برای تاریخ می گویم: خاطرات محسن رفیق دوست - جلد دوم: 1368 - 1378

معرفی کتاب

جلد دوم کتاب «برای تاریخ می گویم» ادامه خاطرات محسن رفیق دوست است. او که در جلد اول این کتاب اتفاقاتی از سالهای 1357 تا 1362 را روایت کرده بود، اکنون در جلد دوم به وقایعی می پردازد که در سال های 1368 تا 1378 اتفاق افتاده است.

محسن رفیق دوست به این دلیل که پایه گذار سپاه است و بعد از آن مسئول تدارکات جنگ بوده، به عنوان یکی از شخصیت های مهم در این ایام به حساب می آید. مهم ترین فعالیت رفیق دوست به زمانی باز می گردد که به عنوان مسئول تدارکات سپاه در طی جنگ تحمیلی خدمت می کند. علامیان نگارش این خاطرات را از سال 87 آغاز کرده و ساختار کتاب بر اساس پرسش هایی است که نویسنده از رفیق دوست پرسیده و این سؤالات بر اساس توالی زمانی انتخاب شده است.

به هر حال گفتن از تاریخ آن هم بعد از گذشت 15 – 25 سال از آن رویدادها و اتفاقات امر بسیار دشواری است که همان طور که هدایت الله بهبودی درباره جلد اول این کتاب گفت: «این کتاب می تواند اولین گام برای ثبت خاطرات پس از انقلاب باشد.»

در مقدمه کتاب نویسنده این طور تهیه تدوین جلد دوم این کتاب را توجیه می کند: «در گفت و گویی از آقای رفیق دوست پرسیدم اگر بخواهید بر هفتاد و چهار سال زندگیتان اسمی بگذارید چه می گویید؟ گفت: «زندگی پر ماجرای محسن». فکر می کنم همین جمله کوتاه می تواند پاسخ سوالات احتمالی خواننده این کتاب را بدهد که چرا باید «برای تاریخ می گویم» جلد دومی هم می داشت.

جلد دوم از «کتاب برای تاریخ می گویم» از شروع مسئولیت حاج محسن رفیق دوست در بنیاد مستضعفان به فرمان مقام معظم رهبری شروع می شود که به مدت 10 سال بود. رفیق دوست در مورد سال های مسئولیتش در بنیاد می گوید: «10 سال دوم و خدمت در بنیاد به مراتب سخت تر و مشکل تر از خدمت در سپاه و همراهی با رزمندگان اسلام بود و این سختی ها مربوط به بخش اقتصادی بنیاد بود».

با توجه به اینکه ماهیت بنیاد مستضعفان نهادی برآمده از فرمان امام خمینی(ره) در مورد مجموع اموال باقیمانده از خاندان پهلوی و اطرافیان آن ها بود و در اختیار بنیاد قرار گرفت، باعث شد افکار و عقاید مختلفی راجع به این اموال در جامعه شکل بگیرد و جای پاسخ دادن به این شبهات و سوالات خالی بود که این کتاب تلاش دارد با روایت مدیر و مسئول این بنیاد به بخشی از این سوالات جواب بدهد.

جلد دوم کتاب خاطرات محسن رفیق دوست مانند جلد اول آن در قالب گفت و گویی توسط سعید علامیان تنظیم شده است. این کتاب حاصل 24 جلسه مصاحبه با حاج محسن رفیق دوست بوده و جمع این گفت وگوها بالغ بر 42 ساعت بوده که از 29 خردادماه 1392 تا 31 اردیبهشت ماه 1393 به انجام رسیده است.

علامیان برای دسترسی به اطلاعات موثق و مکفی در زمان گفت وگو با حاج محسن رفیق دوست به آرشیو مطبوعات به عنوان منبع رجوع کرده و در مجموع 257 موضوع از میان اخبار و گزارش های سیاسی، اقتصادی و اجتماعی منتشر شده را در طی 10 سال 1368 تا 1378 به صورت سوال از رفیق دوست پرسیده است که هر کدام شامل پرسش های فرعی دیگری نیز می شود.

توافقی که بین علامیان و رفیق دوست در حین گفت و گو صورت گرفته نشان محکمی از روایت حقیقی این کتاب از تاریخ انقلاب دارد. رفیق دوست پیش از گفت و گو گفته بود: «آنچه را می دانم می گویم، آنچه را نمی دانم می گویم نمی دانم و آنچه را می دانم و نمی خواهم بگویم می گویم نمی گویم.» با این توافق تکلیف مصاحبه کننده و خواننده کتاب با محتوای پیش رویش روشن می شود.