loader-img
loader-img-2
بعدی
بعدی بازگشت
بعدی بازگشت

اساس الاقتباس

ناشر موسسه انتشارات دانشگاه تهران

نویسنده خواجه نصیرالدین طوسی

تصحیح و تعلیق مدرس رضوی

سال نشر : 1376

تعداد صفحات : 628

چاپ تمام شده ؛ درصورت چاپ مجدد به من اطلاع بده notify me

معرفی کتاب

اساس الاقتباس کتابی است از خواجه نصیر طوسی در علم منطق که به فارسی نوشته شده است. این کتاب پس از منطق شفا بزرگترین و مهمترین کتابی است که در این علم تالیف شده است.
طبق تصریح مؤلف کتاب در مقدمه آن نام کتاب اساس الاقتباس است و در وجه نامیدن آن به این نام میگوید و چون این علم به نسبت با دیگر علوم خاصه اقسام حکمت به مثابت قاعده و بنیاد است، این مجموع را بر اساس الاقتباس موسوم کرد.

با این حال جای شگفتی است که مصحح دانشمند کتاب، مرحوم مدرس رضوی در مورد وجه تسمیه کتاب به اساس الاقتباس با وجود تصریح مصنف آن هم در مقدمه کتاب، می گوید.

وجه تسمیه این کتاب به اساس الاقتباس بدرستی معلوم نیست و شاید از آن روی که این کتاب در فن منطق است و منطق هم اساس اقتباس و کسب علوم میباشد. خواجه طوسی این نام را برای این کتاب مناسب دیده و تألیف خود را بدین نام نامیده است.
مؤلف کتاب در مورد انگیزه تألیف اساس الاقتباس در مقدمه چنین آورده است در تحریر این مجموع شروع کرده آمد، بر عزم آن که طرفی صالح از آنچه از اهل علم منطق در این فن استفاده کرده است یا بحسب قواعد و اصول این صناعت استنباط نموده بر وجهی که او را روشن شده است ایراد کند و از ابطال مذاهب باطل در هر بابی که مؤدی باشد به اطناب بقدر امکان احتراز کند و اگر در بعضی مواضع بذکر مذهبی فاسد احتیاج باشد به اشارتی موجز اقتصار کند و...

بنابراین غرض مؤلف از تألیف این کتاب ارزشمند، ارائه اثری فنی و تحقیقی و جامع در علم منطق بوده که هم آموختههای او را از دیگران در برگیرد و هم بر آرا و اندیشههای شخصی او در این علم مشتمل باشد.
پس از منطق شفا و شرح ابن رشد بر منطق ارسطو، کتابی به جامعیت اساس الاقتباس تألیف نشده است و از نظر کیفیت به دلیل در برداشتن محاسن کتب پیشین و محاسنی که مؤلف به آن افزوده است بینظیر است.

مزایایی که این کتاب را بر کتب دیگر این فن متمایز کرده است یکی این است که این کتاب به فارسی ساده تألیف شده و دیگر آن که همان گونه که مؤلف در مقدمه کتاب وعده داده است، از ایرادات و اعتراضاتی که غالبا مفید فائده نیست و جز سرگردانی خواننده نتیجه ای ندارد خالی می باشد و سوم این که شامل تمام فنون منطق است و هر یک از فنون منطق به طور مستوفی در این کتاب مورد بحث قرار گرفته است.
کتاب اساس الاقتباس در چهارچوب منطق 9 بخشی نظام یافته است. از این رو مباحث کتاب در ضمن 9 مقاله و هر مقاله در ضمن چند فن بعضی از مقالات به فن تقسیم نشدهاند و در ضمن چند فصل عرضه شدهاند، مثل مقاله دوم و هفتم و نهم و هر فن در ضمن چند فصل ارائه شده است به این ترتیب:

مقاله اول در مدخل و مقدمه منطق بنام ایساغوجی در ضمن 4 فن:
فن اول، در مباحث الفاظ در سه فصل
فن دوم، در مباحث کلی و جزئی در چهار فصل
فن سوم، در مباحث ذاتی و عرضی در چهار فصل
فن چهارم، در کلیات خمس در پنج فصل.
مقاله دوم در مقولات عشر قاطیغوریاس در ضمن 9 فصل.
مقاله سوم در عبارات و اقوال جازمه باری ارمیناس در 2 فن:
فن اول، در معرفت اقوال جازمه و احوال انواع و اصناف قضایا در ضمن 16 فصل.
فن دوم، در جهات قضایا و اعتبار آن در ابواب تناقض و عکس در 11 فصل.
مقاله چهارم در قیاس انولوطیقای اول در 2 فن:
فن اول، در قیاس و در 2 قسم.
قسم اول، در تعریف قیاس و اقسامش و بیان قیاسات حملی در ضمن 10 فصل.
قسم دوم، در قیاسات اقترانی و استثنائی در ضمن 8 فصل.
فن دوم، در لواحق و عوارض قیاس و ذکر تألیفاتی که شبیه به قیاسند در 12 فصل.
مقاله پنجم در برهان انولوطیقای دوم در 2 فن:
فن اول، در اکتساب تصدیقات یقینی به برهان در 18 فصل.
فن دوم، در کیفیت اکتساب تصورات تام به حد در 12 فصل.
مقاله ششم در جدل طوبیقا در 3 فن:
فن اول، در مقدمات در 5 فصل.
فن دوم، در مواضع در 6 فصل.
فن سوم، در وصایا در 3 فصل.
مقاله هفتم در مغالطه سوفسطیقا در 3 فصل.
مقاله هشتم در خطابه ریطوریقا در 3 فن:
فن اول، در اصول و قواعد خطابه در 4 فصل.
فن دوم، در اعداد انواع در 8 فصل.
فن سوم، در توابع و مانند آن در 4 فصل.
مقاله نهم در شعر بیطوریقا در 3 فصل.
کاربر گرامی توجه داشته باشید که این بخش صرفا جهت ارائه نظر شما در رابطه با همین مطلب در نظر گرفته شده است. در صورتی که در این رابطه سوالی دارید و یا نیازمند مشاوره هستید از طریق تماس تلفنی و یا بخش مشاوره اقدام نمایید.
نام و نام خانوادگی
پست الکترونیک
نظر
کد امنیتی
شما هم می توانید گزیده انتخابی خود از کتاب را ثبت کنید.
نام و نام خانوادگی
عنوان
برگزیده
کد امنیتی
محصولات مرتبط
بازدیدهای اخیر شما