صوفیان و امر به معروف و نهی از منکر

معرفی کتاب

صوفیان و امر به معروف و نهی از منکر، پایان نامه کارشناسی ارشد نگارنده کتاب است که در سال 1390 در دانشگاه تهران دفاع شده و پس از اعمال تغییرات و تصحیحاتی به صورت کتاب درآمده است.این کتاب، به رویکرد صوفیه در برابر اصل امر به معروف و نهی از منکر پرداخته است. در این کتاب تحقیق در باره اصل امر به معروف و نهی از منکر از منظر تصوف و عرفان اسلامی مورد توجه قرار گرفته است. به نظر نویسنده کتاب، هیچ موضوع دینی به اندازه مسأله امر به معروف و نهی از منکر کاربردی و عملگرایانه نیست. کاربردی که در زندگی فردی و شخصی و هم در زندگی جمعی و در محدوده دیگر سازمانها با نهادهای جامعه دارد.

در فصل اول کتاب، تعریف و جایگاه امر به معروف و نهی از منکر در اخلاق و اجتماع آمده است و در ادامه صوفیه و امر به معروف و نهی از منکر عنوان موضوع را شامل می شود.

همچنین در این کتاب، رویکردهای نظری صوفیه نسبت به امر به معروف و نهی از منکر که شامل رویکردهای فقهی، اخلاقی، نگاه اخلاقی غزالی و رویکرد عرفانی موضوعات فصل دوم را تشکیل می دهد.

در فصل سوم این کتاب رویکرد عملی صوفیه نسبت به امر به معروف و نهی از منکر با زیر عنوان های رویکرد فقهی، سیاسی، رویکرد سیاسی اهل فتوت، رویکرد اخلاقی- عرفانی، ملامتیه و امر به معروف، باطن گرایی ، توجه به نتیجه عمل، استفاده از عنصر تواضع به مثابه روشی تربیتی ، توجه به قلب و احساسات قلبی و نیز تأثیر تصوف در ترویج اسلام به بحث گذاشته شده است.

در فصل چهارم کتاب صوفیان و امر به معروف و نهی از منکر به آسیب شناسی امر به معروف ونهی از منکر پرداخته شده است که دخالت در زندگی خصوصی دیگران، واژگونی مفاهیم اخلاقی، تقویت روحیه غفلت در افراد، تیرگی روابط میان انسانها، تحمیل نظرات و عقاید خود به دیگران، عیب جویی و برچسپ زدن به دیگران به عنوان آسیب های احتمالی امر به معروف و نهی از منکر مطرح شده است.

نویسنده، در فصل آخر این کتاب از میان نگرش های مختلف صوفیان نسبت به امر به معروف ونهی از منکر چهار رویکرد را به تفکیک در کتاب آورده است.

در پایان کتاب آمده است: اهمیت و جایگاه امر به معروف و نهی از منکر در نزد صوفیان به قدری والا بوده است که حتی می توان یکی از دلایل و زمینه های تصوف را رویکرد خاص عده ای از زهاد و مسلمانان نسبت به امر به معروف و نهی از منکر قلمداد کرد.

تصوف اسلامی می آموزد که چگونه بدون اینکه آزادی اجتماع گرفته شود و یا به بهانه سقوط ارزشهای اسلامی آزادی افراد محدود شود، اصل امر به معروف و نهی از منکر نقش خود را با کارایی هر چه تمام تر ایفا کند.