عملیات روانی؛ جنگ اطلاعاتی و فریب استراتژیک

معرفی کتاب

کتاب عملیات روانی؛ جنگ اطلاعاتی و فریب استراتژیک، نوشته مهدی ذوالفقاری است و در انتشارات دانشگاه امام صادق (ع) به چاپ رسیده است. جنگ روانی در اشکال گوناگون خود از اوایل حضور اجتماعی بشر وجود داشته است و هر اندازه تاریخ زندگی بشر از گذشته دور فاصله می گیرد و به عصر تکنولوژی اطلاعات و ارتباطات نزدیک تر می شود، بر ابعاد گستردگی و پیچیدگی جنگ روانی افزود می شود.

در کتاب عملیات روانی؛ جنگ اطلاعاتی و فریب استراتژیک، سعی و اهتمام نویسنده آن است که به مقوله اصلی و اساسی در جنگ روانی که شامل مقولات جنگ اطلاعاتی و فریب استراتژیک است، پرداخته شود. در این راستا، نگارنده دو مقاله (تحلیل فرایند عملیات فریب نظامی و جنگ روانی مبانی و مفاهیم) را برای لزوم پرداختن به مبانی جنگ روانی و فریب استراتژیک به صورت تالیفی و سایر مقالات را به صورت ترجمه شده از نویسندگان و صاحب نظران برجسته عملیات روانی در دانشگاه ها و مراکز نظامی دنیا ارایه می کند.

نگارنده در مقدمه کتاب عملیات روانی؛ جنگ اطلاعاتی و فریب استراتژیک، درباره لزوم فهم درست عملیات روانی می نویسد:
«عملیات روانی برای بسیاری از مردم تصور کنترل دولت بر رسانه ها را در نزد مخاطبین تداعی می کند و این مفهوم خود به خود زمینه ساز اخبار کانالیزه شده و سانسور در جامعه است... بر خلاف تصور عمومی، عملیات روانی پدیده ترسناک و مخربی نیست و لازم نیست که از آن بترسیم ... کارهای بسیاری هست که در صورت آشنایی با عملیات روانی می توانیم در راستای ارزش ها و عقاید خود به آنها جامه عمل بپوشانیم. با کاربرد صحیح فنون و روش ها و اصول عملیات روانی می توانیم تصویر مطلوب و مدنظر خود را در ذهن دیگران ایجاد کنیم. ضرورت کاربرد عملیات روانی برای دستیابی به نبرد موفق نیز همانند کاربرد نیروی انسانی و سخت افزار به اثبات رسیده است.»

کتاب عملیات روانی؛ جنگ اطلاعاتی و فریب استراتژیک، در سه بخش «اصول و مبانی نظری»، «اصول طراحی مقدماتی» و «بررسی های موردی» تنظیم شده است که هر بخش شامل مقالات متنوع در حوزه جنگ روانی است. بخش نخست شامل 6 فصل با عناوین «جنگ روانی مبانی و مفاهیم»، «عملیات روانی در قرن بیست و یکم»، «الفبای فریب»، «جنگ اطلاعات و فریب»، «جنگ اطلاعات و فریب»، «جنگ ادراکی؛ شیوه نوین درگیری» و «عملیات روانی، ابعاد اخلاقی» است که به بیان مبانی نظری در عملیات روانی، جنگ روانی، فریب استراتژیک و جنگ اطلاعاتی پرداخته شده است.

بخش دوم که به اصول طراحی عملیاتی می پردازد، شامل فصول «دکترین و فرآیند تصویب و اجرای روند عملیات روانی»، «از عملیات روانی تا جنگ ذهنی؛ روانشناسی پیروزی» و «تحلیل فرایند عملیات فریب نظامی» است. در این بخش مباحثی چون سطوح، دکترین، مشکلات تصویب و تاریخچه روند تصویب عملیات روانی، شکست های عملیات روانی، ارکان فریب میدان نبرد و ملاحظات امنیتی مدیران استراتژیک بررسی می شود.

بخش سوم نیز به مطالعه موردی پرداخته و شامل سه فصل با عناوین «جنگ روانی چین»، «تروریسم به مثابه جنگ روانی» و «اینترنت و عملیات روانی» است که به موضوع هایی مانند «بررسی دیپلماسی مردمی و تبلیغاتی چین»، «عناصر لازم جهت استراتژی مقابله با تروریسم» و «نقش اینترنت به عنوان یک منبع اطلاعاتی» می پردازد.