سیطره کمیت و علائم آخرالزمان

معرفی کتاب

کتاب "سیطره کمیت و علائم آخرالزمان" یکی از مهمترین آثار رنه گنون، فیلسوف و سنتگرا است که جهان بینی بنیادی وی را در خود دارد.

نکته محوری آثار گنون، بازگشت دیدگاه تاریخی سنتی است. این دیدگاه تاریخی، سندی است بی سابقه که کم کم رو به اضمحلال می رود. به عقیده گنون این مسئله که هر کوشش عقلانی را به فلسفه ای بیمار منتهی می کرد نمایانگر اوج کاهش گرایی مدرن بود. به این علت است که کتاب سیطره کمیت را به عنوان نام مهم ترین اثر علوم طبیعی سنتی خود برگزید.
همان طور که گنون بیان می کند، دلیل این که شیوه های تجربی در دنیای مدرن به شهرت بی سابقه ای دست یافتند این است که علوم فیزیکی توجه خود را به امور عقلانی و جهان مادی معطوف کرده و نیز به این دلیل است که بآسانی در خدمت پیش پا افتاده ترین تقاضاها قرار می گیرند و نیز دستاوردهای علوم فیزیکی با آن چه که بهتر است آن را خرافه پرستی واقعیت نامید برابری می کند.

همان طور که گنون در سیطره کمیت و دیگر آثارش توضیح داده است، این نتیجه دوری دانش علم از اصول کلی اخلاق و در کنار آن متافیزیک سنتی است.
هر چند اگر گنون تا اندازه ای در حرفه آکادمی های غرب به علت انتقادهای کوبنده اش به جهان بینی مدرن و دفاع سازش ناپذیر از سنت، ناشناخته باقی ماند، ولی از طریق آثارش ارتباط عمیقی بین متفکران و نویسندگان در غرب و شرق با او ایجاد شد.

کتاب سیطره کمیت و علائم آخرالزمان در چهل فصل تدوین شده است. عناوین فصول عبارتند از: کیفیت و کمیت، جوهر با کمیت مشخص می شود، اندازه و ظهور، کمیت مکانی و مکان کیفی، تعینات کیفی زمان، اصل تقرد، وحدت صوری در برابر وحدت، پیشه های قدیم و صنعت جدید، دو معنی گمنامی، پندار آمار، وحدت و «بساطت»، دشمنی با راز، اصول موضوعه مذهب اصالت ماده، نظریه مکانیکی و مذهب اصالت ماده، پندار «زندگانی عادی»، انحطاط پول، انجماد عالم، اسطوره شناسی علمی و همگانی کردن علم، حدود تاریخ و جغرافیا، از کره تا مکعب، قابیل و هابیل، معنی صنایع فلزی، تبدیل زمان به مکان، به سوی انحلال.

رنه گنون در بلویی فرانسه در پانزدهم نوامبر 1886 چشم به جهان گشود. وی در همان سال های اولیه زندگی اش علاقمند به مطالعه علم ریاضی و فلسفه بود. در 1905 به پاریس رفته تا به صورت حرفه ای و دائمی با گروه های گوناگون معتقد به روح در ارتباط باشد. در 1910، با نقاش مشهور فرانسه “Gustav Ageli” ملاقات کرد در همان زمان به دین اسلام مشرف شده بود و نام عبدالهادی را برگزیده بود. گنون به عضویت مکتب صوفیزم در آمد و در 1912 مسلمان شد و نام عبدالوحید یحیی را برگزید.

در 1921 رساله ی دکترای خود را با عنوان “مقدمه ای عمومی (کلی) بر مطالعه ی دکترین هندی” آماده کرد. در 1924 او کتاب شرق و غرب را منتشر کرد. یکی از بزرگ ترین آثار مقایسه ای او در باب فلسفه و معنویت کتاب بحران جهان مدرن در 1927 منتشر شد. شاید بتوان گفت که این اثر مشهورترین و جامع ترین کتاب اوست. او در 1930 به منظور تحقیق برای بخشی از یک پروژه مطالعاتی و نشر چند متن عرفانی به مصر رفت. با فاطمه دختر محمد ابراهیم شیخ صوفی در سال 1934 ازدواج کرد و در خانه ای در نزدیکی دانشگاه الزهرا برای همیشه اقامت گزید. گنون سرانجام در هفتم ژانویه 1951 درگذشت.