قرآن میزان شناخت قرآن

معرفی کتاب

این کتاب دربردارنده سه فصل نظیر «شناخت نامه قرآن در قرآن»، «اوصاف عام و ویژگی های خاص قرآن در قرآن درآمد» و «رسالت های قرآن در حوزه هدایت گری» و بخش هایی همچون «قرآن در لغت و اصطلاح»، «مفهوم لغوی وحی»، «معنای قرآنی وحی»، «وحی مستقیم و بی واسطه»، «وحی از پشت حجاب»، «مبدأ نزول قرآن»، «قیومیت و ربوبیت الهی»، «تعلیم و کرامت الهی» و «نزول دفعی و تدریجی قرآن»، است.در بخشی از کتاب «میزان شناخت قرآن» درباره «حقانیت وحی قرآنی»، می خوانیم:کسی که در آیات قرآن تأمل، تدبّر و خردورزی داشته باشد، به گوشهای از اسرار وحی الهی آشنا میشود، زیرا قرآن، کلام خداوند است و سخن الهی نیز، وحی اوست. او معلمی است که به وسیله وحی با انسان سخن میگوید و سرتاسر جهان هستی و بشر، متعلّم و مستمع کلام الهی هستند. خدای سبحان درباره نزول قرآن کریم میفرماید که از آغاز تا پایان حق است، زیرا قرآن کریم را هم به حق فرو فرستاد و هم در طول راه و هنگام نزول بر قلب مطهّر حضرت رسول (ص) همراه حق بوده و هرگز بیگانهای در آن راه نیافته است: ﴿و بِالحَقِّ اَنزَلنـٰهُ و بِالحَقِّ نَزَل﴾.
بر اساس آیات، آورنده قرآن کریم، جبرئیل امین و گیرنده وحی، قلب معصوم نبوی است و فرشتههای امین وحی نیز، این امانت الهی در آسمان را هماهنگ با واقع دریافت میکنند و آن را به امین الله در زمین میرسانند. خدای والا در این باره می فرماید: قرآن را روح الامین به قلب تو نازل کرد، تا از بیم دهندگان باشی﴿نَزَلَ بِهِ الرّوحُ الاَمین * عَلیٰ قَلبِکَ لِتَـکونَ مِنَ المُنذِرین﴾.

اگر فرشته الهی، وحی را حفظ نمیکرد و مانع تهاجم بیگانه نمیشد، «روح امین» نام نمیگرفت. نه تنها پیک وحی، امین است، بلکه دیگر فرشتگان دستاندرکار نیز، «سفیران بزرگوار» نامیده شدهاند، چنان که قرآن کریم می فرماید: قرآن، وسیله یادآوری و به دست سفیرانی گرامی و نیکوکار است: ﴿کَلّا اِنَّها تَذکِرَه… * بِاَیدی سَفَرَه * کِرامٍ بَـرَرَه﴾. کرامت و نیکوکاری آنان، نشان امانت داری شان است. آنان میگویند که ما جز به دستور پروردگار تو فرود نمیآییم: ﴿و ما نَـتَنَزَّلُ اِلّا بِاَمرِ رَبِّک﴾. رسول خدا هم که امین وحی الهی است، مطابق با واقع آن را میگیرد و حفظ میکند و بی کم و کاست، به مردم می رساند.
گفتنی است، قلب مبارک رسول اکرم (ص) نقطه پایانی وحی قرآنی نیست، بلکه این پیام الهی، در سیر ابلاغ خود، از قلب رسول امین (ص) تا لب های مطهر آن حضرت و از آنجا تا گوش امت اسلامی و شنوندگان آیات، همچنان وحی الهی است که در
امت اسلامی و شنوندگان آیات، همچنان وحی الهی است که در مسیر تنزّل از مبدأ متعالی تا گوش امت اسلامی، به وسیله فرشتگان محافظ و مراقب و معصومی حراست می شود، تا شیاطین به آن راه نیافته و از تحریف و هرگونه کاهش یا افزایش و آسیبِ عیب و نقص، مصون و محفوظ بماند، چنا نه خدای والا می فرماید: این قرآن، گفتار و سخن فرستاده بزرگواری است. او توانمندی است که نزد خداوندِ صاحب عرش، مقام و جایگاه والایی دارد و در میان فرشتگان آسمانی، فرماندهی مطاع و امین است: ﴿اِنَّهُ لَقَولُ رَسولٍ کَریم * ذی قُوَّهٍ عِندَ ذِی العَرشِ مَکین * مُطاعٍ ثَمَّ اَمین﴾. در آیه دیگری نیز آمده است: خداوند، دانای غیب است و کسی را بر اسرار غیبی خود آگاه نمیکند، مگر فرستاده برگزیده خود را که از پیش رو و پشت سر او نگهبانانی (از فرشتگان محافظ) روانه میکند: ﴿عـٰلِمُ الغَیبِ فَلا یُظهِرُ عَلیٰ غَیبِهِ اَحَدا * اِلّا مَنِ ارتَضیٰ مِن رَسولٍ فَاِنَّهُ یَسلُکُ مِن بَینِ یَدَیهِ و مِن خَلفِهِ رَصَدا﴾.
بررسی آثار، ویژگی ها و اوصاف مهم قرآن کریم از منظری قرآنی و روایی است. در این اثر ابتدا تعریفی از قرآن کریم و وحیانیت کیفیت نزول آن ارایه شده و سپس معنای وحی و اقسام آن و نیز مبدأ نزول وحی بیان شده است. آنگاه به بحث در مورد ویژگی های عام و خاص قرآن پرداخته شده و اوصافی همچون: کتاب، فرقان، ذکر، مصدّق، حق، نور، قول ثقیل در مورد ویژگی های عام و اوصلفی مانند: هیمنه و تسلط قرآن بر کتب آسمانی سایر ادیان، جامعیت، جهان شمولی و جاودانگی به عنوان ویژگی های خاص این کتاب آسمانی مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. در ادامه نویسنده به رسالت های قرآن کریم در حوزه هدایت گری بشر اشاره نموده و نقش آن را در رشد و شکوفایی عقل بشر، اعتلاء و ارتقای فرهنگی و نیز افزایش علم و آگاهی بشر و وارد کردن او به حوزه های ناشناخته را مورد تجزیه و تحلیل قرار داده است.