باغ در حصار مصائب

معرفی کتاب

شاعر، اغلب در ترکیب سازی هایش راه اخوان را ادامه می دهد و واژه هایش رنگ و بوی او را دارد و گواه آن بکارگیری واژه های غریب و با ظاهری سخته، مانند: ثُقبه زار، اوبار، طابران و... است. در سه شعر (چهار، ده و نوزده) به صورت مستقیم در آغاز شعر یا پانوشت آن یادی از اخوان می کند و در برخی از اشعار با تضمین یا پرورش موضوعی خاص، آنقدر به شعر او نزدیک می شود که می توان کل شعر را اقتباسی از آثار اخوان دانست. همچون دو شعر نهم و پانزدهم مجموعه، که پرنده های ذهن را به شعر آشنای «زمستان» می رساند:
سلامم را سر پاسخ ندارد شهر؟!
(سرها در گریبان است)
صدایی از نمی دانم که
سر بر می کند
«آری! زمستان است»
(صفحه ی24)
و یا:
«زمستان است، و باغ - این «باغ بی برگی»- که تابوتش
تهی از «اسکلت های بلورآجین» نخواهد شد
...بگو آنک «مسیحای جوانمرد»ی که می آید
یکی «ترسای پیر پیرهن چرکین» نخواهد شد
(صفحۀ 38)
از نکنه های قابل توجه در مجموعۀ «باغ در حصار مصائب» نوشتن غزل ها به صورت نیمایی است. اتفاقی که به قول استاد محمد علی بهمنی کناره جستن از سبک و سیاق غزلیات متقدّمان است که که برخی گمان می کتتد این قواعد وحی منزل است. از طرف دیگر نوشتن غزل به شکل نیمایی و رها شدن از صورت همیشگی غزل (تساوی مصرع ها) باعث می شود تا القای مفاهیم شعر از طریق ظاهر نوشتاری آن نیز محقق شود. مثلا در این غزل که نوشتار متفاوت آن به دیالوگی کردنش کمک کرده است:
سوت خمپاره در سرت پیچید...
جمع کن سفره را تمام شده
- »احمد احمد!»
- «بگوشم احمد جان!»
- »نخود و لوبیا تمام شده»
(صفحۀ 59)
رجبعلی زاده در انتخاب اشعار «باغ در حصار مصائب» از موضوعات متنوعی بهره جسته است و اشعاری با محتوای متفاوت در آن به چشم می خورد. در این مجموعه آثار با موضوعات آیینی (اشعاری برای حضرت زینب، حضرت ام البنین و امام هادی)، اشعار دفاع مقدس (غزل هایی برای جانبازان) و حتی با رویکرد مقاومت جهانی (شعری برای سلما، شهید پنج سالۀ قانا) یافت می شود:
سخت معصومانه در موج صدای انفجار اما
آن چه را گوش کسی نشنود،
ضجّه های بی صدا در خواب «سلما» بود...
(صفحۀ 82)
از سی و یک شعر مجموعه، غزل با بیست و چهار اثر بیشترین قالبی است که شاعر استفاده کرده و پس از آن چهارپاره با چهار شعر و دو شعر نیمایی و یک ترکیب بند ده بندی به چشم می خورد. رجبعلی زاده در سرودن اشعارش از وزن های بلند و بیشتر دوری، بسیار استفاده کرده است و نزدیک به چهل درصد اشعار کتاب را به خود اختصاص داده است. این اتفاق تازه ای در شعر امروز نیست و اکثر شاعران جوان به این وزن ها رو آورده اند و از قابلیت آن برای سرودن در موضوعات متنوع بهره می برند؛ البته تاثیر جشنواره ها و سرودن شعر برای موضوعات مختلف کنگره ها، به فراگیری این وزن بین شاعران جوان کشور دامن زده است.