تجدیدچاپ «دورهها و پیشگامان بیداری اسلامی»

امت اسلامی در قرون گذشته دچار وقفه‏های ممتد بوده و از قافله پیشرفت عقب مانده است. در این قرون جنبش‏های بیداری اسلامی در مناطق و جای جای عالم اسلامی پدید آمد اما هر یک دچار کاستی هایی بودند و نتوانستند به اهداف خود دست پیدا کنند. سرانجام، بیداری اسلامی بر نظریه های متفاوتی که در جوامع اسلامی شایع بود غلبه یافت و امت اسلامی را به باور کردن خویش، رهایی و تحقق آرمان ها امیدوار و نزدیک کرد. تحولات تکان دهنده‏ای که جهان اسلام در قرون اخیر شاهد آنها بوده به بروز اعتماد به نفس و دفاع قاطع مسلمین از هستی خویش منجر شده است. بیداری اسلامی و خیزش نوین این امت، همچون موجودی زنده و پویا به بالندگی خود ادامه داده و همچنان مراحل و دورانهای رشد و تکامل خود را سپری می کند.
استاد اراکی، استاد سطوح عالی حوزه و رئیس سابق مرکز اسلامی انگلیس، این مراحل را در کتاب حاضر بررسی و نقاط عطف این تحول بنیادین را تحلیل کرده است. مؤلف، برای خیزش معاصر جهانی اسلامی سه مرحله عمده قایل است: نخستین مرحله این خیزش که از آن با تعبیر «مرحله بیداری» یاد شده است به همت و کوشش‏های سید جمال‏الدین اسدآبادی (معروف به افغانی) و فعالیت‏های آگاهی‏بخش و بیدارگرانه وی آغاز شده است.
مرحله دوم، یعنی فرآیند پایه‏گذاری اصول فکری و شیوه تفکر و روش‏های شناخت بر اساس اصالت اسلامی و اصولگرایی مکتبی، سازندگی فکری امت نام گرفته و نویسنده کتاب، آیت‏الله شهید سید محمدباقر صدر(ره) را به عنوان جلودار این مرحله، معرفی کرده است؛ در عین حال که از تلاش های موثر و اصولی که در نقاط مختلف جهان اسلام به دست علمای اسلام تحقق پیدا کرده، قدرشناسی کرده است. پس از آن، مرحله سوم فرا می رسد که مرحله انقلاب و تشکیل دولت اسلامی و ارتقای امت به مرحله ی اقدام عملی در تمامی رویارویی هاست. از نظر مؤلف، جلوداری این مرحله با امام خمینی(ره)، بنیانگذار جمهوری اسلامی در دوران معاصر بوده است.
در دو مرحله آخر، مؤلف جزییات دقیق و نکات ظریفی را مطرح ساخته که از معاصر بودن وی با این دو رهبر بزرگ و شاگردی در محضر آنان و تماس نزدیک با ایشان، نشأت گرفته است. بدون شک، پژوهش متضمن اسناد و اطلاعاتی است که تنها جستجویی همه جانبه، امکان گرد آمدن آنها را فراهم می کند.
این پژوهش منحصر به فرد و نو که تصویر دقیقی از خیزش اسلامی در اذهان مخاطبان فراهم می‏کند، در سه بخش «آغاز بیداری اسلامی»، «مرحله سازندگی فکری» و «انقلاب و تأسیس حکومت» تدوین و نگارش شده است که زندگی و برنامه های انقلابی و دستاوردهای سید جمال الدین اسدآبادی، زندگی و اندیشه و دستاوردهای علامه شهید صدر(ره)، زندگی و اندیشه امام خمینی(ره)، قیام پانزده خرداد، پیروزی انقلاب اسلامی و برنامه ها و دستاوردهای امام خمینی(ره) برخی از مهمترین عناوین بخش های مختلف این کتاب تاریخی ـ تحلیلی هستند.
 گفتنی است کتاب «دوره‏ها و پیشگامان بیداری اسلامی» نخستین بار از سوی موسسه فرهنگی و انتشاراتی فراکتاب در سال 1379 و در 227 صفحه منتشر شد و در آینده‏ای نزدیک، با صفحه‏آرایی و ناشری جدید تجدید چاپ می شود.
استاد، محسن اراکى در سال ۱۳۳۴ش در خانواده علم و فضیلت در نجف اشرف چشم به جهان گشود که در سال ۱۳۷۳ش به دستور مقام ‏معظّم‏ رهبری جهت تأسیس مرکز بزرگ اسلامی انگلیس و راه‏‏اندازی نمایندگی مقام‏ معظّم‏ رهبری در انگلیس به این کشور اعزام گردید. در مدت تصدّی این مسئولیت، ضمن ایجاد تحرک بی‏سابقه‏ای در فعّالیت‏های اسلامی انگلیس و اروپا، به تأسیس ده‏ها مؤسسه فرهنگی و دینی در انگلستان پرداخت. تأسیس مرکز بزرگ اسلامی انگلیس در لندن، مرکز بزرگ اسلامی Sakina Trust، مساجد امام حسین(ع) و کرولی لندن، راه‏اندازی مراکز اسلامی در منچستر، بیرمنگهام، نیوکاسل، کاردیف و گلاسکو، مجتمع آموزشی و فرهنگی ایرانیان در لندن و... بخشی از فعّالیت‏های بنیادین ایشان در مدّت مأموریت در انگلستان بود. سرانجام در سال ۱۳۸۴ش پس از ۱۰سال فعّالیت به وطن بازگشت و فعّالیت‏های گذشتة علمی و فرهنگی خود را در داخل کشور ادامه داد و با حکم مقام‏ معظّم ‏رهبری به عضویت شورای ‏عالی مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی و نیز شورای ‏مرکزی مجمع جهانی اهل بیت(ع) منصوب شد. آیت‏الله اراکی هم‏اکنون در کنار فعّالیت در شورای‏عالی مجمع جهانی اهل بیت(ع) و مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی و ریاست مجمع اندیشه اسلامی قم، به تدریس دروس خارج فقه و اصول و تفسیر در حوزه علمیه قم اشتغال دارد.
«نقد ایدئولوژى سازمان مجاهدین خلق»، «مبانى جهان‏بینى اسلامى»، «نگاهى به رسالت و امامت»، «درآمدى بر عرفان اسلامى»، «کاوشهایى در مبانى نظرى حکومت دینى» و «فلسفه آزادى» از جمله آثار فارسی منتشر شده این استاد برجسته حوزه هستند.