علی اکبر کلانتری

آیت الله دکتر علی اکبر کلانتری در سال 1341 هجری شمسی در شهرستان ارسنجان فارس در خانواده ای کشاورز و زحمتکش دیده به جهان گشود. تحصیلات ابتدایی، راهنمایی و متوسطه خویش را در شهرستان مذکور به پایان رساند. وی از همان دوران کودکی و نوجوانی علاقه ی زیادی به مطالعه و نوشتن داشت به نحوی که نخستین مقاله اش را در سن هفده سالگی، آنگاه که دانش آموز دبیرستان بود با عنوان «من تاریخ هستم» نگاشته و در مجله ی عروة الوثقی که آن زمان از سوی حزب جمهوری اسلامی منتشر می شد به چاپ رساند.

ورود به حوزه علمیه
اشتیاق زیاد به شناخت دین و فراگیری علوم اسلامی، موجب شد وی پس از اتمام دوره دبیرستان، علیرغم عدم تمایل و حتی مخالفت برخی از اعضای خانواده، راهی حوزه علمیه شود. او در سال 1359 هجری شمسی، دروس حوزوی را در مدرسه علمیه آقاباباخان شیراز شروع کرد و به مدت پنج سال، دروس مقدمات و مقداری از دروس سطح را از محضر استاد حاج شیخ علی موحد و برخی دیگر از اساتید شیراز فراگرفت.

هجرت به قم
وجود شرائط بهتر علمی سبب شد وی راهی حوزه علمیه قم شود و به مدت چهارده سال (از سال 1364 تا 1378) از محضر اساتید گرانقدر این حوزه کسب فیض نماید.

اساتید ایشان در قم
از حضرات آیات مرحوم شیخ مصطفی اعتمادی، مرحوم شیخ احمد پایانی و مرحوم ستوده می توان به عنوان اساتید وی در دوره سطح یاد کرد. اساتید درس خارج وی نیز عبارت بودند از حضرات آیات شیخ جعفر سبحانی، وحید خراسانی و مرحوم آیت الله شیخ محمد فاضل لنکرانی. بخشی از فلسفه اسلامی را از محضر حضرات آیات ممدوحی و فیاضی فرا گرفت و به مدت دو سال نیز در درس تفسیر حضرت آیت الله جوادی آملی شرکت نمود.

پیشینه تحصیلی

الف – تحصیلات حوزوی
نامبرده پس از پشت سر نهادن دوره مقدمات و سطح، به مدت ده سال نیز در دروس خارج فقه و اصول، حضور فعال داشت که سرانجام با انجام تحقیقات متعدد در موضوعات فقهی و اصولی، موفق به دریافت اجازه ی اجتهاد از حضرات آیات شیخ جعفر سبحانی، سید محمد باقر شیرازی و مرحوم شیخ اسماعیل مازندرانی شد.

ب - تحصیلات دانشگاهی
وی پس از اتمام دروس سطح و در کنار دروس خارج، تحصیلات دانشگاهی را نیز در رشته الهیات و معارف اسلامی در دانشگاه قم شروع کرد و پس از اتمام دوره فوق لیسانس، در امتحان ورودی دکتری شرکت کرد و با رتبه ی اول در گرایش علوم قرآن و حدیث پذیرفته شد و سرانجام در سال 1381 در این مقطع فارغ التحصیل گشت.

بازگشت به شیراز
با نیل به درجه اجتهاد و پایان تحصیلات دکتری، وی برای ادامه فعالیت های پژوهشی، تحقیقاتی و فرهنگی و نیز تدریس و تربیت طلاب و دانشجویان به شیراز بازگشت.

پیشینه آموزشی
1- تدریس در مدرسه علمیه آقاباباخان / 1377 – ادامه دارد
2- تدریس در حوزه علمیه مرکزی شیراز / 1385 – 1390
3- تدریس در دانشگاه شیراز / 1377 – ادامه دارد
4- تدریس در مجتمع علوم قرآنی شیراز / 1380 – 1381
5- تدریس در مدرسه علمیه شهیدین قم / 1376 – 1377
6- تدریس در واحد آموزش دفتر تبلیغات اسلامی قم / 1375 – 1376
7- تدریس در دانشگاه اصفهان / 1376

پیشینه اجرایی
1- مدیریت حوزه علمیه استان فارس / 1385 – 1388
2- مدیریت مدرسه علمیه آقاباباخان / 1377 – 1390
3- تأسیس مجتمع علوم قرآنی شیراز و مدیریت آن (تحت اشراف حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی) / 1380 – 1381
4- عضو هیئت مدیره بنیاد فارس شناسی / 1384 – 1387

 به تقاضا و حکم مرکز مدیریت حوزه علمیه قم، وی مسؤولیت دفتر نمایندگی این مرکز در استان فارس و مدیریت حوزه علمیه استان را از سال 1385 به مدت 4 سال به عهده گرفت.
 سال 1377 را باید سال احیای مدرسه علمیه آقاباباخان به دست او دانست. این مدرسه قدیمی طی سال های متمادی دچار فرسودگی و رکود در عرصه تعلیم و تربیت و پرورش طلاب شده بود. او با پیگیری فراوان محیط این مدرسه را تا حد امکان بازسازی کرده و با برنامه ریزی و دعوت از اساتید مجرب، طلاب زیادی جذب کرده و به فعالیت علمی این مدرسه رونق بخشید. در این راستا کمک های مادی و معنوی حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی نیز بسیار راهگشا بود.
 وی در تأسیس مجتمع علوم قرآنی شیراز که تحت اشراف حضرت آیت الله مکارم شیرازی فعالیت می نماید، نقش مستقیم داشت و طی سال های 1380 تا 1381 مدیریت این مجتمع را به عهده گرفت. این مجتمع بعدا به مؤسسه آموزش عالی الغدیر تغییر نام داد.
 او طی سال های 1384 تا 1387 با عضویت در هیئت مدیره بنیاد فارس شناسی و با شرکت در جلسات آن، در سیاستگذاری های فرهنگی و پژوهشی مرتبط با شناخت و معرفی ابعاد گوناگون استان فارس، مشارکت داشت.

پیشینه پژوهشی و تألیفی
آثار قلمی وی، کتاب ها، رساله ها و مقاله هایی است که بیش تر آن ها به چاپ رسیده است.

کتاب ها :
1- حکم ثانوی در تشریع اسلامی (کتاب سال حوزه علمیه در سال 1378 و پژوهش برگزیده دین پژوهان در سال 1377)
2- نقش دانش رجال در تفسیر و علوم قرآنی (پژوهش برگزیده کنگره دین پژوهان کشور در سال 1381)
3- الجزیة و احکامها فی الفقه الاسلامی
4- فقه و پوشش بانوان (پژوهش برگزیده فرهنگی استان فارس در سال 1384)
5- اخلاق و آداب دانشجویی
6- اخلاق و آداب کارمندی
7- اخلاق و آداب کسب و تجارت
8- اخلاق زندگی
9- اخلاق و آداب ورزش (چاپ نشده)
10- تقدیر معیشت، ضرورت جامعه اسلامی (پژوهش برگزیده در حوزه دین توسط وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در سال 1383)
11- اسلام و الگوی مصرف (پژوهش برگزیده در حوزه دین توسط وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در سال 1384)
12- جزیه و احکام آن در فقه اسلامی
13- رویش (درآمدی بر کارآمدی نظام جمهوری اسلامی)
14- آفتاب شیراز (پژوهشی نو و جامع پیرامون شخصیت و مدفن احمد بن موسی (ع) معروف به شاهچراغ )

رساله ها
1- التسامح فی ادلة السنن
2- کتاب علی (ع) و مصحف فاطمه (س) فی مرآة التحقیق
3- صلاة المسافر فی الاماکن الاربعه
4- حکم الطلاق ثلاثا فی طهر واحد
5- شهادة النساء فی الحقوق الاسلامی
6- نقش عنصر مصلحت در حکومت علوی
7- تحلیلی جامع پیرامون چهار دلیل اثبات وجود خدا
توضیح : این رساله ها هنوز به زیور طبع آراسته نشده اند و به جز دو مورد اخیر، بقیه به زبان عربی هستند.

مقالات
1- فقه و ازدواج با کافران / مجله فقه، شماره 7 و 8
2- فقه و صنعت جهانگردی / مجله فقه
3- دولت اسلامی و خمس معادن / مجله فقه، شماره 23
4- عرف در مکتب فقهی صاحب جواهر / مجله فقه، شماره 24
5- اصول اربعمأة یا نخستین مرحله فقه شیعه / مجله فقه، شماره 25
6- پیدایش و تطور کتب فقه القرآن / مجله فقه، شماره 17
7- فقه شیعه و حقوق حیوانات / مجله فقه، شماره 33
8- مفهوم، اعتبار و مکانیزم تنقیح مناط / فصلنامه مطالعات اسلامی، سال 40، شماره 1/81، پاییز و زمستان 87
9- نسخ حدیث، امکان و محدوده آن / مجله علوم حدیث، سال 14، شماره 54، زمستان 88
10- شعر و شاعری از نگاه قرآن و حدیث / مجله اندیشه دینی، شماره 24، پاییز 86
11- تسامح در ادله سنن، قاعده ای ناکارآمد / مجله علوم اسلامی
12- اعتبار خبر واحد در مباحث غیر فقهی/ فصلنامه مطالعات اسلامی، سال 40، شماره 79، بهار 87
13- انصراف و نقش آن در استنباط / مجله فقه و مبانی حقوق اسلامی
14- نقش بررسی های رجالی در تفسیر و علوم قرآنی/ مجله مشکاة، سال 78، بهار82
15- ضرورت بومی سازی علوم اسلامی / مجموعه مقالات
16- تقدیر معیشت مستحکم ترین زیرساخت در اصلاح الگوی مصرف /
17- وحدت یا تعدد ولایت فقیه / روزنامه سبحان
18- اقامه نماز عید شأن کیست؟ / روزنامه جمهوری اسلامی
19- سوگواری از نگاه اسلام / مجله بصائر
20- مبانی پوشش اسلامی چادر / روزنامه جمهوری اسلامی
21- واکاوی مفهوم بغی و باغی و مصداق شناسی خروج بر امام عادل / مجله اندیشه نوین دینی، شماره 25
22- آرامستان و شریعت / روزنامه جمهوری
23- نقش آشنایی با تاریخ در نقد حدیث /
24- حضانت کودک از نگاه فقه مقارن /
25- دارالاسلام و دارالکفر و آثار ویژه آن دو/ مجله فقه، شماره 10
26- ارزش و جایگاه کتاب دعائم اسلام در فقه شیعه/ مجله فقه، شماره 15
27- اجتهاد فرا رشته ای، راز اصلی موفقیت شهید آیت الله مطهری / مجله فقه، شماره 39
28- آیا چادر پوشش اسلامی اصیل است؟ / روزنامه جمهوری اسلامی
29- نقدی بر انگاره برابری زن و مرد در قصاص / مجله فقه، شماره 25
30- روایات تحریفی از نگاه رجالی / مجله بینات، شماره 41
31- مصلحت در فقه شیعه و پاسخ به شبهات روشنفکری / مجله فقه، شماره 36
32- تنقیح مناط / مجله فقه، شماره 35

 
علایق پژوهشی
1- فقه
2- اصول فقه
3- علوم قرآنی
4- علوم حدیث
5- تراجم و رجال
6- اخلاق
7- علوم انسانی

دروس تدریس شده
1- صرف و نحو عربی و علوم بلاغت
2- شرح لمعه
3- اصول فقه مرحوم مظفر
4- الموجز فی اصول الفقه
5- رسائل
6- مکاسب
7- کفایة الاصول
8- علوم قرآنی
9- علوم حدیث
10- فقه و مبانی حقوق
11- خارج اصول
12- اخلاق اسلامی
13- اندیشه اسلامی
14- حکمت عملی
15- آشنایی با ادیان بزرگ آسمانی
16- تفسیر قرآن کریم
17- منطق
 
افتخارات علمی و جوایز
1- انتخاب پژوهش " حکم ثانوی " به عنوان پژوهش برتر در حوزه دین توسط وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در سال 1377
2- انتخاب کتاب " حکم ثانوی در تشریع اسلامی " به عنوان کتاب سال حوزه در سال 1378
3- انتخاب کتاب " نقش دانش رجال در تفسیر و علوم قرآنی " به عنوان پژوهش برتر در حوزه دین توسط وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در سال 1381
4- انتخاب کتاب " تقدیر معیشت " به عنوان پژوهش برگزیده در حوزه دین توسط وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در سال 1382
5- انتخاب کتاب " اسلام و الگوی مصرف " به عنوان پژوهش برگزیده در حوزه دین توسط وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در سال 1384
6- انتخاب به عنوان پژوهشگر نمونه دانشگاه شیراز در سال 1384
7- انتخاب به عنوان پژوهشگر برگزیده استان فارس در سال 1389
8- انتخاب کتاب " فقه و پوشش بانوان " به عنوان پژوهش برگزیده فرهنگی استان فارس در سال 1384