عرفان شیعه

معرفی کتاب

در این اثر نویسنده به بررسی ابعاد و جوانب موضوع عرفان، به ویژه با تکیه بر باورهای شیعی پرداخته است. کتاب از هشت فصل تشکیل شده است. در فصل اول با عنوان «حقایق مهم درباره عرفان»؛ در مورد چیستی عرفان؛ گونه های عرفان؛ ارزیابی مکتب عرفانی؛ مکتب عرفانی و ریشه های اسلامی آن؛ دین و عرفان از نگاه مرحوم علامه طباطبایی؛ و دین و عرفان از نگاه مطهری بحث و بررسی شده است. در فصل دوم با عنوان «عرفان، تصوف و اخلاق» در مورد تاریخ تصوف و معرفی آن؛ تصوف در لغت؛ تصوف در اصطلاح؛ تصوف در نزد صوفیان؛ دلایل نام گذاری تصوف؛ عرفان و تصوف؛ فرق بین عرفان و تصوف؛ شیعه و تصوف؛ و عرفان و اخلاق بحث شده است. در فصل سوم با عنوان «روش معرفتی در نزد مشائین، اشراقیین و حکمت متعالیه»؛ در مورد ارتباط بین فلسفه و عرفان؛ یاری های فلسفه به عرفان؛ یاری های عرفان به فلسفه؛ موضع مشائیون در برابر شریعت؛ مکتب اشراق؛ تحولات و افق ها مکتب اشراق؛ عناصر اصلی فلسفه اشراق؛ آمیزش عقل و کشف؛ اختلاف روش در اشراق و عرفان؛ عناصر اساسی این مکتب و ارزیابی آن؛ علت نامگذاری مکتب اشراق؛ مکتب حکمت متعالیه؛ صدر المتألهین؛ حکمت متعالیه؛ تفاوت بین حکمت متعالیه، حکمت مشاء و مکتب عرفان؛ و هماهنگی بین قرآن، عرفان و برهان بحث شده است. در فصل چهارم با عنوان «جهان بینی عرفانی»؛ پیرامون محتوای جهان بینی عرفانی؛ توحید عارفان از دیدگاه آملی؛ ویژگی های جهان بینی عارفان؛ ویژگی های جهان بینی عرفانی؛ نقطه آغاز و فرجام در نگاه عارف و فیلسوف؛ ایراد هایی بر نظریه عرفان؛ رابطه عرفان با دیگر علوم؛ وحدت شخصیه و نفی تکثر؛ شبهه حلول و اتحاد؛ و ارتباط عرفان با فرهنگ های پیشین بحث شده است. در فصل پنجم با عنوان «شناخت و مراتب آن و خرد و جایگاه آن در نزد عارفان»؛ در مورد اهمیت علم معرفت؛ معرفت عرفانی؛ عرفان، معرفت و علم؛ ویژگی های معرفت عرفان؛ علم بدون واسطه؛ معرفت عرفانی و فراخوانی آن به عمل؛ شریعت، طریقت و حقیقت؛ عرفان در بین خواص و توده ها؛ و عقل و نقش آن در عرفان بحث شده است. در فصل ششم با عنوان «حرکت عارف در سفرهای عقلی چهارگانه»؛ در مورد سفر نخست: از خلق به سوی حق؛ معنای احتجاب و فناء؛ ویژگی های سفر نخست؛ سلوک و خطر شطح؛ اهمیت شرعی بودن ریاضت ها؛ سفر دوم، از حق به سوی حق به وسیله حق؛ ویژگی های سفر دوم؛ سفر سوم از حق به خلق به وسیله حق؛ ویژگی های سفر سوم؛ سفر چهارم: از خلق به سوی خلق به وسیله حق؛ و ویژگی های سفر چهارم بحث شده است. در فصل هفتم با عنوان «سیر وسلوک نزد عارفان» در مورد تعریف سلوک؛ مراتب سیر و سلوک موجودات؛ پیامبران و امامان و نقش آنان در سلوک؛ مقامات و احوال و معنای آن دو؛ اختلاف در شمار مقامات و احوال؛ شمار مقامات و احوال؛ ارتباط بین این اقسام و باب ها؛ توبه؛ حقیقت توبه؛ توبه بنده در بین دو توبه الهی؛ ارکان و شرایط توبه؛ باطن توبه؛ فرق بین توبه و انابه؛ مراتب توبه و توبه کنندگان؛ توبه و استغفار پیامبران؛ زهد؛ فضیلت و اثر زهد؛ مراتب زهد؛ ورع؛ صبر؛ صبر در لغت و اصطلاح؛ درجه های صبر؛ مراتب صبر؛ رضا؛ رضا در لغت و اصطلاح؛ درجات صبر؛ معنای رضایت خدا از بنده؛ و جایگاه رضا در مقام های عرفانی بحث شده است. در فصل هشتم با عنوان «بعد عملی عرفان امام خمینی»؛ در مورد ویژگی عرفان عملی امام خمینی و نصیحت امام به دانش پژوهان و عارفان بحث شده است.