قلم های بی غلاف

معرفی کتاب

«قلم ­های بی­ غلاف» رمانی است در گونه ادبیات آیینی با محوریت زندگی امام باقر علیه ­السلام. نویسنده در این رمان با خلق یک داستان تخیلی و فرعی، به روایت وجوه مختلف زندگی امام باقر، از آغاز امامت تا شهادت، پرداخته؛ با رعایت این مهم که داستان بستر، روایت اصلی را تحت ­الشعاع خود قرار نداده و به موازات آن در حرکت است.

نکته قابل تامل در این رمان، پرداختن به وجوهی از حیات امام است که یا مغفول مانده یا از آن به ­صورت گذرا و در قالب اطلاعات کلیشه­ ای سخن به میان رفته. تمرکز بر رسالت امام در تقویت اسلام و تشیع در قالب مبارزه فرهنگی ایشان و سوگیری به بدعت ­ها و فرقه ­های رایج در آن زمان و همچنین سیاست ایشان در راهبری امت اسلام، از نکات قابل تامل در این رمان به شمار می ­آید که نویسنده سعی کرده آن­ها را به گونه ­ای داستانی و فارغ از قالب مرسوم در کتب تاریخ به تصویر بکشد؛ به عبارت دیگر، خواننده در قالب خرده داستان­ هایی پرکشش، تصویر روشن ­تری از رسالت و اهداف امام به دست می­ آورد.

در این رمان، نویسنده با پرداختی متفاوت و داستانی از منش و سلوک پنج تن ازخلفای مروانی هم ­دوره با امام و با به تصویرکشیدن داستان­ گونه جزییات امورات آنان، به واکاوی ابعاد مختلف زندگی و فعالیت­ های امام پرداخته است.

داستان بستری که نویسنده برگزیده، داستانی پرکشش و سراسر تعلیق است که خواننده را در فصول مختلف با اتفاقات پیش­ بینی نشده ­ای روبه ­رو می ­کند و انگیزه او را به پیگیری داستان بیشتر می ­کند. داستانی که قبل از امامت امام آغاز می ­شود و با فراز و فرودهای پرجاذبه­ اش تا شهادت امام ادامه می ­یابد؛ روایت زنانی که در مسیری پرالتهاب قرار می ­گیرند و با روایت چالش ­های­شان، سهم بزرگی از تعلیق­ های این رمان را بر دوش می­ کشند.

خلق داستان در موقعیت­ های مکانی متفاوت، به دلیل متفاوت ­بودن محل زندگی امام با خلفا، از مواردی است که نویسنده را با چالش روبه­ رو می­ کند که در قلم­ های بی ­غلاف، نویسنده با پرداخت مناسب شخصیت ­ها و با درگیرکردن به­ موقع آن­­ها با سیر داستان، بر این چالش فائق آمده. در این رمان انتخاب زمان مضارع و ایجاد توهم زبانی منطقی، از نکات موثری است که منجر به همراهی بیشتر خواننده با فضای داستان می­ شود.

قلم ­های بی­ غلاف، نخستین اثر داستانی از روایت دوره امامت امام باقر است که نویسنده توانسته آن را در قالبی به دور از فضای رسمی و کلیشه­ ای تاریخ و مستندات روایی، با تکیه بر داستانی لطیف و پرهیجان به تصویر بکشد. کتاب قلم های بی غلاف نوشته مریم ولی است و در انتشارات نیستان هنر به چاپ رسیده است.