کتاب «خانواده در قرآن» (ویرایش دوم) نوشته آیتالله دکتر احمد بهشتی از سوی موسسه بوستان کتاب به چاپ یازدهم رسید.
به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، اثر حاضر که کتاب برگزیده جشنواره کتاب خانواده درسال 1386 است، برای تبیین ابعاد مختلف خانواده از نظرگاه قرآن به نگارش درآمده و مباحثی نظیر تشکیل و تثبیت خانواده، مساله مهریه، اختلافات خانوادگی، ازدواج موقت و مشکل بیوگی را مطالعه و بررسی میکند.
یکی از موضوعات بسیار مهم در قرآن مجید، خانواده است. در حقیقت خانواده، خشت بنای اجتماع است و اگر خانوادهها سالم و متعالی و استوار باشند، میتوان به داشتن جامعهای سالم و متعالی و استوار، امیدوار بود؛ همچنان که اگر خشت یا آجر سالم و محکم داشته باشیم، میتوانیم امیدوار باشیم که ساختمانی محکم و مستحکم بهوجود آوریم.
خانواده در ساختمان جامعه همچون «اتم» در ساختمان اجسام طبیعی است، در ساختمان «اتم» دو جزء اصلی به نام «الکترون» و «پروتون» وجود دارند و این دو جزء، در جذب و انجذاب یکدیگر قرار دارند با این تفاوت که «پروتون» هسته مرکزی است و «الکترون»، ضمن تکاپوی شبانهروزی، همواره بر گرد مرکز خود میچرخد و از حوزه جاذبه محور مرکزی خود خارج نمیشود و فاصله نمیگیرد و اگر به نیروی شکننده اتم که نیروی قهری و غیر طبیعی است، این دو جزء مکمل، از حوزه جذب و انجذاب یکدیگر خارج شوند، نیروی مهارشده عظیمی رها میشود که میتواند ویرانیهایی نیز بهبار آورد!
زن و مرد، دو جز مکمل یکدیگر و سازنده «اتم خانواده»اند. مرد «الکترونوار» بر محور وجود زن -که در حکم پروتون است- میچرخد و نباید از حوزه جذب و انجذاب همسر خویش خارج شود و زن نیز باید جاذبه وجودی خود را در کشش شوهر تقویت کند تا این «اتم» متلاشی نشود که اگر متلاشی شود و پیوند خانواده -به وسیله طلاق!- از هم بگسلد، نیرویی رها میشود که میتواند «عرش عظیم» الهی را به لرزه درآورد!
در این کتاب، نگارنده با الهام از قرآن مجید و استفاده از رهنمودهای پیشوایان دینی، خانواده را با چنین نگرشی مطالعه میکند و آن عظمت و قداستی که شایسته و در خور آن است، کشف کرده و امیدوار است از این رهگذر، گامی در راه استحکام خانواده برداشته باشد.
در بخشی از مقدمه چاپ دوم این اثر، در مورد مسائل و مشکلاتی که خانوادههای امروزی دچار آن شدهاند، آمده است: «مشکل امروز این است که زن و مرد را به جای این که در نظام خانواده، همکار و همفکر و متعاون قرار دهند، رقیب یکدیگر کردهاند. کجا و کی در نظام آفرینش میان زن و مرد برای جذب شدن در بازار کار رقابت بوده است؟ اینها را برای رقابت نیافریدهاند، بلکه برای سکون و آرامش یکدیگر آفریدهاند. هنگامی اینها میتوانند وسیله سکون و آرامش یکدیگر باشند که یکی از آنها مسوولیت بیرون خانه و دیگری مسوولیت درون خانه را بر عهده گیرد. در روایتی از امام باقر(ع) چنین میخوانیم: "تقاضی علی و فاطمه الی رسولالله فیالخدمة، فقضی علی فاطمة بخدمة مادونالباب، و قضی علی علی بما خلفه. قال: فقالت فاطمة: فلا یعلم ما داخلنی منالسرور الا الله باکفائی رسولالله تحمل رقابالرجال؛ علی و فاطمه در مورد خدمات خانواده از پیامبر اکرم تقاضای راهنمایی کردند. او بر فاطمه خدمت درون خانه و بر علی خدمت بیرون خانه را مقرر داشت. امام باقر فرمود: فاطمه چنین گفت: تنها خدا میداند که بازداشتن من از وظایف مردان چقدر مرا خوشحال کرد".»
نتیجه همین رهنمود است که امام صادق(ع) فرمود: «کان امیرالمومنین(ع) یحتطب و یستقی ویکنس، و کانت فاطمة(س) تطحن و تعجن و تخبز؛ امیرالمومنین(ع) هیزمکشی میکرد وآب میآورد و جارو میکرد و فاطمه(س) آرد میکرد و خمیر میکرد و نان میپخت.
این تقسیم کار به مذاق بزرگترین زوج متکامل عالم، که پس از زفاف و آغاز زندگی نوین، از پیشوای بزرگ اسلام تقاضای تقسیم کار میکنند، بسیار گواراست. فاطمه(س)، از آن پس، با آرامش خاطر در پناه تلاشهای اقتصادی و معیشتی همسر بزرگوار و مهربانی چون علی(ع) به خانهداری و تربیت اولاد پرداخت و به عنوان الگویی تام و کامل، برای زن مسلمان تا ابد، خط سیر زندگی را ترسیم نمود و صد البته که آن جا که احساس وظیفه و مسوولیت کرد، در برابر حاکمان زمان به امر به معروف و نهی از منکر پرداخت و اشکالات و انحرافات را بازگو کرد و در این جا نیز عنوان بازوی توانای امامت و ولایت، وظایف و مسوولیتهای خود را انجام داد تا زنان خانهدار بدانند که خانهداری مانع شرکت در سرنوشت سیاسی جامعه و تلاش و مبارزه در راه برانداختن کژیها و انحرافات نیست، و چه بسا زن با تضمین اقتصادی و وجود پناهگاهی چون شوهر، بهتر میتواند برای جامعه و فرزندانش مظهری از مظاهر مبارزه و امر به معروف و تقویت سنگر جهاد باشد.»
اسلام از اینگونه الگوها بهویژه در خاندان پیامبر اکرم(ص) و در میان اهلبیت عصمت و طهارت(ع) کم ندارد. در نهضت کربلا، خواهران و دختران و برخی از همسران امام حسین(ع) -بهویژه زینب و رباب و سکینه- حضور جدی و نقش بسیار حساسی بر عهده داشتند و اصولا باید حافظان کیان تشیع را بعد از پیامبر(ص)، نیمی از زنان و نیمی از مردان بشناسیم. در کنار علی(ع) زهرا(س) و در کنار عمار و ابوذر و سلمان نیز همسران آنهایند و در حالی که پدر و مادر عمار در سالهای اول بعثت به دست مشرکان کشته شدهاند. از آن پس نیز زنانی از اهلبیت و شیعیان، عهدهدار پاسداری از مذهب تشیع بودند و در این راه از هیچگونه فداکاری اغماض نکردند.
نویسنده کتاب در بخش دیگری از مقدمه آن، به نقش زن و جهاد او اشاره میکند و مینویسد: «در نظام خانوادگی اسلام، جهاد زن، حسن تبعل و شوهرداری نیکوست. امام کاظم(ع) فرموده است: "جهادالمراة حسنالتبعل". زنی که با حسن تبعل، سنگر خانواده را تقویت کند و مرکز و محوری باشد که شوهر و اولاد از هر سو بدو روی آورند و خود در به در بدین سو و آن سو برای تامین معاش نچرخد، نه تنها خود کامیاب و سعادتمند است که با حسن تبعل، همسر و فرزندان را هم کامیاب میکند. اسماء بنت یزید به نمایندگی از زنان به محضر پیامبر اکرم(ص) شرفیاب میشود و سوال میکند: آیا زنانی که به کار و تلاش در محیط خانواده میپردازند با مردانی که در راه خدا جهاد میکنند و در بیرون خانه به تشییع جنازهها و عیادت بیماران و جمعه و جماعت میپردازند، در اجر و ثواب شریکند یا نه؟ پیامبر اکرم(ص) برایش توضیح میدهد: اگر زنان وظایف همسری را به خوبی انجام دهند و در راه جلب خشنودی و موافقت شوهران بکوشند، با همه اینها برابری میکند.
از این گونه مطالبی که از پیشوایان معصوم دین، به یادگار مانده، استنباط میشود که زن نیز باید همانند مرد، اهل جهاد و مبارزه و تلاش باشد و از این حیث میان آنها، مشابهت و مماثلت است و با یکدیگر تفاوتی ندارند. تفاوت در نحوه و کیفیت جهاد است. سلاح جهاد مرد، شمشیر و نیزه و تفنگ است و سلاح جهاد زن، عواطف همسری و مادری و به کارگیری صحیح آنهاست. سرمایه مرد، نیروی کار و تولید مواد غذایی و صنعتی و خوراک فکری و روحی است و سرمایه زن، خیرات و برکات عاطفی است. او ماشین محرک نیروی کار است، نه نیروی کار. اگر او در محیط خانواده، آرامشبخش روح و روان همسر و فرزندان نباشد، نیروی کار و تلاش اقتصادی به رکود و خمودی کشیده میشود و این، همان فاجعهای است که در زیر سایه شوم "کنوانسیون"ها و شعارهای دروغین رفع تبعیض که هدفی جز افزایش نیروی متقاضی کار و استثمار و دادن پول کمتر در برابر کار بیشتر ندارند، به بار میآید.»
چاپ یازدهم کتاب «خانواده در قرآن» در شمارگان 5000 نسخه، 420 صفحه و بهای 60000 ریال از سوی موسسه بوستان کتاب راهی بازار نشر شد.