وری وقت جنگه: خاطرات شفاهی اکبر کمالی

معرفی کتاب

در چهارده فصل زندگی خود را از دوران کودکی که در روستای دهقائد(از توابع برازجان در استان بوشهر) با زبانی صمیمی و پر از واژگان محلی و بومی بیان کرده است. اکبر کمالی از وضعیت فقر و نداری در روستا، کار و تلاش، سختی ها و مشقات مدرسه رفتن از روستا به شهر، پیروزی انقلاب اسلامی، آغاز جنگ تحمیلی سخن گفته است. اکبر کمالی 15 سال بیشتر سن نداشت که در چندین عملیات مهم چون کربلای5 در دوران جنگ تحمیلی شرکت کرده است. وی در فروردین 1366 در بمباران شیمیایی عراق در جبهه های جنوب شیمیایی و جانباز شد. به دلیل عارضه پوست و خون به انگلستان و آلمان اعزام و تحت چندین عمل جراحی قرار گرفت. کمالی به تنهایی تاریخ شفاهی جنگ است. با وجودی که شیمیایی است و سرطان خون دارد و بارها جراحی شده، اما هنوز هم از حافظه خوبی برخوردار است و صحنه های جنگ را مانند رمان مهیجی روایت می کند. خاطرات شفاهی اکبر کمالی در کتاب «وری وقت جنگه» به گوشه های متفاوتی از تاریخ هشت ساله دفاع مقدس می پردازد. این کتاب با شرح بخشی از رویدادهای زندگی یکی از رزمندگان دوران جنگ، مخاطب را به بطن زندگی نوجوانی می برد که از سویی با فقر و بی پولی در کنار شانزده برادر و خواهر خود در حال جدال است و از سوی دیگر برای دفاع از آرمان های انقلاب و مبارزه با دشمنان متجاوزی که قدم در خاک میهن اش گذاشته اند، داوطلب اعزام به جبهه های جنگ می شود. کمالی در عین سن و سال کمی که دارد با پیوستن به صف رزمندگان دفاع مقدس از عهده انجام مسئولیت های عظیمی بر می آید که امروز مطالعه آنها هر مخاطبی را شگفت زده می کند.
وی که در روستای مهدآباد در نزدیکی شهرستان برازجان (استان بوشهر) به دنیا آمده و تا امروز نیز در همین منطقه سکونت دارد، همان نوجوان سخت کوش دیروزی است که به دلیل خاستگاه جنوبی اش جنگ را در متن زندگی خانواده و همشهری هایش لمس کرده و همین هم انگیزه اصلی او برای رفتن به جبهه بوده است. کمالی حالا صاحب خانواده و زندگی مستقلی است ولی آن طور که سیدقاسم حسینی، مصاحبه گر و تدوین کننده نهایی کتاب، عنوان می کند خاطراتش از جنگ بیان امری جاری و مستمر است نه حادثه ای که در گذشته اتفاق افتاده و تمام شده ست. این ویژگی، جلوه ای به روایت او از جنگ تحمیلی داده که خیلی کمیاب و ارزشمند است و حاصل آن اینک در کتاب «وری وقت جنگه» در دسترس علاقه مندان قرار دارد.
مخاطب با مطالعه این اثر همچون مسافری است که در کنار کمالی و دست در دست او به روزهای فراموش نشدنی دوران دفاع مقدس سفر می کند؛ اما پیش از آن و در جریان فصل های ابتدایی کتاب شرح موثری از وضعیت خانوادگی و تاثیر شداید فقر بر اعضای خانواده راوی ارائه شده است که برای آغاز همراهی و قدم نهادن در مسیر چنین سفری نقش چشمگیری دارد.
اما شاید انطباق و هماهنگی زیبایی شناسانه فرم و محتوا عمده ترین ویژگی این کتاب باشد که موجب ارتقا و اعتلای وجه ادبی آن شده است؛ اگرچه این به وجه تاریخی اثر و ارزش استنادی آن لطمه ای وارد نکرده و این دستاورد کمی نیست.