loader-img
loader-img-2
بعدی
بعدی بازگشت
بعدی بازگشت

در محضر روح الله: حضور قلب در نماز (برگرفته از آثار امام خمینی قدس سره)

سیری در اندیشه های اخلاقی عرفانی امام خمینی (ره)

5 (1)

ناشر دفتر نشر معارف

گردآورنده کتاب حسن قدوسی زاده

سال نشر : 1389

تعداد صفحات : 151

خرید پیامکی این محصول
جهت خرید پیامکی این محصول، کد محصول، نام و نام خانوادگی، آدرس و کد پستی خود را به شماره زیر ارسال نمایید: کد محصول : 2185 10003022
50,000 45,000 تومان
افزودن به سبد سفارش

معرفی کتاب

این کتاب از سری کتابهای «در محضر روح الله» است که با عنوان «حضور قلب» به شرح حدیثی از چهل حدیث امام خمینی (ره) می پردازد. در متن کتاب سعی شده است تا حد توان به ساده کردن و روان سازی فهم حضور قلب به ویژه برای جوانان که مخاطبان اصلی حضرت امام هستند مد نظر قرار گیرد. فصل اول کتاب، به واسطه توضیح مطالب نسبتاً فلسفی به دقت و توجه بیشتری نیاز دارد، ولی فصول بعدی که حاوی مطالب اخلاقی ـ عرفانی دلنشین و سازنده است جذابیت و شیوایی بیشتری دارد.
این کتاب شامل شش فصل است که اهمیت نماز در سیره علمی و عملی امام خمینی (ره) را شرح می دهد. گردآوردی این کتاب با هدف آشنایی جوانان عزیز با دیدگاه های ناب حضرت امام و با بیان خاطراتی از ایشان درباره اهمیت نماز، باطن و اسرار نماز، ثمرات، موانع، عوامل و مراتب حضور قلب در نماز تهیه شده است.

در این جا، مقدمه و فصل اول کتاب را می خوانید:

مقدمه
نماز در دیدگاه حضرت امام قدس سره از اهمیتی خاص و جایگاهی بس والا برخوردار است به گونه ای که به جرأت می توان گفت: آنچه در سیره علمی و عملی آن بزرگوار مانند ماه تمام درخشش دارد نماز است. شاهد این سخن، دو تألیف با عظمت «سرالصلوة» و «آداب الصلوة» است که آن عزیز به رشته تحریر در آورده و در بین تألیفات موجود درباره نماز ـ از متقدمین گرفته تا متأخرین ـ مانندی برای آن نمی توان یافت.
علاوه بر این، در سایر تألیفات اخلاقی ـ عرفانی حضرت امام مانند کتاب شریف «چهل حدیث» در ارتباط با نماز و اهمیت آن مباحثی مطرح گردیده و در سخنرانی ها و دیدارهای عمومی ایشان مسائل مربوط به نماز مورد عنایت ویژه قرار گرفته است. سیره عملی آن بزرگوار نیز در تمام لحظات زندگی، به ویژه آخرین روزهای حیاتش، گواه صادقی است بر این مدعا که ان شاءاللّه در این کتاب به نمونه هایی از آن اشاره خواهیم کرد.
هدف اصلی از گردآوری این کتاب، آشنایی جوانان عزیز با دیدگاه های ناب حضرت امام درباره نماز و به ویژه بحث حضور قلب در نماز است؛ چرا که به قول آن بزرگوار: نماز همراه با حضور قلب، معجونی است الهی که برای درمان تمام دردها و نقص های نفوس فراهم آمده و چنین نمازی «قرة العین اهل سلوک و حقیقت معراج قرب محبوب» است.
در این روزگار که با توسعه اینترنت و شبکه های ماهواره ای، دهکده جهانی محقق گردیده و لحظه به لحظه قلوب جوانان متوجه زرق و برق عالم مادی و عرفان های کاذب و عالم کثرات ـ در قبال توحید و توجه کامل به خداوند سبحان ـ می شود، بهترین و مؤثرترین وسیله پیشگیری از نفوذ فرهنگ سراسر نیرنگ و فریب غرب، ترویج نماز در جامعه، به ویژه بین جوانان است؛ زیرا این معجون الهی دارای خاصیتی است منحصر به فرد که در هیچ یک از عبادات آن را نتوان یافت.
حضرت امام را در این زمینه سخنی است شنیدنی:
«در بین اطاعات و عبادات، هیچ یک به مرتبه این نماز که معجونی است جامع الهی که متکفل سعادت بشر است و قبولی آن موجب قبولی جمیع اعمال است نمی باشد، پس باید در طلب آن جدیت تامّ نمایید و از کوشش مضایقه نکنید و در راه آن تحمل مشاق [سختی ها] نمایید».
امید است این وجیزه، به لطف خداوند سبحان بتواند قلوب خوانندگان را از عشق به نماز سیراب و سرشار و دل ها را متوجه این معجون جامع الهی سازد و در ترویج فرهنگ نماز در کشور امام زمان، روحی و ارواح العالمین لتراب مقدمه الفدا مؤثر واقع شود. ان شاءاللّه.
در پایان تذکر دو نکته را ضروری می دانم:
1. در متن حدیث و سایر مطالب نقل شده از حضرت امام، کلماتی که احتیاج به معنای لغوی داشته، با قلمی متمایز داخل قلاب [ ] آمده تا متن حدیث راحت تر فهمیده شود. همچنین در مواردی که اضافه کردن کلمه ای، خواندن و فهمیدن متن نوشته های حضرت امام را آسانتر می نموده، آن کلمه داخل قلاب [] آمده است.
2. در ترجمه آیات قرآنی در مواردی از ترجمه قرآن بر اساس المیزان، اثر حجت الاسلام آقای سیدمحمدرضا صفوی استفاده کرده ام.
3. در مواردی که ازمتن کتاب های حضرت امام استفاده شده، اگر در متن، به پاورقی یاپی نوشت اشاره شده است، در صورت نیاز، از همان پاورقی یا پی نوشت در پاورقی کتاب حاضر استفاده شده است.
زمستان 86 ـ حسن قدوسی زاده

*****

فصل اول

اهمیت نماز در سیره علمی و عملی امام

الف. نماز در سیره علمی امام
حضرت امام قدس سره در دو کتاب سرالصلوة و آداب الصلوة که به شرح مبسوط اسرار نماز پرداخته اند و همچنین در کتاب چهل حدیث، در شرح حدیث بیست و ششم [حضور قلب در عبادات] با جملاتی بسیار بلند، به توصیف جایگاه والای نماز در بین عبادات اشاره نموده و خواننده را به تفکر عمیق و توجه بسیار ویژه به این عبادت الهی فرا می خوانند. آنچه در ذیل می آید نمونه هایی است از این توصیف ها:

1. سرمایه سعادت
«سرمایه سعادت عالم آخرت و وسیله زندگانی روزگارهای غیرمتناهی نماز است.»

2. باب الابواب
«نماز که باب الابواب محضر ربوبیت و حضور درگاه اوست.»

3. نردبان عروج
«نماز که در بین عبادات و مناسک الهیه سمت جامعیت و عمودیت دارد... و بُراق سیر و رَفرَف عروج اهل معرفت و اصحاب قلوب نماز است.»
«میزان در کمال انسانیت و حقیقت آن، عروج به معراج حقیقی و صعود به اوج کمال و وصول به باب اللّه، با مرقات [نردبان] نماز است.»

4. ترکیب قدسی
«مطلق عبادات و خصوصا نماز، که یکی از ترکیبات قدسیه است که بِیَدَیِ الجلال و الجمال فراهم آمده و تصفیه شده [است].»

5. ثنای حق به جمیع اسماء و صفات
«عبادات، مطلقا باب ثنای معبود است؛ منتها هر یک از آنها ثنای حق است به نعتی از نعوت [صفتی از صفات] و اسمی از اسما [حق ]مگر نماز که ثنای حق است به جمیع اسماء و صفات.»

6. ذکر جامع و اسم اعظم
«فطرت شهمه بشر عاشق سعادت مطلقه است؛ زیرا که فطرت، کمال طلب و راحت طلب است و حقیقت سعادت، کمال مطلق و راحت مطلق است و آن در نماز که خیرالاعمال است قلبا و قالبا و ظهورا و بطونا حاصل آید؛ زیرا که صلوة به حسب صورت و ظاهر، ذکر کبیر و جامع است و ثنای به اسم اعظم است که مستجمع جمیع شئون الهیه است.»

7. معجون روحانی ساخته شده به دست جمال و جلال حق
«ای عزیز! تو نیز به قدر میسور و مقدار مقدور، این وقت مناجات را غنیمت شمار و به آداب قلبیه آن قیام کن، و به قلب خود بفهمان که مایه حیات ابدی اخروی و سرچشمه فضایل نفسانیه و رأس المال [سرمایه] کرامات غیر متناهیه به مراودت و مؤانست با حق است و مناجات با او، خصوصا نماز که معجون روحانی ساخته شده با دست جمال و جلال حق است و از جمیع عبادات جامعتر و کاملتر است.»

8. کاملترین راه سیر و سلوک و پیروزی در جهاد اکبر
«فرزندم ، از خود خواهی و خود بینی به درآی که این ارث شیطان است که به واسطه خود بینی و خود خواهی از امر خدای تعالی به خضوع برای ولیّ و صفیّ [برگزیده] او جلّ و علا سر باز زد. و بدان که تمام گرفتاریهای بنی آدم از این ارث شیطانی است که اصل اصول فتنه است، و شاید آیه شریفه «وَ قاتِلُوهُمْ حَتّی لا تَکُونَ فِتْنَةٌ وَ یَکُونَ الدِّینُ لِلّهِ» در بعض مراحل آن، اشاره به جهاد اکبر و مقاتله با ریشه فتنه که شیطان بزرگ و جنود آن، که در تمام اعماق قلوب انسان ها شاخه و ریشه دارد، باشد. و هر کس برای رفع فتنه از درون و برون خویش باید مجاهده نماید. و این جهاد است که اگر به پیروزی رسید همه چیز و همه کس اصلاح می شود.
پسرم، سعی کن که به این پیروزی دست یابی، یا دست به بعض مراحل آن.
همّت کن و از هواهای نفسانیه، که حدّ و حصر ندارد بکاه، و از خدای متعال جلّ و علا استمداد کن که بی مدد او کس به جایی نرسد. و نماز، این معراج عارفان و سفر عاشقان، راه وصول به این مقصد است. و اگر توفیق یابی و یابیم به تحقّق یک رکعت آن و مشاهده انوار مکنون [نهفته] در آن و اسرار مرموز آن، و لو به قدر طاقت خویش، شمّه ای از مقصد و مقصود اولیای خدا را استشمام نمودیم، و دور نمایی از صلاة معراج سیّد انبیاء و عرفاء علیه و علیهم و علی آله الصّلاة و السّلام را مشاهده کردیم، که خداوند منّان ما و شما را به این نعمت بزرگ منّت نهد.»
«و اگر روزگار به عارفی ربانی مهلت دهد، می تواند تمام منازل سایرین و معارج عارفین را، از منزلگاه یقظه تا اقصای منزل توحید، از این معجون الهی و حبل متصل بین خالق و مخلوق خارج کند.»

ب. نماز در سیره عملی امام
1. دو رکعت نماز مقبول
حضرت امام در خاطره ای، در مورد دستگیریشان در شب پانزده خرداد فرموده اند:
به آنها [نظامیانی که امام را به تهران انتقال می دادند] گفتم ماشین را نگه دارید تا من نماز بخوانم ـ وقتی ایشان را سوار اتومبیل کردند قبل از نماز صبح بود ـ گفتند: نمی شود. گفتم: حالا چرا اینقدر متوحش هستید و می ترسید؟ گفتند: آخر مردم خیلی به شما علاقه دارند، اگر ما را بگیرند تکه تکه مان می کنند. اتومبیلهایی هم که بایستی مراقب این اتومبیل باشند عقب مانده بودند و اینها متوحش بودند که مبادا آنها گیر مردم افتاده باشند. من اصرار کردم نگه دارید نماز بخوانم. نگه نداشتند. گفتم نگه دارید تیمم بکنم، نگذاشتند. یک مرتبه اتومبیل پنچر شد. من هم از اتومبیل پایین آمدم و تیمم کردم. بعد به اتومبیل برگشتم و نماز خواندم و به تهران آمدیم. امام اضافه فرمودند: شاید در تمام عمرم همان دو رکعت نماز را که پشت به قبله، با تیمم و در ماشین خواندم، خداوند قبول کرده باشد.

2. تا نماز نمی خواندند افطار نمی کردند
امام در ماه رمضان، در هوای پنجاه درجه نجف، با آن سن و سال و ضعف مفرط، روزی هجده ساعت روزه می گرفتند و تا نماز مغرب و عشا را همراه با نوافل به جا نمی آوردند افطار نمی کردند.

3. اهتمام به نماز در حساس ترین لحظات
ظهر آن روزی که مرحوم حاج آقا مصطفی رحلت کرده بودند و منزل امام پر بود از کسانی که برای تسلیت به محضر ایشان می آمدند؛ وقتی همه رفتند، تا اذان ظهر شد امام بلند شده و تشریف بردند و وضو گرفتند و فرمودند: من می روم مسجد. گفتم: ای وای، آقا امروز هم برنامه همیشگی نماز جماعت خود را ترک نمی کنند. لذا به یکی از خادم ها گفتم: زود برود به خادم مسجد خبر دهد. وقتی مردم فهمیدند که امام به مسجد می آیند جمعیت از هر طرف به مسجد ریختند.
روزی که شاه فرار کرد ما در نوفل لوشاتو بودیم، پلیس فرانسه خیابان اصلی نوفل لوشاتو را بست، تمام خبرنگاران کشورهای مختلف از آفریقا، آسیا، اروپا و آمریکا آنجا بودند و شاید صد و پنجاه دوربین فقط صحبت امام را مستقیم پخش می کردند... برای اینکه خبر بزرگترین حادثه سال را مخابره کنند. شاه رفته بود و آنها می خواستند ببینند امام چه تصمیمی دارند. امام بر روی صندلی ایستاده بودند در کنار خیابان، تمام دوربینها بر روی ایشان متمرکز شده بود. امام چند دقیقه صحبت کردند و مسائل خودشان را گفتند. من کنار ایشان ایستاده بودم. یک مرتبه برگشتند و گفتند: احمد! ظهر شده؟ گفتم بله الان ظهر است. بی درنگ امام گفتند: والسلام علیکم و رحمه اللّه و برکاته.
شما ببینید در چه لحظه ای امام صحبتهایشان را رها کردند. برای اینکه نمازشان را اول وقت بخوانند. یعنی در جایی که تلویزیون های سراسری که هر کدام میلیونها آدم بیننده دارد، سی. ان. ان آمریکا بود، بی. بی. سی لندن بود تمام تلویزیونها چه در آمریکا و چه در اروپا بودند. خبرگزاریها همه بودند، آسوشیتدپرس، یونایتدپرس، رویتر و تمام خبرنگاران روزنامه ها، مجلات و رادیو تلویزیون ها. در چنین موقعیت حساسی امام حرفشان را قطع کردند و رفتند سراغ نماز.

4. با شنیدن کلمات نماز به هوش آمدند
امام به نماز اول وقت خیلی علاقه داشتند، حتی در آخرین روز که تقریبا ساعت 10 شب بود که این اتفاق افتاد نماز مغرب و عشا را با اشاره خواندند، در حالت بیهوشی بودند، یکی از دکترها رفت بالای سرشان و برای اینکه آقا را شاید به وسیله نماز بشود به هوش بیاورد، گفت: آقا! وقت نمازه. همین که گفت وقت نمازه، آقا به هوش آمدند و نمازشان را با اشاره دست خواندند. از صبح آن روز هم مرتب از ما سؤال می کردند که چقدر به ظهر مانده؟ چون خودشان ساعت دم دستشان نبود و آن قدرت را نداشتند که به ساعت نگاه کنند. یک ربع به یک ربع از ما می پرسیدند. نه به خاطر اینکه نمازشان قضا نشود، به خاطر اینکه نماز را اول وقت بخوانند.
کاربر گرامی توجه داشته باشید که این بخش صرفا جهت ارائه نظر شما در رابطه با همین مطلب در نظر گرفته شده است. در صورتی که در این رابطه سوالی دارید و یا نیازمند مشاوره هستید از طریق تماس تلفنی و یا بخش مشاوره اقدام نمایید.
نام و نام خانوادگی
پست الکترونیک
نظر
کد امنیتی
شما هم می توانید گزیده انتخابی خود از کتاب را ثبت کنید.
نام و نام خانوادگی
عنوان
برگزیده
کد امنیتی
محصولات مرتبط
اخبار مرتبط
بازدیدهای اخیر شما