سلامت در جمهوری اسلامی ایران 1400 - 1357 - جلد اول

معرفی کتاب

در ویرایش سوم کتاب سلامت در جمهوری اسلامی که مشتمل بر 7 فصل است تلاش شده تاریخچه حوزه، مداخلات و برنامه‌های اخیر، روند مقادیر شاخص‌های کلیدی، چالش‌های پیش رو و درنهایت افق چشم‌انداز و توصیه‌هایی برای آینده موردتوجه قرار گیرد.

در فصل‌های هفتگانه کتاب، مباحث مربوط به «تولیت» شامل قانون‌گذاری و سیاست‌گذاری در نظام سلامت، «تأمین منابع در نظام سلامت» شامل منابع مالی، بیمه‌های سلامت در جمهوری اسلامی، منابع فیزیکی و انسانی، «نظام ارائه خدمات سلامت» شامل نظام ارائه خدمات سلامت، عوامل اجتماعی تعیین‌کننده سلامت و همکاری‌های بین بخشی، نظام ارائه خدمات سلامت در حوزه درمان، پرستاری، مامایی اورژانس، انتقال خون و غذا و دارو، «آموزش و پژوهش» شامل آموزش عالی در نظام سلامت و تحقیقات و فن‌آوری در نظام سلامت، «مسائل مرتبط با سلامت و فرهنگ ایرانی اسلامی» شامل فرهنگ میراث پزشکی ایران، طب سنتی ایرانی، حوزه دانشجویی و فرهنگی نظام سلامت کشور، اخلاق پزشکی، سلامت معنوی، درس‌هایی از روایت حضور جامعه سلامت در دفاع مقدس، «تجربه جمهوری اسلامی ایران در همه‌گیری کووید 19» و «فن‌آوری اطلاعات سلامت» مورد بررسی قرارگرفته است.

یکی از مهم‌ترین اقدامات ایجاد شبکه مراقبت‌های اولیه سلامت است. از دستاوردهای شبکه مراقبت‌های اولیه سلامت می‌توان به پوشش ایمن‌سازی کودکان زیر یک سال کشور اشاره کرد که در سال 1370 بیش از 90 درصد، در سال 1380 بیش از 95 درصد و در سال 1399 نزدیک به 100 درصد بوده است.

براین اساس تمام کودکان کشور علیه بیماری‌های دیفتری، سیاه‌سرفه، کزاز، فلج اطفال، سرخک، سرخجه، اوریون، سل و هپاتیت B واکسینه می‌شوند و به‌این‌ترتیب بیماری‌های سرخک، سرخجه مادرزادی و کزاز نوزادی در مرحله حذف قرار دارند.
همچنین از سال 1380 تاکنون، کشور عاری از بیماری فلج اطفال است و بیماری‌های دیفتری، سیاه‌سرفه و اوریون کنترل‌شده‌اند.

درحال حاضر شبکه مراقبت‌های اولیه بهداشتی درمانی با پوشش بالای 95 درصد در مناطق روستایی به وجود آمده است. همچنین خانه‌های بهداشت، پایگاه‌های بهداشتی، توسعه‌ مراکز بهداشتی و درمانی روستایی و شهری احداث‌شده است.
در این راستا بیماری‌های آبله و پیوک ریشه‌کن و بیماری‌های کزاز نوزادی، جذام، شیستوزومیازیس، سرخک و دیفتری حذف‌شده است.

کاهش موارد هاری و کنترل بیماری‌های اسهالی و کاهش چشمگیر سایر موارد بیماری‌های واگیر در کشور، کاهش 50 درصدی سوءتغذیه کودکان زیر 5 سال، حذف اختلالات ناشی از کمبود ید و پوشش 12 میلیون دانش‌آموز در مقاطع ابتدایی و راهنمایی در شهر و روستا تحت برنامه شیر رایگان در مدرسه از دیگر دستاوردهای نظام شبکه مراقبت‌های اولیه سلامت است.