کچوئیان: مدرنیته تمام عالم به جز جهان اسلام را در برگرفته است

عضو شورای انقلاب فرهنگی با بیان اینکه مدرنیته اساس و بنیان بشر را به ورطه نابودی سوق داده است، اتکاء به سنت‌ها توسط جهان اسلام را عامل تأثیر نپذیرفتن از مدرنیته دانست.

به گزارش خبرنگار آئین و اندیشه فارس، برنامه راز در شامگاه دوم شهریور با موضوع مسئله تجدد با حضور حسین کچوئیان عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی و مهدی نصیری نویسنده کتاب اسلام و تجدد برگزار شد.

حسین کچوئیان با بیان اینکه تجدد و مدرنیته اساس و بنیان بشر را به ورطه نابودی سوق داده است اظهار داشت: عدم توجه به مدرنیته و درک این مقوله ممکن است منجر به تلاشی شود که از این مسیر بیرون آید. مدرنیته مسیر هلاکت است و یک آشفتگی به تمام معنا دارد و سبب شده است که انسان ها بی‌سواد شوند و لذا از این جهت تجدد مهم است که بتوانیم سرنوشت خود و تاریخی بشریت را جدا کنیم.

مهدی نصیری با اشاره به اینکه جامعه و کل دنیا فاقد نشاط فکری است، ابراز داشت: تجدد و مدرنیته فرجام مبانی فکری و فلسفی است که در پرتو آن خدا را انکار کردند و به انسان موجودی که فقط به دنبال خوراک و شهوت است، نگاه کردند.

وی با بیان اینکه در جامعه دین اسلام و تشیع با وجود قرآن، اهل بیت،‌نهج‌البلاغه و صحیفه سجادیه که به همراه فکر و اندیشه است منجر به نشاط فکری می‌شود، افزود: قرآن یکی از وجوه اعجازش این است که همیشه تازگی دارد یعنی برای هر مقطعی از تاریخ و در هر شرایطی می‌توانیم پاسخ سؤالات را از قرآن بگیریم.

وی با اشاره به فرمایشات مقام معظم رهبری در خصوص کرسی‌های آزاداندیشی و نظریه‌پردازی را در راستای نشاط فکری دانست و اظهار داشت: در نشاط فکری جریان حق همیشه پیروز خواهد بود لذا با مدیریت صحیح می‌تواند با بحث‌های جدید این نشاط فکری را به جامعه تزریق کرد.

وی جدی‌ترین مباحث مقوله تجدد و مدرنیته را از 4 قرن پیش بیان داشت و ادامه داد: این مباحث فکری فلسفی در علوم جدید و مدرن خود را نشان داد سپس در ساختارهای مدرن بیرون آمد و اکنون همه تمدن‌ها و نظریه‌ها را در حاشیه خودش قرار داده است و در عالم هیچ چیز تقریبا از تأثیرات جریان تجدد و مدرنیته دور نمانده است.

نصیری مدرنیته را یک دین خواند و اذعان داشت: ما نقطه تقابل خود را به خوبی نشناخته‌ایم و با دیدن شاخ آن به جای عقل و روح این جریان از آن غافل بوده‌ایم و تحلیل عمیق از این مسئله نداریم و حدود صد سال است که با یک صورت مسئله مواجه هستیم که پیشرفت‌گری در غرب و عقب‌ماندگی در جهان اسلام بوده است و تمام تلاش را در این سالها گذاشته‌ایم که ما از غرب بهتریم و همه این پیشرفت‌های غرب از اسلام گرفته شده است!

کچوئیان با بیان اینکه آنچه در غرب اتفاق افتاده است یک تمدن دینی است، خاطر نشان کرد: وقتی در اومانیست بشر مقدس است هر کاری که می‌کند مقدس می‌شود. یک انسان در انتخابش مقدس است و برای همین پوچ‌گرایی را می‌پذیرد و این در صورتی است که این تفکرات جامعه را به هم می‌ریزد.

وی با اشاره به اینکه مسیحیان توانستند با تکیه بر اومانیسم، اسلام را که تا مرزهای فرانسه رفته بود را مهار کنند، افزود: مسیحیان توانستند تجدد و مدرنیته را به عنوان جریان طبیعی تاریخ مطرح کنند، لذا حقیقت غرب را به ما نگفتند که نمی‌شود تصور کنیم با غرب می‌توانید متدین شوید، این یک رشته خیال‌انگیز و توهم محض است، اگر این حقیقت گفته می‌شد، دیگر به همین راحتی میدان نمی‌دادیم که همه امروزی ما را عوض کنند و وارد جزئی‌ترین امور خانه و عمیق‌ترین روابط خانوادگی شوند.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی ارزش مدرن را حاصل تجددگرایی ارزشمندی انسان دانست و اظهار داشت: در غرب خانواده و همسایگی وجود ندارد و این اواخر هم ملیت رنگ باخته است، غرب تمام عالم را به جز جهان اسلام را در بر گرفته است چرا که جامعه مسلمین بر سنت‌های قدیمی خود پافشاری می‌کند.

نصیری با بیان اینکه مدرنیته مسیحیت را مغلوب و منطق فکری مسیحیان را در جهت خاص خود متحول کرد، ابراز داشت: عده‌ای معتقدند که مدرنیته مانند بچه‌های مزاحم هستند که وارد خانه می‌شوند تا شما را اذیت کنند، عده‌ای دیگر اعتقاد دارند که مدرنیته در پشت مرزها آمده است و آنجا سنگر گرفته تا به ما حمله کند و برخی با دید عمیق‌تر می‌گویند مدرنیته به داخل کشور آمده و یک جایی مثلا علوم انسانی را هدف قرار داده است.

وی مدرنیته را به مثابه جبهه هوایی مسموم در جامعه خواند که همه را متأثر از خود می‌کند و ادامه داد: اگر با منطق قرآنی و دینی به مسئله نگاه می‌کردیم این اتفاق نمی‌افتاد یکی از علل ریزش‌های سیاسی و عقیدتی در جامعه این است که صورت مسئله را نپذیرفته‌ایم، اینکه می‌گوییم غربی‌ها همه علوم را از ما گرفته‌اند و پیشرفت کرده‌اند خوشحال می‌شویم!

وی با اشاره به اینکه قطعا مدرنتیه در خلاء شکل نمی‌گیرد، این برداشت را که غرب به پیشرفت رسیده است را نکته انحرافی خواند و خاطر نشان کرد: در قبل از انقلاب کتابی به نام «مغز متفکر شیعه» نوشته شده که این کتاب با منطق مدرن و تأثیر‌پذیرفته از تجدد، امام صادق را مغز متفکر شیعه می‌خواند در حالی که علوم اهل بیت(ع) لدنی است و از مقوله مغز متفکر نبوده است.

وی افزود: در این کتاب امام صادق بنیانگذار مدرنیته و تجدد خوانده می‌شود. وی علوم را از پدرش امام باقر دریافت کرده و امام باقر نیز به علت رفت و آمدهای دانشمندان یونان به شهر مدینه به این علوم دست یافته است که ما در نهایت این علوم را از غربی‌ها گرفته‌ایم که در اصل اشتباه است! لذا در کتاب مغز متفکر شیعه اثبات تجدد و مدرنیته شده نه اثبات امام صادق(ع).

نصیری منطق فکری را در جلوگیری از مدرنیته مهم تلقی کرد و ابراز داشت: مدرنیته به دنبال غلبه بر عالم طبیعت بوده هنگام علوم طبیعی به گوش رسیده است که فرانسبیکن گفت: علم قدرت است و علم را برای قدرت و استیلای حقیقت می‌خواهیم و این نقطه مقابل فلسفه علم آموزی در نگاه دینی است. علم برای حتمیت و عبادت است لذا مدرنیته توازن و تعادل بین زندگی و حیات جهان اسلام را از بین برده است.

کچوئیان با اشاره به اینکه امت اسلام حد وسط را برای ادامه حیات خود برگزیدند، بیان داشت. مسیحیت وجوه باطنی، درون‌گرا و رهبانیت وجود داشته و یهودیت نیز یک مذهب دنیاگرا است که وجوه باطنی و عرفانی ندارد، مدرنیته در مسیحیت اتفاق افتاده چرا که جهان را رها کرده و ظرفیت اداره جهان را نداشت و توجهی به مسائل اقتصادی و مالی نداشت و در نتیجه به خروجی از باطنیت مسیحیت به سمت دنیا منجر به مدرنیته شد که در واقع حوادث پس از رنسانس تحت تأثیر یهودیت اتفاق افتاد.

همه آثار آقای مهدی نصیری و همچنین آثار دکتر کچویان در فروشگاه موسسه کتاب فردا و سایت پاتوق کتاب فردا موجود و قابل تهیه است:
• تطورات گفتمان های هویتی ایران: ایرانی در کشاکش با تجدد و ما بعد تجدد
• نظریه های جهانی شدن و دین (مطالعه ای انتقادی)
• نظریه های جهانی شدن: پیامد چالش های فرهنگ و دین
• پایان ایدئولوژی
• «تجددشناسی و غرب‌شناسی،‌حقیقت‌های متضاد»