انتشار تمامی آثار ابن‌سینا

رییس موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران و دبیر علمی کنگره روز جهانی فلسفه 2010 در کشورمان، در تشریح دستاوردها و همچنین برنامه‌های این موسسه برای روز جهانی فلسفه، از انتشار تمامی آثار ابن‌سینا با رویکرد انتقادی و علمی خبر داد.

به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، غلامرضا اعوانی در نشست رسانه‌ای که دیروز (یکشنبه) در موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران برگزار شد، ابتدا به تشریح فعالیت‌ها و برنامه‌های آینده این موسسه پرداخت و گفت: این موسسه اکنون بیست و دو عضو هیأت علمی در شش گروه دارد و دو رشته فلسفه هنر دینی و فلسفه اخلاق نیز در این موسسه در حال راه‌اندازی‌ و چهل طرح در شش گروه نیز در حال اجرایند. این موسسه ریاست علمی کنگره بین‌المللی مولانا را نیز برعهده داشت و در این باره 148 مقاله را به اندیشمندان سفارش داد.

وی به تحصیل دانشجویان دوره دکترای در موسسه در رشته‌های مختلف اشاره کرد و گفت: دوازده دانشجو در فلسفه غرب، سه دانشجو در فلسفه اسلامی، هفت دانشجو در مطالعات علم و همچنین چهار دانشجوی خارجی که از دانشگاه‌های معتبر جهان به موسسه آمده‌اند، در دوره دکتری مشغول به تحصیل‌اند. این موسسه همچنین کارگاه‌های آموزشی نظیر آموزش رساله‌نویسی و کلاس‌های آزاد آموزش فلسفه را با حدود دویست و پنجاه دانشجو برگزار می‌کند.
اعوانی به انتشار مجله «جاودان خرد» به عنوان یکی دیگر از فعالیت‌های موسسه اشاره کرد و گفت: مجله بین‌المللی «مولاناپژوهی» و «فلسفه اسلامی» نیز در آینده‌ای نزدیک از سوی موسسه منتشر می‌شوند. ترجمه متون فلسفه اسلامی به انگلیسی، ترجمه بخشی از الهیات شفایی، دانشنامه علایی و شواهد ربوبیه ملاصدرا به انگلیسی نیز بخش دیگری از فعالیت‌های موسسه‌اند.

رییس موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران به یکی از طرح‌های مهم این موسسه، که احیای آثار ابن‌سینا با رویکردی انتقادی و علمی را شامل می‌شود، اشاره کرد و گفت: کیفیت تصحیح این آثار در سطح عالی علمی است. متأسفانه هنوز سی ‌و پنج تا چهل درصد از آثار ابن‌سینا به صورت نسخه خطی باقی مانده‌اند که تاکنون تصحیح و منتشر نشده‌اند و این مایه تأسف تمامی کشورهای اسلامی است. در اجرای این طرح، بیش از چهار سال به گردآوری نسخ خطی آثار این اندیشمند گذشت. تمامی آثار ابن‌سینا در سه بخش منتشر می‌شوند؛ بخش نخست به آثاری اختصاص دارند که تاکنون منتشر نشده‌اند که تعدادی از آنها آماده انتشارند و مراحل چاپ را می‌گذرانند.

وی بخش دوم این مجموعه را کتاب‌های متوسط ابن‌سینا برشمرد که پیش از این نیز منتشر شده‌اند. بخش سوم این مجموعه نیز به آثار مهم ابن‌سینا نظیر «شفا» اختصاص دارد. تصحیح این آثار با تحقیق همراهند و در سطح علمی جهانی ارایه می‌شوند.

اعوانی به تهیه کتابشناسی جامع فلسفه در ایران در هجده جلد از سوی این موسسه اشاره کرد و گفت: این مجموعه منتشر نشده و برای استفاده محققان گردآوری شده است. همچنین وزارت علوم و تحقیقات و فناوری مجوز تأسیس مرکز مولاناپژوهی را نیز برای موسسه صادر کرده است که شامل بخش‌هایی نظیر عرفان، فلسفه و هنر خواهد بود.

وی در تشریح برنامه‌های موسسه حکمت و فلسفه ایران برای بزرگداشت روز جهانی فلسفه در سال 2010 در ایران، ابتدا به ذکر تاریخچه‌ای از آن پرداخت و گفت: سازمان جهانی یونسکو در سال 2002 میلادی، یکی از روزهای هفته سوم ماه نوامبر را به روز فلسفه اختصاص داد که در آن روز یک کشور به صورت بین‌الملی برگزار کننده آن می‌شود. کشورهای تابع یونسکو که بیش از صد کشور را شامل می‌شوند نیز ملزم به بررسی موضوع انتخابی توسط کشور منتخب یونسکو هستند.

دبیر علمی کنگره روز جهانی فلسفه در ایران، ادامه داد: روز جهانی فلسفه به مدت سه سال در مقر یونسکو در پاریس و سال‌های بعدی در مراکش، ترکیه، ایتالیا و روسیه برگزار شد. برای درخواست برگزاری این بزرگداشت در ایران، به عنوان رییس موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه کشورمان نامه‌ای از طریق نماینده ایران در یونسکو به ریاست فرهنگی این سازمان نوشتم و در آن به تفصیل جایگاه ایران در فلسفه جهانی و اسلامی را قبل و پس از اسلام شرح دادم. این نامه گویای مکاتب فلسفی ایران بود که تاکنون نیز ادامه دارند. رییس بخش فرهنگی یونسکو پس از دریافت و بررسی این نامه، با درخواست ایران برای برگزاری روز جهانی فلسفه در ایران موافقت کرد.

وی افزود: سپس موضوع «نظر و عمل» با توجه به چالش‌های جهان امروز نیز با هم‌فکری استادان فلسفه برای این روز انتخاب و به یونسکو ابلاغ و 10 محور برای آن تعیین شد. وی برای برگزاری هرچه بهتر این مراسم در ایران ابراز امیدواری کرد و گفت که به دلیل جایگاه ویژه ایران در فلسفه، این انتظار از کشورمان وجود دارد که مراسم روز جهانی فلسفه به بهترین شکل برگزار شود. برای اثبات قدرت ایران در برگزاری چنین کنگره‌ای، دو پیش همایش در نظر گرفتیم که یکی از آنها با عنوان فلسفه اسلامی و چالش‌های جهان امروز برگزار شد، اما متأسفانه امکان برگزاری همایش دوم با عنوان «فلسفه در آسیا» به دلیل کمبود بودجه محقق نشد.

وی در پاسخ به سوال یکی از خبرنگاران مبنی بر چرایی عدم وجود حالت انتقادی در فلسفه امروز ایران، گفت: فلسفه امروز ایران انتقادی است و اساسا اگر انتقاد وجود نداشته باشد، فلسفه شکل نمی‌گیرد، اما باید در نظر داشت که فلسفه امری فراجناحی و در جست‌وجوی حقیقت است. در مناظره‌های فلسفی دیالوگ حاکم است، نه مشاجره. فلسفه یک دانش است و برای ظهور این دانش در ایران نیازمند افزایش سواد فلسفی هستیم. موسسه حکمت و پژوهش نیز برای تحقق این امر اقدام به برگزاری کلاس‌های آزاد فلسفه کرده است که اکنون دویست و پنجاه دانشجو دارد.

اعوانی به یکی دیگر از فعالیت‌های موسسه حکمت و پژوهش اشاره کرد و گفت: در این طرح تمامی پایان‌نامه‌های قبل و پس از انقلاب در رشته فلسفه گردآوری و تحلیل می‌شوند. این طرح گویای جزییات فلسفه در ایران در سی سال پس از انقلاب است و بیش از چهار سال است که ادامه دارد.

وی در پایان سخنانش به عدم شناخت صحیح فلسفه غرب از سوی ایرانیان معاصر اشاره کرد و گفت: در گذشته فلسفه غرب که فلسفه یونان را شامل می‌شد، به‌خوبی از سوی فلاسفه ایران شناسایی می‌شد و زمینه‌ای را برای شکل‌گیری مکاتب فلسفی در ایران فراهم می‌آورد، اما متأسفانه اکنون تنها با ترجمه آثار دست چندم فلسفه غرب به فارسی روبه‌روییم. بسیاری از آثار مهم فیلسوفان غربی نظیر کانت، دکارت و هگل و حتی ارسطو هنوز به فارسی ترجمه نشده‌اند. باید گنجینه اندیشه غرب را دریافت و به نقد کشید.