پژوهشی در نسبت میان قرآن و فرهنگ زمانه
سال نشر : 1392
تعداد صفحات : 397
معرفی کتاب
این کتاب در هشت فصل تدوین شده است، فصل های کتاب پژوهشی در نسبت میان قرآن و فرهنگ زمانه عبارتند از: «کلیات»، «ویژگی های فرهنگ زمانه»، «دیدگاه کلی قرآن درباره فرهنگ زمانه»، «هدف از بازتاب فرهنگ زمانه»، «چگونگی فرهنگ قرآن با فرهنگ زمانه»، «قرآن، فرهنگ زمانه؛ اثرگذاری»، «خاستگاه نظری فرضیه اثرپذیری قرآن از فرهنگ زمانه» و «فرهنگ زمانه و جاودانگی».
در پیشگفتار این کتاب می خوانیم:
بستر زمانی نزول قرآن را دوران جاهلیت نامیده اند و فرهنگ حاکم برآن زمان و نیز مکانی را که قرآن فرود آمد، به فرهنگ زمانه نامبردار کرده اند.
قرآن کریم، آن کتاب نیست که چشم بر این فرهنگ و آن دوران ببندد و به بیان آموزه های آسمانی خود بپردازد. مطالب عرشی این کتاب الهی به فراوانی با آنچه در زمان و مکان نزولش می گذرد و وجود دارد، پیوند می خورد و ارتباط می یابد، به گونه ای که شناخت فرهنگ زمانه در شناخت درست و دقیق آنچه در آیات بسیاری از قرآن مجید به چشم می خورد، مؤثر است و در مواردی فهم پیام الهی بدون شناخت فرهنگ معاصران نزول قرآن ممکن نیست.
پیوند و ارتباط قرآن با فرهنگ زمانه چند پرسش مهم و اساسی، که برخی از آنها همزاد قرآن است، را به دنبال دارد، یکی آنکه دیدگاه کلی درباره این فرهنگ چیست؟ آیا قرآن با رضایت و خرسندی به آن نگریسته و یا نارضایتی و ناخرسندی به آن نگاه کرده است؟ دیگر آنکه هدف از بازتاب فرهنگ زمانه در قرآن چیست؟
به جز این بحث ها و پرسش ها، بحث بسیار مهم دیگر در اینجا آن است که آموزه های قرآن مجید از همان آغاز نزول خود، از سوی عرب جاهلی، آموزه هایی تلقی گردید که از گفتار و رفتار دیگران اثر پذیرفته است. این آگاهی را نه با اعتماد بر گزارش ها تاریخی قابل تردید، که با استناد با خود قرآن به دست می آوریم. خدواند، دانایی خود را از کج فهمی عرب ها اعلام کرد، و بدون پرده پوشی، نادرستی آن را آشکار نمود: «و به تحقیق می دانیم آنها می گویند: [این قران را] تنها بشری به او می آموزد در حالی که زبان [ قرآن را] به او نسبت می دهند عجمی است و این [ قران به] زبان عربی روشن است». (نحل،103)
اندکی دقت و تأمل در همین یک آیه، که به احتمال قوی در مکه نازل شده است، دلایل چند و چون آن پندار جاهلانه را روشن می سازد. گویا عرب جاهلی همان نخستین روزها نزول این کتاب آسمانی، آن را فراورده ای بشری می دانست که مانند هر دستاورد دیگر بشری، ریشه در خاک داشت. تصور مبهم و ناصواب جاهلان درباره نبوت و خطای اساسی آنان در مورد ویژگی پیامبران، بشری بودن قرآن را در نظر آنان تردیدناپذیر می ساخت.
بستر زمانی نزول قرآن را دوران جاهلیت نامیده اند و فرهنگ حاکم برآن زمان و نیز مکانی را که قرآن فرود آمد، به فرهنگ زمانه نامبردار کرده اند.
قرآن کریم، آن کتاب نیست که چشم بر این فرهنگ و آن دوران ببندد و به بیان آموزه های آسمانی خود بپردازد. مطالب عرشی این کتاب الهی به فراوانی با آنچه در زمان و مکان نزولش می گذرد و وجود دارد، پیوند می خورد و ارتباط می یابد، به گونه ای که شناخت فرهنگ زمانه در شناخت درست و دقیق آنچه در آیات بسیاری از قرآن مجید به چشم می خورد، مؤثر است و در مواردی فهم پیام الهی بدون شناخت فرهنگ معاصران نزول قرآن ممکن نیست.
پیوند و ارتباط قرآن با فرهنگ زمانه چند پرسش مهم و اساسی، که برخی از آنها همزاد قرآن است، را به دنبال دارد، یکی آنکه دیدگاه کلی درباره این فرهنگ چیست؟ آیا قرآن با رضایت و خرسندی به آن نگریسته و یا نارضایتی و ناخرسندی به آن نگاه کرده است؟ دیگر آنکه هدف از بازتاب فرهنگ زمانه در قرآن چیست؟
به جز این بحث ها و پرسش ها، بحث بسیار مهم دیگر در اینجا آن است که آموزه های قرآن مجید از همان آغاز نزول خود، از سوی عرب جاهلی، آموزه هایی تلقی گردید که از گفتار و رفتار دیگران اثر پذیرفته است. این آگاهی را نه با اعتماد بر گزارش ها تاریخی قابل تردید، که با استناد با خود قرآن به دست می آوریم. خدواند، دانایی خود را از کج فهمی عرب ها اعلام کرد، و بدون پرده پوشی، نادرستی آن را آشکار نمود: «و به تحقیق می دانیم آنها می گویند: [این قران را] تنها بشری به او می آموزد در حالی که زبان [ قرآن را] به او نسبت می دهند عجمی است و این [ قران به] زبان عربی روشن است». (نحل،103)
اندکی دقت و تأمل در همین یک آیه، که به احتمال قوی در مکه نازل شده است، دلایل چند و چون آن پندار جاهلانه را روشن می سازد. گویا عرب جاهلی همان نخستین روزها نزول این کتاب آسمانی، آن را فراورده ای بشری می دانست که مانند هر دستاورد دیگر بشری، ریشه در خاک داشت. تصور مبهم و ناصواب جاهلان درباره نبوت و خطای اساسی آنان در مورد ویژگی پیامبران، بشری بودن قرآن را در نظر آنان تردیدناپذیر می ساخت.
-
زبان کتابفارسی
-
سال نشر1392
-
چاپ جاری1
-
تاریخ اولین چاپ1392
-
شمارگان1000
-
نوع جلدجلد نرم
-
قطعوزیری
-
تعداد صفحات397
-
ناشر
-
نویسنده
-
ویراستار
-
وزن577
-
تاریخ ثبت اطلاعاتیکشنبه 13 اردیبهشت 1394
-
شناسه26110
-
دسته بندی :
محصولات مرتبط