت، میبایست اولا از قطعی تصور کردن اظهارات غیر مستند به طور جدی اجتناب کرد، ثانیا بهترین راه دستیابی به حقیقت، انعکاس اظهار نظرهای معارض با یکدیگر است؛ لذا در کتابی که تقدیم میشود ابتدا استدلال نیروهای شاخص داخلی که به روند انتخابات(قبل و بعد از رأیگیری) معترض بودند انعکاس مییابد و سپس به نقد آنها میپردازیم.»
به عقیده نویسنده، متأسفانه در فضای بعد از انتخابات، آن چه سخن گفتن نیروهای داخلی را با یکدیگر دشوار کرد، مشروعیت دادن به رسانههای وابسته به بیگانه بود. به طور قطع، اگر برخی سیاستمداران برای تقویت مواضع خویش گسترش دایره رقابت سیاسی داخلی را به خارج کشور مجاز نمیپنداشتند، یافتن زبان مفاهمه مشترک بین نیروهای پایبند به مصالح ملی بسیار سهلتر بود. این که احزاب و گروههای داخل کشور با چه انگیزهای در جاده سیاست گام برمیدارند، خارج از حیطه مباحث پیگیری شده در این اثر است، اما میبایست توجه داشت که هیچ بهانهای نمیتواند توجیهگر شکستن مرزبندیها با بازوهای رسانهای کشورهایی باشد که بهطور رسمی از براندازی دولت ملی در ایران سخن میگویند. البته در این جا منظور، رسانههای ملی کشورهای غربی نیستند؛ بلکه تأکید بر رسانههای فارسی است که تنها برای دخالت در امور داخلی ایران راهاندازی شدهاند.
برای نمونه، بخش فارسی «بی بی سی»(بنگاه سخن پراکنی انگلیس) که در کارنامه خود ایفای نقش اطلاعرسانی در کودتای 28 مرداد 1332 را دارد و رمز آغاز کودتا رسما توسط این رسانه به ایادی داخلی وابسته به بیگانه اعلام میشود، در جریانات اخیر نمیبایست به عنوان یاور برخی جریانات داخلی، مهر مشروعیت میخورد. ورود چنین رسانههای بدسابقه خارجی به جمع برخی گروههای سیاسی؛ ممکن است دایره نفوذ سخن آنان را در کوتاه مدت افزایش دهد، اما به طور قطع، مبهم شدن موقعیت سیاسی آنان را در جبهه ملت در بر خواهد داشت؛ به عبارتی دیگر، راههای سهلالوصول در سیاست، الزاما بهترین راه نیستند. رقابتها هرگز نباید موجب تضعیف وحدت ملی شوند. بیش از نفوس این مرز و بوم، معارضان خارجی استقلال ایران به خوبی واقفند که نظام جمهوری اسلامی کاملا متکی به رأی مردم است و رهبری، محور اعتماد مردم در انسجام و وحدت صفوف اقشار جامعه به شمار میآید. رسانههایی چون «بی بی سی» میدانند که به علت قدرتمند بودن این مناسبات در جامعه نمیتوانند گذشته خود را در ایران احیا کنند و حتی با تمسک به شیوههایی که در سال 1332 آنها را قادر ساخت به حکومت ملی پایان دهند.
از دیدگاه نویسنده اثر، همه جریانات سیاسی داخلی نیز میدانند که برای تقویت اقتدار کشور در برابر بیگانگان در این عرصه خطیر به چه بایدها و نبایدهایی میبایست پایبند باشند. آرزوی همه دلسوزان این مرز و بوم آن است که فرهنگ رقابت سیاسی در میان احزاب و گروهها به نوعی تقویت شود که کمترین آسیبی به مصالح ملی وارد نیاید. ملت ایران قبل از انتخابات، با وجود بازتر شدن فضای رقابت، نشان داد که از ظرفیت بالایی در این عرصه برخوردار است. نیروهای طرفدار هر یک از نامزدهای ریاست جمهوری در روزهای پرالتهاب تبلیغات انتخاباتی، در کمال نظم و انضباط تا پاسی از شب به بحثهای سیاسی پرداختند، اما هرگز شاهد قانونشکنی نبودیم، اما با مشخص شدن نتیجه انتخابات، فضای سیاسی جامعه برهم خورد. این موضوع، حاصل نقشآفرینی نامزدهایی بود که فرهنگ بالایی را از خود به نمایش نگذاشتند.
تهیه کنندگان این کتاب، امید آن دارند این اثر بتواند گامی هرچند ناچیز در جهت اعتلای فرهنگ سیاسی در ایران باشد.
کتاب حاضر، دربر دارنده سه نامه و پاسخ به آنها درباره انتخابات دهم است. «نقد و بررسی نامه هاشمیرفسنجانی به مقام معظم رهبری» عنوان بخش اول این نامههاست که حاوی متن نامه هاشمیرفسنجانی، پاسخ به نامه وی، جوابیه دفتر هاشمیرفسنجانی و توضیحات به جوابیه دفتر هاشمیرفسنجانی توسط عباس سلیمینمین است.
نامه گلایهآمیز و انتقادی جناب هاشمیرفسنجانی به رهبری انقلاب که به بهانه اظهارات دکتر احمدینژاد در مناظره تلویزیونی انتخاباتی به نگارش در آمد، از جنبههای مختلف قابل تأمل است. علیالقاعده اگر اشارات نامزد ریاست جمهوری به خانواده آقای هاشمی به نوعی سوء استفاده از فضای رقابتی فراهم آمده برای انتخابات تلقی شده بود، میبایست مخاطب نامه، فرد به خطا رفته باشد، نه شخصیتی که بستری برای شفافیت بیشتر فضای سیاسی فراهم کرده تا مردم با آگاهی در اداره امور جامعه مشارکت جویند.
بر اساس مطالب کتاب، این نامه تاریخی، ساعت دو بعداز ظهر 19 خردادماه 88، تحویل دفتر رهبری میشود و سه ساعت بعد در اختیار رسانهها قرار میگیرد. دفتر مطالعات و تدوین تاریخ ایران، متن کامل نامه را از روزنامه جمهوری اسلامی نقل میکند تا هیچگونه شائبهای در مورد مفاد آن پیش نیاید و همچنین اظهار امیدواری میکند تعمق در آنچه به صورت دو سویه از نظر خوانندگان میگذرد، شناخت لازم را فراهم آورد.
روزنامه جمهوری اسلامی در مقدمهای بر نامه هاشمیرفسنجانی مینویسد: «از آنجا که طی روزهای اخیر موج اعتراضهای مردمی از اقصی نقاط کشور برای علت عدم پاسخ به این دروغسازیها افزایش یافته و به خاطر این که موجسواران بیش از این با احساسات پاک و صادقانه مردم بازی نکنند؛ آیتالله هاشمیرفسنجانی تصمیم گرفتهاند پاسخ به اتهامات رئیس جمهور را به مقام معظم رهبری و از طریق معظمله به مردم شریف ایران بدهند تا حداقل تاریخ انقلاب اسلامی در آیندههای دور این تجربه تاریخی را در اختیار نسلهای متمادی ایران عزیز قرار دهد که نگذارند پدیده زشت دروغ، افترا و تهمت در این کشور نهادینه شود.»
به دنبال آن، متن نامه فوق از سوی اداره کل روابط عمومی مجمع تشخیص مصلحت نظام، عینا درج میشود.
«نقد و بررسی نامه میرحسین موسوی به شورای نگهبان(در مورخه 30 خرداد 88)» عنوان بخش دوم این کتاب است که متن نامه میرحسین موسوی به انضمام نقد و بررسی آن با عنوان «چند کلام با میرحسین موسوی» توسط مسعود رضایی تنظیم و به چاپ رسیده است.
سومین بخش این مجموعه «نقد و بررسی سخنرانی محسن کدیور» نام دارد که در بر دارنده «متن سخنرانی محسن کدیور» است که در مورخه هفتم تیرماه 88 در تورنتوی کانادا ایراد شده و توسط مسعود رضایی، سخنرانی وی با عنوان «چند کلام با محسن کدیور» نقد و بررسی شده است.
چاپ سوم کتاب «ورای نمودها و نمادها» در شمارگان 8000 نسخه، 136 صفحه و بهای 20000 ریال راهی بازار نشر شد.