محمدتقی جعفری

محمد‌تقی جعفری مشهور به علامه جعفری (1302 - 1377ش)، از علمای شیعه در قرن 15 هجری قمری، حکیم، فیلسوف، متکلم، فقیه و اصولی. او شاگرد مرتضی طالقانی بود و سراسر عمر خود را در تحصیل، تدریس و پژوهش و تحقیق سپری کرد. وی بیش از 80 جلد کتاب تالیف کرده است. جبر و اختیار، شرح نهج‌البلاغه، شرح مثنوی معنوی و وجدان، از معروف‌ترین آثار اوست.

محمدتقی جعفری تبریزی در سال 1302 شمسی یا 1346قدر محله جمشید آباد/عمو زین الدین تبریز به‌ دنیا آمد. پدرش کریم نام داشت و سوادی نداشت. محمد تقی جعفری خواندن و نوشتن و بخشی از مقدمات دروس ابتدایی و قرآن را نزد مادرش آموخت. او به همراه برادرش به مدرسه طالبیه تبریز رفت و آموزش علوم دینی را نزد استادان آنجا شروع کرد. او در سال 1322ش به قم مهاجرت و در مدرسه دارالشفا اقامت گزید. در این زمان به دست سید محمد حجت کوه‌کمری و محمد صدوقی ملبس به لباس روحانیت شد.

محمدتقی جعفری به دلیل آشنائی با زبان حوزویان و دانشگاهیان آثاری به یادگار گذاشت که مورد توجه هر دو قشر قرار گرفت و با اشراف به فقه، فلسفه، هنر و زیبائی شناسی در اسلام و نیم قرن فعالیت علمی و پژوهشی، بیش از 100 جلد کتاب و رساله تحریر نمود. همچنین 27 جلد کتاب در زمینه شرح و تفسیر نهج البلاغه و 15 جلد کتاب در زمینه تفسیر مثنوی معنوی مولوی نگاشت. ایشان بیش از 70 جلسه بحث و گفتگو با شخصیت‌های بین المللی از جمله برتراندراسل، روژه گارودی، پروفسور عبدالسلام و پروفسور روزنتال داشته است.

علاقه به هنر و ادبیات او را بر آن داشت که بیش از صد هزار شعر و قصیده و نظم فارسی و عربی و همچنین بخش‌هائی از ادبیات غرب را حفظ نماید. آثار هنری ایشان همچنان یکی از منابع اصیل هنر از دیدگاه فلسفه و حکمت اسلامی است. کامل‌ترین کشف الابیات مثنوی مولوی در چهار جلد با عنوان «از دریا به دریا» با اشراف وی منتشر شده است.
بیش از 60 کتاب و مقاله از وی منتشر نشده است. محمد تقی جعفری در 23سالگی پس از دریافت اجازه اجتهاد، اوّلین کتابش را به نام «الامر بین الامرین» (تقریر درس‌های آیة الله سید ابوالقاسم خویی) نشر داد.

محمدتقی جعفری در 25 آبان 1377ش درگذشت، آیت الله عبدالله جوادی آملی بر او نماز خواند و در مشهد در حرم امام رضا(ع) در دارالزهد به خاک سپرده شد. آیت‌الله خامنه‌ای رهبر ایران درگذشت او را تسلیت گفت.