کمری: ضرورت تاسیس سامانه ملی مطالعات و اسناد جنگ

مسوول واحد پژوهش دفتر ادبیات و هنر مقاومت حوزه هنری در نشست "مفهوم سند جنگ و گونه‌های آن" گفت: حد مطلوب توسعه یافتگی، برآمدن از احساسات و رسیدن به سطح تشخیص است و این تفکر نیز به تاسیس سامانه مرکزیِ ملی مطالعات و اسناد جنگ منجر خواهد شد.

به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، نخستین نشست تخصصی بررسی مدارک دوران دفاع‌مقدس با عنوان "مفهوم سند جنگ و گونه‌های آن"، صبح دیروز ( 22 آذر 88) با حضور محققان و مسوولان حوزه اسناد دفاع‌مقدس، در سالن شهید جم ساختمان شماره 2 وزارت جهاد کشاورزی و به همت پژوهشگاه علوم و معارف دفاع‌مقدس برگزار شد.

سرهنگ کاظم فرامرزی، مدیر مرکز ملی اسناد و کتابخانه دفاع مقدس، در آغاز این نشست اظهار داشت: سرمایه قابل توجهی برای رسیدن به دستاوردهای 8 سال دفاع‌مقدس صرف شده که ارزیابی آن‌ها با نگاه سندی از اهمیت خاصی برخوردار است. متاسفانه تاکنون اقدام چشمگیری در زمینه جمع‌آوری دقیق مدارک دوران دفاع‌مقدس صورت نگرفته، اما افراد درگیر با موضوع اسناد جنگ تحمیلی کم نیستند و این امر، دلگرم‌کننده است.

وی بر لزوم تسهیل و تسریع در حل مسایل مربوط به اسناد دفاع‌مقدس تاکید و خاطرنشان کرد: جوامع سندی، نیازمند یک اتاق فکر و نگاه شناختی به مدارک جنگ‌اند.

مدیر مرکز ملی اسناد و کتابخانه دفاع مقدس در پایان گفت: سلسله همایش‌های تخصصی مرتبط با اسناد جنگ، با نگاهی منتقدانه به گذشته برپا می‌شوند و نشست اصلی نیز،‌ اردیبهشت سال آینده برگزار خواهد شد.

سپس علیرضا کمری، مسوول واحد پژوهش دفتر ادبیات و هنر مقاومت حوزه هنری به طرح مساله درباره مفهوم سند جنگ پرداخت و افزود: بحث درباره سند، سند پژوهی و اقدام به شناخت آن، نشانه تحول فکری و عزم در ایجاد شناخت است. در همه دوره‌های شکوفایی مطالعاتی و علمی، پیدایش مجموعه‌های علمی چون؛ دایرة‌المعارف‌ها، مجموعه‌های اسنادی و فهرست‌ها، نشانگر ورود به این مقطع زمانی است.

وی ادامه داد: پیدا شدن این احساس اولیه، مبارک است. اما اگر تنها به نوعی دل‌بستگی عاطفی ‌اکتفا و در همان حد بماند، ممکن است باعث سوءفهم شود و شان مساله را از حد معمول، کاهش دهد. پس باید به بحث‌‌های کارشناسانه نظری در ابعاد علمی و روشی آن توجه کنیم.

این پژوهشگر خاطرنشان کرد: این مقوله باید برای مجریان و مسوولان، باور و وجدان شود تا در مرحله عمل، دچار مشکلات موجود نشوند. متاسفانه میان نهادهای موجود اسنادی و مطالعاتی جنگ، ‌هیچ ارتباط معناداری وجود ندارد و یک رابطه پویا و پیوسته‌ با کارشناسان و صاحب نظران شکل نگرفته است. به عبارت دیگر، یک سیر معنادار پیوسته و مستمر، در فعالیت‌های مربوط به مطالعات اسنادی در این مراکز وجود ندارد.

کمری، در ادامه یادآورشد: ستاد تبلیغات جنگ، از سال 1363 فعالیت‌های اسنادی خود را آغاز کرد، اما نمی‌دانیم که در این 25 سال چه اقداماتی در این زمینه صورت گرفته، چه اسنادی اضافه و پیراسته شده است.این انقطاع‌ و گسست‌های پیاپی، باعث ایجاد دشواری‌های فراوانی شده است.

وی نقش مدیران و مسوولان را به عنوان نقطه واصل مواد خام و صاحبان نظر، بسیار تعیین کننده دانست و گفت: حد مطلوب توسعه یافتگی، برآمدن از احساسات و رسیدن به سطح تشخیص است و این تفکر نیز به تاسیس سامانه مرکزی ملی مطالعات و اسناد جنگ منجر خواهد شد. با راه‌اندازی چنین سامانه‌ای، نیازمند آموزش و تربیت نیرو خواهیم شد.

نویسنده و تدوین کننده کتاب "تاریخ‌نگری و تاریخ‌نگاری جنگ ایران و عراق"، یادآور شد: برخی از نهادهای مسوول حوزه دفاع‌مقدس، مشغول کارهایی اند که باید به مراکز دیگر واگذار کنند. آن‌ها باید به کارهای بنیادی و اساسی که مهم‌ترین آن‌ها تاسیس پایانه و سامانه است، ‌توجه و تمرکز کنند. چون تحقق نیمی از این طرح، نیازمند تمام قدرت و توان آن‌هاست.

علیرضا کمری با ارایه این پرسش ها که "شناخت اسناد و مدارک و شواهد جنگ، چه ضرورت و اهمیتی دارد؟" و "چگونه می‌توان به شناخت اهمیت و ضرورت اسناد و مدارک جنگ، دست پیدا کرد؟" گفت: این سوالات، مقدمه‌ای برای برآمدن از تلقی احساسی نسبت به موضوعات اسنادی و مدارک جنگ‌اند. پس چرایی و چگونگی شناخت این مدارک، بنای مطالعات اسنادی و اولین گام در راه شناخت درست و فرار رفتن از حد احساسات است.

مسوول واحد پژوهش دفتر ادبیات و هنر مقاومت حوزه هنری، در پاسخ به سوال اول گفت: جنگ ایران و عراق، ‌پدیده‌ای است که تمام هستی تاریخی، فرهنگی، سیاسی، اقتصادی و هویتی این سرزمین را تحت تاثیر قرار داده و احیا،‌ اعاده و بازخوانی کرده است. من جنگ ایران و عراق را یک حادثه تمام شده زودگذر نمی‌دانم. خصوصا" اگر آن را با پدیده انقلاب اسلامی، همراه بدانیم. به همین دلیل این مقطع، یک سرفصل مهم در مطالعات تاریخی ایران است.