رجعت: (بازگشت بزرگ در هنگام ظهور)

معرفی کتاب

آنچه در این کتاب آمده است، جست وجویی در منابع شیعه و اهل سنت است تا به یکی از مسائل اعتقادی به نام رجعت که مساله ای سوال برانگیز و مورد اختلاف بین دو مذهب شیعه و سنی است، پاسخ داده شود.
مساله آخرالزمان و حوادثی که پیش از قیامت رخ می دهد، همیشه ذهن بشر را به خود مشغول ساخته است و پرسش هایی نظیر این که در آخرالزمان چه حوادثی پدید خواهد آمد، اوضاع و احوال طبیعی جهان قبل از قیامت کبری چگونه خواهد بود، آیا در آن زمان روابط و تعاملات اجتماعی انسان ها صورتی دیگر خواهد داشت و حکومتی متفاوت با حکومت های رایج، جامعه را اداره خواهد کرد؟ و نیز ده ها پرسش دیگر -که پاسخ به آنها، تلاش جدی و مستمری را می طلبد- برای انسان مطرح است.
در این کتاب، مساله رجعت از دیدگاه قرآن، روایات، عقل و کتاب مقدس نیز بررسی می شوند. «رجعت» مصدر ثلاثی مجرد از باب «رجع»، «یرجع»، رجوعا است. لغت شناسان معنی این واژه را، بازگشتن و برگشتن می دانند. در فقه شیعه نیز به همین مفهوم، به کار برده شده است، چنان که فقها آن را هم در حوزه زبانی و هم حوزه عملی، به مفهوم رجوع کردن شوهر به همسر خود معنی کرده اند.
براساس مطالب کتاب، واژه رجعت در معانی متعددی استعمال شده است که برای روشن شدن محل بحث در این کتاب، آنها را نقل و معنای محل بحث را مشخص می کند.
به همراه معنای رجعت و بازگشت، معنای رفتن نیز تداعی می شود؛ زیرا برگشتن در جایی به کار می رود که قبل از آن، رفتن یا جدا شدن اتفاق افتاده باشد. از دیگر معانی رجعت؛ می توان به بازگشت روح به بدن در این دنیا، بازگشت روح به بدن بعد از برپایی قیامت، جدایی روح از بدن شخصی و انتقال آن به کالبد شخصی دیگر، بازگشت حضرت مهدی(عج) و قیام او و در نتیجه برگشتن دولت و حکومت به دست آل محمد(ع) نیز اشاره کرد.
عقیده به رجعت، از عقایدی است که شیعه را از دیگر فرق متمایز می کند. «رجعت» در اینجا عبارت است از باور به این که گروهی از نیکان خالص و ناپاکان، قبل از قیامت کبری زنده می شوند و به دنیا باز خواهند گشت. این عقیده در شیعه به حدی روشن و بدیهی است که بزرگانی نظیر؛ شیخ صدوق، شیخ مفید، سید مرتضی، شیخ طبرسی، سیدبن طاووس، علامه مجلسی و... بر صحت آن اجماع و اتفاق داشته اند و بسیاری از محدثین شیعه در این باره کتاب های مستقلی نوشته اند و بعضی از آنها اخبار رجعت را نیز در نوشته های خود آورده اند.
درباره دیگر کتاب های روایی باید گفت که نقل روایت از آنها به معنای صحت و قبول روایت و همچنین عمل به مضمون آن نیست، اما درباره مساله رجعت، ناقلین علاوه بر نقل احادیث، به صحت و حقانیت آن نیز اعتراف کرده اند. شیخ صدوق در رساله اعتقادات می نویسد: «اعتقاد ما در مورد رجعت عبارت است از اینکه این عقیده حق و صحیح است». همچنین علامه مجلسی که اخبار رجعت را در بحار الانوار آورده، در اثبات رجعت؛ کتابی جداگانه نوشته است. شیخ حرّ عاملی نیز بعد از نقل اخبار رجعت در کتاب «ایقاظ» این عقیده را بررسی علمی کرده و با رد شبهاتی که در باره آن مطرح است، به اثبات این مساله نیز پرداخته است.
ابعاد اهمیت عقیده به «رجعت» امکان رجعت از نظر عقل، دلایل و مدارک اثبات رجعت، رجعت از منظر کتاب مقدس، بررسی شبهات، دعاها و زیارت ها ، عناوین فصول شش گانه کتاب حاضر را تشکیل می دهند.